İğde Yetiştiriciliği

[ŞiMaL]

• Bilimsel Sınıflandırma
• Alem: Plantae
• Bölüm: Magnoliophyta
• Sınıf: Magnoliopsida
• Takım: Rhamnales
• Familya: Eleagnaceae
• Cins: Eleagnus sp.

Genel Özellikleri
İğdeler Güney Avrupa, Asya ve Amerika’da doğal olarak yaşayan 40 kadar türü vardır. Ülkemizde de Eleagnus angustifolia doğal olarak yaşamaktadır. İğdeler çalı veya ağaç formunda bitkilerdir. Yaprakları sarmal dizilişli, üzerleri gümüşi renkli tüylüdür. Çiçekleri petalsiz silindirik veya çan şeklinde, dal üzerinde tek veya demet hâlinde ve çok keskin kokuludur. Meyvesi etlidir ve yenir. Kızıl açık kahve renkli ve taş çekirdeklidir.

Üretimi
Tohum, çelik, daldırma ve ayırma ile üretilir. Tohumlar toplandıktan sonra 4 derecede
3-4 ay katlamaya tabi tutulur. Katlanan tohumlar ilkbaharda ekilir. Çelikle üretimde
ilkbaharda hazırlanan odun çelikleri açık araziye dikildiğinde kolayca köklenir. Her dem
yeşil türlerde ise ilkbaharda alınan 15 cm uzunluğundaki çeliklerde bir ay sonra köklenme
gözlenebilir.

Ekolojik İstekleri
Güneşli ortamlarda iyi gelişir ancak bazı türler gölge alanları tercih ederler. Süzek
toprakları sever. Kireçli topraklarda da gelişebilir.

Peyzajda Kullanımı
Kent iklimine dayanıklıdır. Rüzgâra ve kirli havaya dayanır. Erozyon kontrolü açısından kullanılabilir. İyi bir arı konukçusudur.

Önemli Türleri
Eleagnus angustifolia: Kuş İğdesi

Asya’nın orta ve batı bölgelerinde, Akdeniz çevresinde ve tüm Karadeniz, Marmara
ve Doğu Anadolu’da 2000 metreye kadar yetişebilen bir ağaçtır.
Hafif kumlu ve gübreli topraklarda iyi gelişir. Toprak isteği bakımından kanaatkârdır. Sığ, kuru, kurak, fakir ve tuzlu topraklarda yetişebilir. Donlara dayanıklıdır. Hızlı büyür. 7 – 8 metre boy yapabilir. Kuvvetli yan kökler geliştirir. Yarı gölge ağacıdır. Yaz yeşili yaprakları 4–8 cm uzunluğunda, dar ve mızrak biçiminde, kenarları düz, ucu küt ve sivridir. Sürgünler gevrek ve sık dikenlidir. Haziran ayında çiçeklenir. Çok keskin kokuludur. Meyve içinde, ovalimsi ve sivri uçlu 5 – 10 mm uzunluğunda tek bir tohum bulunur. Tohum, daldırma ve kök çeliği ile üretilir. Tohum ya sonbaharda ya da katlamadan sonra ilkbaharda ekilir. Yazın serada yarı olgun çeliklerle, sonbaharda ve kış sonunda odun çelikleri veya daldırma ile üretilir.

Eleagnus pungens

Japonya’da doğal olarak yaşamaktadır. Her dem yeşil ve çalı formundadır. 4–5 m
boylanabilir. Dalları dikenli, yaprakları derimsi oval veya uzunca elips şeklinde, üst yüzü
parlak koyu yeşil, alt yüzü donuk beyaz ve üzeri kahve renkli pulludur. Çiçekleri gümüşi
beyaz renkli olup ekim kasım aylarında açar. Soğuk kışlardan zarar görür.

Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Kırmızı örümcek, kabuklu bit en çok görülen zararlılardır. Hastalıklar açısından ise pas hastalığı, karaleke çok karşılaşılan hastalıklardandır.