Şuşa (Azerice: Şuşa, Ermenice: Շուշի / Şuşi, Rusça: Шушa / Şuşa), Azerbaycan Cumhuriyetinde kent, Şuşa Rayonunun idarî merkezi. 1992'de Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edilmiş ve de facto olarak Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin kontrolü altındadır.
Tarih
Şuşa şehri 1750-51 yıllarında bağımsız Karabağ Hanlığı'nın banisi Penah Ali Han Cavanşir tarafından kurulmuştur. Kentin ilk adı, Penah Ali'nin şerefine Penahabad olmuştur.
1763 - 1806 yıllarında Penah Ali'nin oğlu İbrahim Halil Han'ın zamanında, kentin çevresinde yerleşen Şuşakent (Şuşakənd[1]) köyü ile ilgili[kaynak belirtilmeli], Penahabad adı Şuşa olarak değiştirilmiştir. İbrahim Halil Han Şuşa'yı başkenti gibi genişletip, şehrin savunma kabiliyetini güçlendirmiştir.
1805 yılında Rusya İmparatorluğunun Karabağı ele geçirmesine kadar, Şuşa bir kaç defa Kaçarlar taraflından saldırılmıştır. Rusya İmparatorluğu'nun yönetim altında Karabağda Azeri kültürünün, edebiyatının ve müziğinin merkezi olmuştur.
1851'de Şuşa'nın toplam nüfusu 15.194 olup[2], 1886'da 30.000,[3], 1910'da 39.413[4], 1916'da 43.869'a artmıştır.[5] 1916'da nüfusun çoğunluğu, Ermeniler (23.396; %53) ve "Tatarlar" (Azeriler, 19.121, %44)'dan ibaretti.[6] 1989'da kentin toplam nüfusu: 23.156 olup Azerielr (21.234, %92) ve Ermeniler (1.620, %7)[7]'den ibaretti.
Karabağ Savaşı sırasında 8 - 9 Mayıs 1992 tarihlerinde meydana gelen Şuşa Muharebesi'nin sonucu Ermenistan Silahlı Kuvvetleri ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin askerî birlikleri tarafından işgal edilmiş[8] ve Şuşa kentinin nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan Azeriler şehirden göç etmişlerdir.
Şu anda Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin işgali altında ve gerçekte Dağlık Karabağ Cumhuriyeti tarafından yönetilmektedir.