Kayalarda Aşınma Direnci

[ŞiMaL]

KAYALARDA AŞINMA DİRENCİ (LOS ANGELES ) DENEYİ

TEST METHOD FOR THE RESISTANCE TO ABRASION OF AGGREGATE BY USE OF THE LOS ANGELES MACHINE

0.1. KONU

Bu norm, kayalarda (agregalarda) Los Angeles deney aleti ile aşınma dayanımının elde edilmesine ilişkin bir normdur. Deneyde kullanılan deney malzemesi ile aşındırma topları agreganın boyutu ve derecesine bağlıdır.

1. AYGITLAR

1.1. LOS ANGELES ALETİ

Los Angeles aşınma deney aleti Şekil 1’de belirtilen özelliklere sahip olmalıdır. Alet iç çapı 711 ± 5 mm ve içten boyu 508  5 mm olan iki tarafı kapalı çelikten yapılmış boş bir silindir şeklindedir. Silindir iki ucundan şaft üzerine oturmaktadır. Ancak bu şaftlar silindirin içine girmemektedir. Silindir yatay konumda ekseni etrafında en fazla % 1'lik bir sapma ile döner. Gövdede deney malzemesini koymak için bir açıklık mevcuttur. Ayrıca bu açıklığı kapatacak toz geçirmez dört köşesinden vidalanabilen bir kapak bulunur. Bu kapak öyle düzenlenmelidir ki iç kısım silindirik duruma uygun olmalıdır. Silindirin iç yüzeyinde ve silindir boyunca uzunan 89  2 mm eninde çelikten çıkıntı raflar olacaktır. Bu raflar çok sağlam olacak bir şekilde monte edilmelidir. Monte edileceği yerler de silindirin dış yüzeyinden dönme doğrultusunda olmak üzere rafla kapak arasındaki mesafesi 1,27 m’den az olmayacak şekilde ayarlanmalıdır. Raflar aşınmaya karşı dayanıklı çelikten yapılmalıdır.

1.2. Terazi : 0.001 hassasiyetli bir terazi

a) 19 mm’den daha büyük agregalar için



b) 38 mm’den küçük iri agregalar için malzeme yeniden karılacak ve Tablo 2 kullanılacaktır.



2. DENEYİN YAPILIŞI

a) Deney malzemesi ve aşındırıcı toplar Los Angeles deney aletine yerleştirilir. Makina dakikada 30-33 devir yapacak bir hızla çalıştırılır. Devir sayısı, 38 mm’den küçük agregalarda 500’dür. 19 mm’den büyük agregalarda ise devir sayısı 1000 olmalıdır.
Makina çevresel hızı sabit olacak bir şekilde dönmeli ve dengelenmelidir. Eğer çelik raflar açısal tip ise dönü yönü aşındırma toplarını rafların dış yüzeyinde yakalayacak şekilde ayarlanmalıdır.

b) Öngörülen dönü tamamlandığında malzeme alttan boşaltılır ve 1,7 mm’lik elekten büyük olan malzeme ayrılıp kalanlar bu elekten elenir. Elek üzerinde kalan iri malzeme yıkanır 105°C fırında kurutulur, tartılır.

c) Test edilen malzemenin uniformluğu konusunda güvenilir bilgi aynı zamanda, 500 devirlik durumda 100 devir sonra, 1000 devirlik durumda ise 200 devirden sonraki kayıpların ölçülmesi ile de elde edilebilir. Kayıp olan malzemeyi bulmak için 1.7 mm’lik elek üstü malzemenin yıkanmaması gerekir. Uniform sertliğe sahip bir malzeme için 100 devir sonrası kayıbın 500 devir sonrası kayıba oranı ya da 200 devir sonrası kayıbın 1000 devir sonrası kayıba oranı 0.20’yi fazla geçmemelidir. Tabii bu işlemler sırasında malzemenin en ufak bir parçasının dahi kayıp olmamasına özen gösterilmelidir. Örneğin aşınma tozları bile testin tamamlanabilmesi için gerekli olan son 400 ya da 800'lik devirlerde tekrar alet içine konması gerekir.

3. HESAPLAMALAR

A) Malzemenin deney öncesi ağırlığından deney sonucundaki deney öncesi ağırlığa oranı kayıp yüzdesini verecektir.

B) Eger istenmiş ise; 100 devir sonrası kayıbın 500 devir sonrası kayıba oranı ya da 200 devir sonrasının 1000 devir sonraki kayıba oranı; aşınma oranı uniformunu verecektir.


4. SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ


Rapor aşağıdaki bilgileri içermelidir.

1) Malzemenin lokasyonu ve jeolojik tanımı
2) Malzemenin derecesi
3) Aşındırma toplarının derecesi
4) Los Angeles kayıp yüzdesi
5) Los Angeles kayıp oran uniformluğu


5. YARARLANILAN KAYNAKLAR
ASTM C 131-69/C535-69
International Society for Rock Mechanics

Resimi tam boyutu ile görmek için tıklayınız.

Kaynak:Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü