Kafkasya halkları

[Emine]

Kafkasya halkları, Kafkasya'da yaşayan halklar. Bu halklar, coğrafi olarak Kuzey Kafkasya halkları ve Güney Kafkasya halkları biçiminde adlandırılırlar. Etnik açıdan, özellikle dil açısından da Kafkasya yerlileri, Hint-Avrupa kökenliler ve Türk asıllı halklar biçiminde üç öbeğe ayrılırlar.
Kafkasya'da etnik yapı 1995

Kuzey Kafkasya'da Karadeniz kıyısından doğuya, Hazar Denizi'ne doğru, Rusya Federasyonu (RF) resmi tanımlamasına göre, şu halklar sıralanmıştır: Çerkes, Abaza, Nogay, Karaçay, Kabartay, Balkar, Oset, Çeçen-İnguş ve Dağıstan halkları. Dağıstan'da Ruslarla birlikte dili tanınmış 14 halk bulunur. Ayrıca Abhazlar, dil ve etnik yönden Kuzey Kafkasya halklarından sayılırlar. 2002'de Kuzey Kafkasya halklarının toplam nüfusu 6 milyona yakındı. Bu halklar arasında dil ayrılığına karşın tarihten gelme bir kültür birliği de vardır.

Krasnodar Kray, Stavropol Kray ve Adigey Cumhuriyeti'nde yoğunlaşan ve bu üç bölgede büyük çoğunluğu oluşturan Ruslar, Kuzey Kafkasya genel nüfusunun da çoğunluğunu oluştururlar.

Bugün Kuzey Kafkasya'daki cumhuriyetlerde, genel resmi dil Rusçadır; Rusça yanında, ayrıca 20'den çok yerel resmi dil (ya da edebiyat dili) vardır.

Güney Kafkasya'da ise, Karadeniz kıyısında Gürcistan, Hazar Denizi kıyısında Azerbaycan, bu iki ülkenin güneyinde de Ermenistan bulunur. Gürcistan'a bağlı Abhazya ve Güney Osetya ile Azerbaycan'a bağlı Karabağ, tek yanlı bağımsızlık ilan etmiş durumdadırlar. Ayrıca Ermenistan, Azerbaycan topraklarının bir bölümünü işgal altında tutmaktadır.

Bunun yanı sıra etnik anlamda beş tane Güney Kafkas halkı vardır. Gürcüler, Megreller, Lazlar, Acaralar, ve Svanlar. Lazların tamamına yakını Müslümandır. Bunun yanı sıra Acaraların yarıya yakını tıpkı diğer kardeş halk Lazlar gibi Müslümandır. Geri kalan Güney Kafkasyalılar ise Ortodokstur.

Etnik yönden, Kuzey Kafkasya halklarından sayılan Abhaz, Abaza, Şapsığ, Adige, Çerkes (Kabartay ve Besleney kökenliler), Kabartay, İnguş, Çeçen ve Dağıstanlıların çoğu (Avar, Dargin, Lak, Lezgi, Tabasaran, Rutul, Agul ve Tsahur) ile Güney Kafkasya halklarından Gürcüler, Svanlar, Megreller ve Lazlar yerli Kafkasya halklarını oluştururlar. Ayrıca Svanların Abhaz ve Adigeler ile, Nartlar destanı örneğinde olduğu gibi, tarihsel ve kültürel bağlantıları vardır.

Kuzey Kafkasya halklarından Karaçay, Nogay, Balkar ve Kumuklar ile Güney Kafkasya halklarından Azeriler ve Ahıska Türkleri Türk kökenli halkları; Kuzey Kafkasya halklarından sayılan Osetler, Güney Kafkasya'da yaşayan Ermeniler, sonradan Kafkasya'ya yerleşmiş olan Ruslarda Hint-Avrupa kökenli halklardır.