Ədhəm Sultanov

[Emine]

Ədhəm Sultanov



Ədhəm Sultanov 1903-cu ildə Tiflis şəhərində məmur Fərəc bəy Sultanovun ailəsində dunyaya göz açmışdır.



1931-ci ildə Gurcustan Rəssamlıq Akademiyasını bitirmiş, bir muddət Azərbaycan, Gurcustan və Ermənistanın muxtəlif redaksiya və nəşriyyatlarında əməkdaşlıq etmişdir.



Əsasən kitab qrafikasında gücünü sınayan gənc rəssam Tbilisidəki Azərbaycan teatrının bəzi tamaşalarına da tərtibat vermişdir.



1936-cı ildə Moskvada keçiriləcək Azərbaycan incəsənəti ongünlüyünə hazırlıqla əlaqədar M.F.Axundov adına Opera və Balet Teatrının rəhbərliyi "Arşın mal alan" musiqili komediyasına tərtibat vermək üçün rəssamı Bakıya dəvət edir.



Ongünlüyün yekun konsertinin bədii tərtibatı da ona tapşırılır.

Ə. Sultanov 1939-cu ildə respublika hökumətinin qərarı ilə Moskvada Umumittifaq Kənd Təsərrufatı Nailiyyətləri Sərgisində "Azərbaycan SSR" pavilyonunun baş rəssamı təyin edilir.



1943-1946-cı illərdə Ədhəm Sultanov Tbilisidəki Azərbaycan teatrında bir sıra tamaşaların eskizlərini hazırlayır.



Gurcu rəssamı Pirosmaninin "kəşf" edilməsində Ədhəm Sultanovun rolu çox böyük olmuşdur.



O dövrdə unudulmuş rəssamın şəkillərini əldə etmək uçun o, böyük çətinliklərlə uzləşirdi. Sultanov Pirosmaninin əsərlərini axtarıb tapmışdı



Ə.Sultanovun faciəli ölumundən 15 il sonra arvadı Lili xanım evlərindən Pirosmaninin yaxşı muhafizə olunmuş 14 lövhəsini tapır.



Sənətşunas K.Zdaneviç tbilisili soydaşımızın faciəli ölümünü belə təsvir edir: "Sultanov faciəli bir günə çevrilən adi günlərdən birində səhər qəflətən kuçədən qışqırıq və atəş səsi eşidib eyvana çıxır.



Küçədə ohrunun dalınca qaça-qaça havaya atəş açan milis nəfəri görünür.



Bu vaxtı bir atəş də açılır və Sultanov eyvanın döşəməsinə sərilir... Tukənməz istedadlı rəssam və gözəl insan Ə. Sultanovun həyat işıqı belə sönmüşdur".