Bundan tam 99 yıl önce, 7 Haziran 1922'de bir Yunan donanması Samsun'u bombaladı Kurtuluş Savaşı'nda bir taraftan işgalci Yunan orduları İngiliz desteğiyle Anadolu içerine doğru ilerlerken, diğer taraftan işgalci Yunan donanması, İngiliz desteğiyle liman şehirlerimizi bombalıyordu. İşte bombalanan o şehirlerden biri de Samsun'du. ANADOLU'NUN İŞGALİNDE ABD ETKİSİ ABD Başkanı W. Wilson, I. Dünya Savaşı sonuna doğru, 10 Ekim 1917'de Albay House'a “Türkiye bütünüyle ortadan silinmeli ve ona

Bu konu 887 kez görüntülendi 0 yorum aldı ...
Sinan MEYDAN - Samsun bombardımanı 887 Reviews

    Konuyu değerlendir: Sinan MEYDAN - Samsun bombardımanı

    5 üzerinden | Toplam: 0 kişi oyladı ve 887 kez incelendi.

  1. #1
    Türk Milliyetçisi - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik Tarihi
    20.05.2011
    Mesajlar
    3.825
    Konular
    3630
    Beğendikleri
    0
    Beğenileri
    2
    Tecrübe Puanı
    800
    @Türk Milliyetçisi

    Standart Sinan MEYDAN - Samsun bombardımanı

    Bundan tam 99 yıl önce, 7 Haziran 1922'de bir Yunan donanması Samsun'u bombaladı

    Kurtuluş Savaşı'nda bir taraftan işgalci Yunan orduları İngiliz desteğiyle Anadolu içerine doğru ilerlerken, diğer taraftan işgalci Yunan donanması, İngiliz desteğiyle liman şehirlerimizi bombalıyordu. İşte bombalanan o şehirlerden biri de Samsun'du.
    ANADOLU'NUN İŞGALİNDE ABD ETKİSİ
    ABD Başkanı W. Wilson, I. Dünya Savaşı sonuna doğru, 10 Ekim 1917'de Albay House'a “Türkiye bütünüyle ortadan silinmeli ve ona uygulanacak işlem barış konferansına bırakılmalıdır” dedi.(1)
    6 Mayıs 1919'da, Paris Barış Konferansı'nda, ABD (W. Wilson), İngiltere (L. George), Fransa (Clemenceau) -güya Anadolu'da İtalyan yayılmacılığına karşı- İzmir'in Yunanlarca işgaline karar verdiler.
    Amerikalı tarihçi L. Evans, “Türkiye'nin Paylaşılması” adlı eserinde şöyle diyor: “15 Mayıs 1919'da Yunan orduları, İngiliz, Fransız ve Yunan gemilerinin koruyuculuğu altında İzmir'e çıkmışlardı… (Bu sırada) Amerikan filosu (da) limanda bulunuyordu.”(2)
    Wilson, D. Anadolu'da bir Ermeni devleti kurulması için de harekete geçti. Kurulmasını planladığı Ermeni devletinin haritasını da bizzat kendisi çizdi. (3)
    İngiltere ve Fransa'yla anlaşarak Yunanları İzmir'e çıkaran ABD, 1918-1923 arasında Türk denizlerinde 20 kadar savaş gemisi bulundurdu. (4) İşgalci Yunan ordularına para yardımı yapan ülkeler arasında İngiltere ve Fransa'nın yanında ABD de vardı.(5)
    7 Haziran 1922'de bombalandıktan sonra Samsun.

    Kurtuluş Savaşı'nda İngiliz-Yunan Ortak Hareketi

    Doğan Avcıoğlu'nun deyişiyle Türk-Yunan Savaşı aslında Türk İngiliz Savaşıydı.(6) Sözde “tarafsız” İngilizler, Anadolu'ya çıkardıkları Yunan ordularına maddi, manevi her türlü desteği verdiler. Öyle ki Anadolu'daki Yunan kuvvetlerinin bir bölümü doğrudan İngiliz komutasındaydı. Yunan ordusunda çok sayıda İngiliz askeri danışman vardı. Yunan donanmasında bir İngiliz deniz misyonu görev yapıyordu.(7)
    7 Şubat 1920'de Lord Curzon, Amiral de Robeck'e “Yunan ordusuna, Türklere saldırması için gerekli emri verdiğini” yazdı.(8)
    22 Haziran 1920'deki Yunan saldırısını İngiltere ve Yunanistan birlikte yürüttü. Prof. Arnold Toynbee, “Saldırı planlarının İngiliz kurmayları ile birlikte hazırlandığını” yazacaktı. Mudanya, Gemlik, Karamürsel gibi Marmara Denizi sahil kasabaları İngiliz-Yunan ortak hareketiyle işgal edildi.(9)
    Anadolu'daki Yunan saldırısına destek olmak isteyen İngilizler, Haziran 1920'de İzmit'i işgal etti. 14 Haziran'da Kuvayı İnzibatiye ile savaşan Kuvayı Milliye birliklerine ateş açtılar. Bu sırada İngiliz uçakları da Türk birliklerini bombaladılar. 19 Haziran'da İngiliz savaş gemileri İzmit Çuha Fabrikası'nı bombalayıp yıktılar. 29 Haziran'da İzmit Derince Limanı'ndaki Türk cephaneliğini havaya uçurdular. 3 büyük savaş gemisiyle Türk köylerini bombaladılar.(10)
    Nitekim 26 Haziran 1920'de Amiral de Robeck, Lord Curzon'a gönderdiği bir telgrafta “Biz şimdi Türklerle savaş halindeyiz. Türklere yenilirsek bütün etkimizi kaybedeceğiz” diyordu.(11)
    Yunan Donanmasının Samsun Bombardımanı (7 Haziran 1922)




    Mütareke sonrasında Samsun'da Rum Pontus çetelerinin faaliyetleri arttı, buna karşı Türkler de direnişe geçti. İngiltere ve Amerika, Samsun'da Türklerin Rumları katletmeye hazırlandığını ileri sürdü.(12) İngilizler, 5 Mart 1919'da Samsun'u işgal ettiler.
    Yunan ordularının İnönü'de üst üste iki kere yenilmesiyle endişelenen İngiltere, Mart 1921'den itibaren Yunan donanmasıyla birlikte Karadeniz kıyılarını ablukaya başladı. İstanbul'dan ve Sovyet Rusya'dan Ankara'daki milliyetçilere yapılan yardımlar Trabzon, İnebolu, Samsun üzerinden Batı cephesine taşınıyordu. Bu nedenle Yunan donanması, Karadeniz'de İnebolu, Trabzon ve Samsun limanlarını bombaladı. İngilizler de bu Yunan bombardımanlarını desteklediler. İşte Karadeniz'de İngiliz destekli Yunan bombardımanlarından biri de 7 Haziran 1922'de Samsun'a yapıldı.(13)
    Yunanların ‘Namussuzca bir hareketle Samsun'u bombardıman ettiklerini' yazan 8 Haziran 1922 tarihli Hakimiyeti Milliye gazetesi. Manşette, düşmanın bu hareketiyle askeri değil siyasi bir zafer kazanmak istediği belirtiliyor.




    Atatürk, Büyük Taarruz öncesinde son bir kez daha diplomatik yolları denedi. Şubat 1922'de Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Bey'i Londra'ya ve Paris'e gönderdi. Ancak Yusuf Kemal Bey Avrupa'dan eli boş döndü. Bunun üzerine Atatürk, Anadolu'nun tamamen boşaltılmasını şartıyla ateşkes yapabileceklerini bildirdi. İzmit'te bir konferans toplanmasını önerdi. Ancak İngiltere bu öneriye cevap vermek yerine -sözüm ona- Anadolu'da zulüm gören Hıristiyanların durumunu araştırmak için Türkiye'ye bir heyet göndereceğini açıkladı. İngiltere, bölgedeki Rumlara cesaret vermek ve Ankara üzerinde baskı oluşturmak için de Yunan donanmasının Samsun'u bombalamasına izin verdi.(14)
    Haziran 1922'de aralarında Averof zırhlısının da olduğu 8 parçalık bir Yunan donanması İstanbul'dan Karadeniz'e açıldı. Bu sırada TBMM de Samsun'da gereken önlemleri alması için 15. Tümen Komutanı Albay Cemil Cahit Bey'i görevlendirdi.
    7 Haziran 1922 sabahı saat 10.00'da Samsun limanına ulaşan Yunan donanmasının komutanı, Samsun'daki Amerikan torpidosunun (248 No.lu Sands zırhlısı) komutanı (R. H. Ghormley) aracılığıyla Samsun valisine bir ültimatom verdi. Şehirdeki bütün topların ve savaş araç gereçlerinin bir saat içinde imha edilmesini istedi. Aksi halde Lahey Konferansı Kararlarına dayanarak şehrin bombardıman edileceğini bildirdi.(15)
    Samsun'daki Amerikan komutan R. H. Ghormley, Amerikan vatandaşlarının şehirden çıkarılmasını istedi. Ankara hükümeti, şehirdeki tüm yabancıların korunacağını bildirerek Amerikalıların şehirden çıkmalarına izin vermedi. Samsun Valisi Faik Bey, açık şehir olan Samsun'un bombalanmasının yasalara aykırı olduğunu, ayrıca şehirde yabancıların bulunduğunu, hiçbirinin şehri terk etmeyeceğini belirtip “sorumluluk size ait olacaktır” diyerek Yunan isteklerini reddetti.(16)
    Yunanlar, saat 15.02'de limandaki donanmalarıyla Samsun'u bombalamaya başladılar. Türkler saat 15.32'de ateşe karşılık verdiler.(17)
    Yaklaşık 3.5 saat süren Samsun bombardımanında benzin, petrol ve tütün depoları tahrip edildi. Buna karşın cephane depoları zarar görmedi. Yunan donanmasının attığı top mermileri hükümet konağına, yolcu iskelesine, gümrük depolarına, Ermeni Kilisesi ile Müslüman Hıristiyan ahalinin yaşadığı evlere isabet etti. Saldırı, can ve mal kaybına yol açtı. Çok sayıda ev hasar gördü. Belediyeye ait gazhanede 41.770 teneke gaz, 68.368 kilo benzin ve 900 kilo ispirto ziyan oldu. Yunan donanması 548 top mermisi harcadı. Türk tarafında 4 er şehit oldu, 3 er yaralandı. Ermeni yetimhanesinde 3 çocuk öldü. (18)
    Samsun bombardımanı sonrası TBMM, Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Bey'in 8 Haziran 1922 tarihli notasıyla Yunanistan'ı protesto etti. Yusuf Kemal Bey, Yunanistan'ın Karadeniz'deki Rumları yüreklendirip Müslümanlara karşı ayaklandırmak ve Hıristiyanlarla Müslümanları birbirine düşürmek istediğini belirtti. TBMM, 8 Haziran 1922'de Samsun bombardımanını görüştü. Samsun merkezde 15 gün süreyle sıkıyönetim ilan edildi.
    Türk basını, Samsun bombardımanının ardında İngiltere'nin olduğunu yazdı. Örneğin, Hâkimiyeti Milliye gazetesi, saldırının İngiliz-Yunan ortak hareketi olduğunu belirtti: “İngiliz hükümeti bir taraftan sulhtan bahsederken bir taraftan da Yunan donanmasının Samsun'a hücum etmesine onay vererek âlemi Türklere karşı tahrik etmek istemiştir. Yani İngiliz hükümeti, Anadolu'da Müslümanlar ve Hıristiyanlar arasında karışıklık çıkararak, Türkler hakkında yayılan mezalim efsanelerini yaymak ümidi ile hareket etmiştir. Yunanlılar ise aynı hadiseden yararlanarak Amerika ile diğer devletlerin müdahalelerini kazanmak hayaline kapılmışlardır… Loyd George ve yandaşları Şark'ta daima kan akmasını, memleketlerin viran olmasını arzu ediyorlar.”(19)
    Türk basını genel olarak Samsun bombardımanını, o sırada gündemdeki “Türk barışına” karşı bir suikast olarak değerlendirdi.(20)
    7 Haziran 1922 tarihli Samsun bombardımanı, bir kere daha, düşmanı Anadolu'dan tamamen söküp atmadan gerçek barışa ulaşılamayacağını gösterdi. Atatürk, bu olay sonrasında taarruz hazırlıklarını hızlandırdı. 3 ay kadar sonra da Büyük Taarruz'la düşmanı Anadolu'dan söküp attı.
    Samsun Limanındaki Amerikan Zırhlısı

    Samsun, sadece İngiltere için değil, ABD için de önemliydi. Çünkü Samsun'da “Amerikan Tütüncülük Şirketi” (American Tobacco Company) vardı. Samsun'da güvenliğin bozulması, Amerikan çıkarlarına da aykırıydı. Bu nedenle 1919 başlarında İstanbul'a gönderilen bazı ABD savaş gemileri, sıkça Karadeniz kıyılarına gidip geliyordu. Samsun limanında sürekli bir Amerikan muhribi bulunduruluyordu. Buradaki Amerikan gemileri topladıkları istihbarat bilgilerini de İngiltere ile paylaşıyordu.(21) Hatta ABD, daha ileri giderek, 1920'de Samsun ve civarına bir Amerikan temsilci atadı. Ancak Ankara Hükümeti bu temsilciyi reddetti.(22)
    Samsun'daki “Amerikan Tobacco Company”, Ocak 1919'da, Londra'ya gönderdiği bir raporda, “Bütün Müslümanların, özellikle köylülerin silahlandırıldığını” bildirmişti.(23) Samsun'da ekonomik çıkarlarını korumak isteyen Amerika, buradaki Türk direnişinden rahatsızdı.
    7 Haziran 1922'de Samsun'a yapılan Yunan saldırısı sırasında Samsun'daki Amerikan Sands zırhlısının komutanı R. H. Ghormley, -raporunda yazdığına göre-, şehrin bombalanmasından önce şehirdeki Amerikalıları oradan çıkarmak istedi ve bombardıman sonrasında Samsun'da olaylar çıkacağı düşüncesiyle “karaya kuvvet çıkarmak” için Samsun'a bir Amerikan savaş gemisi (Sturtevant zırhlısını) daha çağırdı.(24) Hakimiyeti Milliye gazetesindeki ifadeyle, Yunanlar bu saldırı sonrasında çıkacak olaylar sayesinde “Amerika ile diğer devletlerin (Türkiye'ye) müdahalelerini sağlamayı amaçlamıştı.” Amerikalı komutan belki de böyle bir müdahaleye hazırlanıyordu. Ancak beklentinin aksine Samsun'da büyük olaylar çıkmadı, müdahaleye de gerek kalmadı.
    ‘Mesul Kimdir' başlıklı bu yazıda Yunan donanmasına Samsun'u İngiltere'nin bombalattığı ifade ediliyor. (Hakimiyeti Milliye, 9 Haziran 1922)

    Bazı kaynaklarda ve özellikle internette, 7 Haziran 1922'de, Samsun limanındaki Amerikan zırhlısının da Yunan donanmasıyla birlikte Samsun'u bombaladığı iddia ediliyor. Ancak o zamanki basında, TBMM'deki görüşmelerde, yerli ve yabancı rapor ve yazışmalarda bu iddiayı doğrulayan bir kanıt görmedim. Olayın tanıklarından Sands zırhlısının komutanı R. H. Ghormley, “Sands ile Batı'ya doğru çekildim” diyor. Saldırıya seyirci kalıyor. (25) L. Evans da Samsun bombardımanına “Amerikalılar sebep olmamıştı” diyor: “Amerikan kumpanyasına ait bina iki kere bombalanmış, fakat Amerikalılara bir şey olmamıştı” diye de ekliyor. (26)
    Gerçek şu ki, bundan tam 99 yıl önce, 7 Haziran 1922'de, İngiltere'nin bilgisi ve onayı, Amerika'nın (limandaki Sands zırhlısının) seyirci kalmasıyla bir Yunan donanması Samsun'u bombaladı. Samsun bombardımanı, hem emperyalizmin çirkin yüzünü, hem de Atatürk'ün önderliğindeki Kurtuluş Savaşı'nın antiemperyalist boyutunu gözler önüne seriyor.
    Görmek istemeyenler mi? Onlar için davul zurna az!
    KAYNAKLAR, DİPNOTLAR

    1- Laurence Evans, Türkiye'nin Paylaşılması, İstanbul, 1972, s. 36.
    2- Evans, 171.
    3- Semih Bulut, Atatürk Dönemi Türkiye-ABD İlişkileri, Ankara, 2010, s.23.
    4- Hulki Cevizoğlu,1919'un Şifresi, Ankara, 2007, s. 64,65.
    5- Doğan Avcıoğlu, Milli Kurtuluş Tarihi, C.1, İstanbul, 1998, s. 162.
    6-Avcıoğlu, s. 161.
    7- Avcıoğlu,s.162; Bilal Şimşir, İngiliz Belgeleriyle Sakarya'dan İzmir'e, İstanbul, 1972, s. 160,197,198.
    8- Erol Ulubelen, İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye, İstanbul, 2009, s. 236
    9- Avcıoğlu, s. 167,168.
    10- Ali Fuat Cebesoy, Milli Mücadele Hatıraları, İstanbul, 2000, s. 453-455, Atilla Oral, İşgalden Kurtuluşa İstanbul, İstanbul, 2013, s. 290-323
    11- Ulubelen, s. 252
    12- Gotthard Jaeschke, Kurtuluş Savaşı'yla ilgili İngiliz Belgeleri, Ankara, 1991, s. 102, 103.
    13- Mehtap Başarır, “Anadolu Barışı Bağlamında Samsun Bombardımanı”, Article in Belgi Dergisi, C.2, S.20, Yaz 2020/II, s. 2369.
    14- Başarır, s. 2369-2371.
    15- Hâkimiyet-i Milliye, 8 Haziran 1922, s.1; 9 Haziran 1922, s.1; Yeni Gün, 8 Haziran 1922, s.1; Orhan Duru, Amerikan Belgeleriyle Türkiye'nin Kurtuluş Yılları, İstanbul, 2007, s. 158, 159
    16- Yeni Gün, 8 Haziran 1922, s.1; Duru, s.159-161.
    17- Hakimiyeti Milliye, 8 Haziran 1922, s.1; Duru, s. 161 162.
    18- Hakimiyeti Milliye 9 Haziran 1922, s.1; Başarır, s.2375; Duru, s. 163,164.
    19-“Mesul Kimdir”, Hakimiyeti Milliye, 9 Haziran 1922, s.1.
    20- Bkz. Başarır, s. 2385-2388.
    21- Avcıoğlu, s. 356; Başarır, s. 2368
    22- Bulut, s. 24
    23- Jaeschke, s. 102, 103.
    24- Duru, s. 157-165
    25- Duru, s 161
    26- Evans, s. 339.


    Konu Bilgileri       Kaynak: www.azeribalasi.com

          Konu: Sinan MEYDAN - Samsun bombardımanı

          Kategori: Makaleler,Köşe Yazıları

          Konuyu Baslatan: Türk Milliyetçisi

          Cevaplar: 0

          Görüntüleme: 887








Etiketler

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajinizi Degistirme Yetkiniz Yok
  •  

Giriş

Giriş