Hərb işi - Səmədbəy Mehmandarov

[Emine]

Səmədbəy Mehmandarov


Səmədbəy Sadiqbəy oğlu Mehmandarov 1855-ci ildə Lənkəranda doğulmuşdur.

Çar ordusunun general-leytenantı, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Sovet ordusunun hərbi xadimi, orta təhsilini Bakıda almış, Peterburq artilleriya məktəbini bitirib, podporuçik hərbi rütbəsi almışdır.S. S. Mehmandarov Varşavada, Sibirdə, Mancuriyada hərbi xidmət keçmişdir.

1904-05-ci illərdə Rus-yapon müharibəsində Port-Arturda divizion komandiri olmuşdur. Göstərdiyi qəhrəmanlığa görə qızıl qılıncla təltif olunmuş, general-mayor rütbəsi almışdır. 1907-10-cu illərdə 3-cü Sibir ordusunda artilleriya rəisi olmuşdur.

1908-ci ildə general-leytenant rütbəsi almışdır. Birinci Dünya müharibəsində əvvəlcə diviziya, sonra korpusa komandanlıq etmişdir.

Çar ordusundakı xidmətlərinə görə Müqəddəs Anna, Vladimir, Georgi və Stanislav ordenlərinin bütün dərəcələrilə təltif olunmuşdur. O, İngiltərə, İran, Rumıniya və Fransanın ordenləri ilə mükafatlandırılmışdır.

1917-ci ildə hərbi xidmətdən tərxis olunaraq Vladiqafqazda yaşamışdır. 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti elan edildikdən sonra Azərbaycana hərbi xidmətə dəvət olunmuşdur.

Dövlətin üçüncü, dördüncü və beşinci kabinetlərində hərbi nazir olmuş, 40 minlik milli ordu yaratmışdır. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra hərbi məktəblərdə dərs demiş, Azərbaycanın hərbi və dənizçilik qüvvələrində məsləhətçi olmuşdur.

1923-cü ildə ehtiyata çıxmışdır.Səmədbəy Sadıqbəy oğlu Mehmandarov 1931-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir. Onun haqqında kitablar, məqalələr yazılmış, şöhrətli generallar N. A. Brusilov və Ə. Şıxlinski öz memuarlarında onun haqqında xoş sözlər yazmışlar.

S. Mehmandarovun igidliyi, qəhrəmanlığı haqqında A. Stepanov özünün "Port Artur" və "Zvonaryevlər ailəsi" kitablarında yazmışdır.