Milli Piyango

[Doktor Amca]

TARİHÇE
Osmanlı'da Piyango

•Başlangıç >>>
◦Yabancı Piyango Biletlerini Yurda Sokma Yasağı
◦Her Türlü Piyangoyu Yasaklama Girişimi
◦Abdülaziz Döneminde Piyangonun Yeniden Ortaya Çıkışı
◦Danıştay Kararıyla Hayır Amaçlı Piyangolara İzin Verilmesi
◦Promes'ler
•İzinli Yabancı Piyango >>>
•İzmir OsmanlıPiyangosu >>>
•İane (Yardım) Sergisi Piyangosu 1898 - 1899 >>>
•Ziraat Bankası Piyangosu 1906 - 1909 >>>
•Donanma Cemiyeti Piyangosu (1917) >>>
Eşya Piyangoları

•Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar >>>
•Türk Ocağı Eşya Piyangoları >>>
•Banka Piyangoları >>>
Tayyare Piyangosu 1926 - 1939

•İlk İlan >>>
•Asıl Tayyare Piyangosu >>>
•Uygulama >>>
•II. Tertipte Gelen Resmi Değişiklikler >>>
•Kesik Biletler >>>
Milli Piyango İdaresi 1939 - .....

•Milli Piyango İdaresi >>>
•Enflatör Tablosu >>>
•Milli Piyango Çekilişlerinin Yarım Asırlık Serencamı >>>
•Göçmen Piyangosu Ortaklığı >>>
•Ve Dünyada "Milli Piyango" >>>
•Milli Piyango Biletlerinin Görsel Tasarımı >>>

kaynak: Milli Piyango.gov.tr

[Doktor Amca]

Baslangic. .
İLK ÖNERİ
Osmanlı devletinde Lotarya sözcüğünü kullanarak piyangodan sözeden - şimdilik bulabildiğimiz - en eski kaynak, 18.yüzyıl sonlarında yazılmış bir sefaretnamedir. Şimdiye değin hiç basılmadan elyazması olarak kalan bu kitabın ilgili bölümünün çevrim yazısı, aslının fotokopisiyle birlikte yanda sunuluyor. Bölümün sonunda, İstanbul' da piyango düzenlenmesi için yapılan bir öneri de aktarılmaktadır.

Ebubekir Ratip Efendinin (1792 tarihli) Nemçe Seyahatnamesi elyazmasından, varak, 201 b- 202a (Süleymaniye Kütüphanesi). Dr. Abdullah Uçman'ın "Ebubekir Ratip Efendi'nin Nemçe Seyahatnamesi" (Tarih ve Toplum, 69 - Eylül 1989, s.27-31) yazısı, elçi ve yapıtlan hakkında geniş bilgi içermekle birlikte, piyangodan söz etmemektedir.


BAŞLANGIÇLAR
Osmanlı İmparatorluğu' nda piyango çekilişIerinin, Batı kökenli hemen hemen herşey gibi, öncelikle levantenler ve gayr-i Müslim anasır arasında başlamış olması, şaşırtıcı değildir.

Kırım Savaşı sonrasında, bulduğumuz ilk örneklerden birine bakalım.

1856 yılında (Cemaziyülevvel 1273) Ermeni Katolik Kilisesinin (herhalde karşılığında hasılattan payalmak üzere) güvence vermesiyle bir eşya (İstanbul Yeşilköy'de evler ve arsalar) ve para karma piyangosu düzenlenmiştir. Bu konuyla ilgili (Ceride-i Havadis' ten) iki gazete ilanı aynen şöyledir.

"Bundan evvel cerideye derc ile beyan olduğundan herkesin malumu olduğu üzere Ayastefanoz'daki evler ve arsalar ve verilecek akçelerin piyangosu 273 senesi Cemaziyülevvelinin birinci günü Beyoğlu'nda tiyatroda çekilecektir. İşbu piyango on hisseye taksim olunup on numara kazanacaktır. Kazanılacak şeyin bahası dörtyüz yetmiş bir bin kuruşa baliğdir. Ermeni Katolik Milleti Batrikhanesi kefaleti ile müstakilen yevm-i mezkurda çekileceğinden kazanan numaraların sahipleri bilyetolarını batrikhaneye götürdüğü gibi bedeli kendisine teslim olunacaktır. Bu piyango bilyetolarının satılan başlı merkezi Beyoğlu' na doğru Galata Mevlevihanesi 'nin üst tarafı ve her bilyetosu beı kuruşa olarak on bilyeto birlikte alanlara bir bilyeto ziyade bila semen ita kılınacaktır ve kazanan numaralar cümle gazetelerde zikr ve beyan ile iadn ettirilecektir. "

"Ayastefanoz Piyangosunun kazanan numaralarının beyanı

009662 ilk kazanan bir ev

130633 ikinci defada bir ev

025992 üfüncü defada bir arsa

068646 dördüncü defada kezalik bir arsa

025079 beıinci defada kezalik arsa

081896 altıncı defada kuruş

008841 yedinci defada kuruş

063659 sekizinci defada kuruş

064294 dokuzuncu defada kuruş

088992 onuncu defada kuruş

Bu numaraların sahipleri biletlerini Ermeni Katolik Milleti Batrikhanesine götürüp kazandıkları şeyleri alacaklardır."

YABANCI PİYANGO BİLETLERİNİ YURDA SOKMA YASAĞI

Osmanlı Arşivi'ndeki Hicri 1274 (1857) yılına ait belgeler arasında Danıştay' a hitaben yazılmış bir notta, iki yıl önce (1855' te) yabancı piyango biletlerinin yurda sokulmasının yasaklandığı ve bu kararın gümrüklere bildirildiği, ama yabancı ülke elçiliklerine haber verilmediği kaydedilerek, yasak sürdürülecekse elçiliklere bildirilmesi ve bunlar arasında bir çeşit piyangoyu içeren iç borçlanma tahvilleri de bulunduğundan, satın alınması yasal olan bu tahvillerin yasak kapsamımn dışında tutulması gereğinin görüşülerek Dışişleri Bakanlığına bildirilmesi istenmektedir.

HER TÜRLÜ PİYANGOYU TÜMDEN YASAKLAMA GİRİŞİMİ

1857 Ağustosunda (Zilhicce 1274) piyangonun "külliyen men' i", bir takım sorunlara yol açmıştır. Osmanlı Arşivi'ndeki belgelerden anlaşıldığına göre, yasak kararından önce, harcını yatırıp Emniyet Teşkilatından (Bab-ı Zaptiye) ruhsat alarak piyangoculuk yapan üçyüzden fazla kişi vardır. Bunlar iş akışlarının aniden kesilmesi üzerine büyük zararlara girdiklerini, geçim sıkıntısına düştüklerini ileri sürerek hükumetten tazminat istemişlerdir. Abdülmecit döneminde yapılan yasaklarna girişiminin ne denli başarılı olduğunu saptayamıyoruz. Fakat onun ölümüyle (1861 'de) tahta geçen Sultan Abdülaziz'in ilk saltanat yıllarında piyangolar yeniden ortaya çıkmıştır.

ABDÜLAZİZ DÖNEMİNDE PİYANGONUN YENİDEN ORTAYA ÇIKIŞI
Abdülaziz'in tahta geçmesinden bir süre sonra, dönemin (biri Yunan uyruğunda bulunan) iki ünlü Rum bankerinin özel amaçlı bir emlak piyangosu tertiplerneye teşebbüs ettiklerini; fakat bunu hayli acemice tasarladıklarını, kazanandan bin altın lira alıp karşılığında ona Boğaziçi' nde (Yeniköy' de) üç yalı vermeyi düşündüklerini gazete havadislerinden öğreniyoruz.

1865 yazbaşında çıkan bir kolera salgını gerekçe gösterilerek piyango ertelenmiş ve koşulları değiştirilip 15 Kasımdan itibaren ikişer hafta arayla, onbir çekilişle, on kere nakit-para, onbirinci olarak da - karşılıksız- emlak ödüllü bir sınıf piyangosu haline getirilmiştir.

DANIŞTAY KARARIYLA HAYIR AMAÇLI PİYANGOLARA İZİN VERİLMESİ
1880'li yıllara gelindiğinde, gayr-i Müslim anasırın milll cemaatleri, yani Rum, üç Ermeni, Yahudi vb. toplulukları arasında piyango düzenleme yoluyla gelir sağlama uygulamaları hayli yayılmış olmalı ki, Danıştay'ın Düzenlemeler (Tanzimat) Dairesi kararıyla, bunlardan kişisel çıkar amaçlı olanları yasaklanmış, genel hayır amaçlayanlarınsa, (herhalde ikramiye toplamı) ellibin kuruşa kadar küçük çaplı olanların yerel yönetimlerin, yani valilik ve mutasarrıflıkların, bundan büyükleriyse Ticaret Bakanlığı aracılığıyla hükmetin iznine bağlanmıştır.

PROMES'LER
OsmanlI İmparatorluğu'nda Demiryolu Tahvillerine Bağlı, Nakit Para Karşıklı Piyango Biletleri
"Bizim nesil, başına kırk bu kadar kışın karları yağmış olanlar çok iyi bilir. Galata'da şimdiki postanenin önünden Tünele sapılacak köşeye kadar olan mesafe dahilinde) karşı tarafta Havyar hanının altındaki sıralı sarraf dükkanıarının önünde, bir sürü Rum, Yahudi çığırtkanlar:

- Haydi çekiliyor! Vakit kalmadı, çekiliyor. Kazanan 600 bin Frank kazanıyor diye avaz avaz bağırırlar, gelene geçene piyango bileti satmağa savaşırlardı. Bu biletler Şark Şimendiferleri Piyangosunun biletleriydi. Ve halk bunları kapışa kapışa alırdı".

(Münir) Süleyman Çapanoğlu, "Piyangonun Tarihi", Tarihten Sesler, cİlt 2, sayı 17-18 (Eylül 1944), s. 16.

Bu piyango biletleri, Şark (Rumeli) Demiryolları tahvillerine dayanmaktadır. Onun için, kısaca bu şirketin kuruluşundan ve tahvil çıkarmasından söz etmek gerekir. Islahat devrinin ünlü, Sadrazamı Ali Paşa, Osmanlı İmparatorluğunun Avrupa'yla yakınlaşması yanlısıydı. Bu amaçla, demiryolu şebekesinin Avrupa hatlanyla birleştirilmesini istiyordu. 17 Nisan 1869'da, İstanbul ve Selanik'i Batı'ya bağlayacak 2.000 kilometrelik bir demiryolu ağının 99 yıllık imtiyazını Osmanlı hükümetinden alan Brüksel bankerlerinden Baron Hirsch, 1870 yılının ilk günlerinde, biri Rumeli Şimendiferlerini inşa etmek, diğeri de işletmek için iki şirket kurdu. Tanesi 400 Frank saymaca (itibari/nominal) değerli 1.980.000 tahvil çıkardı. Bunlar yıllık yüzde 3 (yani 12 Frank) faiz getirecek ve faizler altı ayda bir ödenecekti. Tahvillerin çekiciliğini artırmak için, hem üst-fiyatlanmn altında satılması, hem de iki ayda bir yapılacak çekilişlerle ve 600.000 Frank gibi büyük ikramiyelerle amorti (itfa) edilmesi kararlaştırıldı. Amortisman, 105 yıl devam edecekti.

Hirsch bu tahvillerin tümünü, Osmanlı hükümetinden saymaca değerlerinin üçte birinden azına (128,5 Franka, yani sadece yüzde 32,125' ini ödeyerek) satın aldı ve tanesini 150 Franka uluslararası bir sermayedarlar sendikasına devretti. Bunlar da, tahvillerin 750.000'ini 1870'te tanesi 180 Franktan; geri kalan 1.230.000'ini de 1872'de tanesi 170 Franktan satışa çıkardılar. Daha sonra, tahvillerin fiyatı 130 Franka kadar düştü. Ali Paşanın 1871 'de ölmesinden sonra, adı Rus yanlısına çıkan ve Avrupa ile yakınlaşmayı istemeyen Mahmut Nedim Paşa sadrazam olmuştu. Rumeli Şimediferleri için öngörülen 2.000 kilometre 1.260'a indirilmiş ve hükümet işletme şirketini devralmıştı. İngiltere ile Fransa'nın bu tahvilleri tanımamaları ve kendi borsalarında sattırmamaları, sonrada Prusya-Fransa Savaşının çıkması, ikramiyeli Türk tahvillerini fena etkilemiştir.

Türkçe çevirileri önce Maliye Mecmuasında tefrika edilen, 1978 yılında da Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu tarafindan kitap halinde yayımlanan, 1902 tarihli iki eserde, bu konularla ilgili geniş bilgi vardır: A.du Velay, Türkiye Maiye Tarihi, s. 157 -60; Ch. Morawitz, Türkiye Maliyesi, s.200 vd. ve s. 309.

Rumeli Demiryolları tahvilleri ayda bir yapılan amortisman çekilişIerinde, Nisan 1870 - Şubat 1910 arasında 4'üncü, 8' inci ve 12'nci aylann başında büyük ikramiyesi 600.000 Frank olmak üzere, 50 tahville toplam 800.000 Frank tutarında çeşitli ikramiyeler ödeniyor, 250-950 tahvile de saymaca değer aynen veriliyordu (ki bu da, onu üçte bir fiyatına almış olan yatırımcı için, ikramiye demekti); 2' inci, 6' ın cı ve 10' uncu ayların başındaki çekilişlerde ise, büyük ikramiyesi 300.000 Frank olmak üzere 50 tahvile toplam 400.000 Frank tutarında çeşitli ikramiyeler ödeniyor, 250 - 950 tahvil de başabaş itfa ediliyordu.

1910 Nisanından itibarense, büyük ikramiyelerin 400.000 ve 200.000 Franka inmesi, başabaş amorti edilen tahvil sayısının giderek çoğalması öngörülmüştü. Fakat Osmanlı Devletinin mali bunalımı, 1881 Muharrem Kararnamesi ve Düyun-u Umumiye idaresinin kurulması, bu tahvillerin faiz ve ikramiyelerinin ödenmesini de aksattı. (Yeni dönemde, anapara, faiz ve ikramiye ödemelerinde yüzde 58 gibi bir oran uygulanmaya başlandı.)

Geniş bilgi için bknz. du Velay, s. 343-45,Morawitz, s. 200- 16.

Dr. Vahdettin Engin, Rumeli Demiryolları başlıklı araştırmasında -Eren Yay., 1993, s.215-17* bu tahvillerin itibarı değerinin 1881 yılında 180,36 Frank olduğunu, 1903 'te faiz ödemelerinin durdurulduğunu, ikramiye çekilişlerininse sürdürüldüğünü, amortismanın 1954 yılında tamamlandığını yazıyor.










işte, bu arada (1880'li yılların ortalarında olmalı) yeni bir para kazanma yolu keşfedildi; daha doğrusu, Batı ülkelerinde kullanılan bir yöntem, Rumeli Demiryolu tahvillerinde uyarlandı. 1887 Ağustosunda Osmanlı Hükumetinin bir kararname çıkararak düzenlediği ve Çapanoğlu' nun yirminci yüzyıl başlarında Galata' da piyango bileti olarak satıldığını hikaye ettiği promes' ler, bunlardan çevrilmiştir.








BİR PROMES ÖRNEĞİ

Devlet-i Aliye-i Osmani Bankası .......................1 764 309
.....................(keşide sayısı).................................193
.....................(tarih)...................... ....... ..19 Avril 1902



Rumeli Demiryolu Tahvilatı
Muamelat-ı nizamiye-i mukteziyesi icra olunmuştur.
Promes biletleri ihrac ve füruhtu hakkında vaz' ve tesis buyurulan nizamname ahkamına tevfikan Rumeli Demiryolu tahvilatının yalnız fi 19 Mart Rumi 1318 ve fi 1 Nisan efrenci sene 1902 tarihinde keşide olunack kur'asına mahsus olarak balada gösterilen numaraya isabet edecek ikramiyenin tamamı işbu promesin hamiline ait olmak üzere Bank-ı Osmani canibindenfüruht olunmuş ve bu numaraya isabet ettiği takdirde iş bu promes bileti alınarak asıl tahvilin piyasada cari olan Şimendüfer tahvilatı kıymeti mukabilinde hamil-i promese teslim ve ita olunacğı bank-ı mezkur canibinden tahhüt olunur.
Tahvil-i mezkur Bank-ı Osmani kasasında mahfuzdur.



(Promesin arka yüzünde Rumca ve Ermenice açıklamalardan başka, Fransızca ve Türkçe olarak bu çekilişn ikramiye planı yer alıyor.)

Kur'a 1 ......Frank 600,000
.......1 ...............60,000
.......2 ...............20,000
.......6 ............... 6,000
......12 ...............3,000
......28 ...............1,000
....750 ...............4 400

Rumeli Demiryolu tahvillerinin piyango sonuçlan (50 ikramiye + 550 anapara amortisman, yani 400'er Frank) yanda örneği görüldüğü üzere, liste halinde basıldığı gibi, çekilişIerinin ertesi günü gazetelerde de ilan edilmiştir.

"Şark Demiryolları tahvilatının keşide olunan kur'asında ikramiye ve re'sülmal kazanan tahvilatın numaraları bervechiati derc olunur."


Şark Demiryolları tahvillerinin piyangosu, Cumhuriyet döneminin başlarında sigara kağıtlanna da uygulanmıştır. Üstünde- kırmızı ayyıldız ve bir lokomotifle vagon resmi olan bir örnek vardır.

Aynı yazıda tamtılan bir başka sigara kağıdı markası da, Recep Zühtü'nün üstünde" Gazi Mustafa Kemal Paşa" nın resmi ve yazısı olan kağıtlardır. Fatih Rıfkı Atay, Çankaya kitabında (s. 455), kendisinin bu " istismar" ı Gazi 'ye haber verdiğini, onun da işi önlediğini anlatır. Fakat bir koleksiyonda rastladığımız, Atatürk' ün renkli (+ altın yaldız çerçeveli) bir resmini içeren bir el ilanı, Recep Zühtü'nün




[Soyak: 1893-1966. M. Kemal Paşanın emir subayı Hakimiyet-i Milliye gazetesinin sahip ve mesul müdürü. 2-4'üncü dönemler Sinop, 5'inci dönem Zonguldak milletvekili. Metresini tabancayla vurduğu için adı bir skandala karışmıştır! ]

ticaretinin yasaklanmasından önce sigara kağıdının satışını arttırmak için, - herhalde kazananlann piyangoyla belirleneceği - bir de ikramiye düzeneği geliştirildiğini gösteriyor. Konulan ikramiyenin ne olduğunu ise bilmiyoruz.


" Türkiya Şark Demiryolları tahvilatının ikramiyeli nefis sigara kağıdı
Keşide tarihi : 1 Şubat 1341 (1925)
Tahvilatın numarası : 0065 350
Fazlızade Cemal : İstanbul Kitapçılar Numara 52"

[Doktor Amca]

[Doktor Amca]

ESKİ ÜNLÜ BAYİLER (pİyangonun ÜnlÜ bayİlerİ)

Tayyare Piyangosu başlangıçta, Tayyare Cemiyeti'nin tüm yurda dağılmış 425 şubesi ve seyyar satıcılar tarafindan satılıyordu. 1939 yılında ise İstanbul'da 193, Ankara'da 27 bayi bulunmaktaydı. İstanbul' daki bayiler arasında en ünlüleri Nimet Abla, Tek Kollu Cemal, U zun Ömer ve Cüce Simon' du...'



Yıllar Boyu Tarih dergisinin 1983 Aralık ayındaki 12. sayısında çıkan bu resim,
Tayyare Piyangosu döneminde İstanbul Eminönü'ndeki İsabet Gişesi'nin ilginç panolarını gösteriyor.

Nimet Abla
İstanbul'da Eminönü'nde küçücük bir dükkanda eşiyle birlikte bilet satan Nimet Abla, piyango tiryakilerinin en çok sevdiği kişiydi. Özellikle yılbaşı çekilişIerinde bilet almak isteyenler dükkanın önünde uzun kuyruklar oluştururdu. Birçok İstanbullu Nimet Abla'dan alınan biletin numarasına çekiliş öncesi bakmanın uğursuzluk getirdiğine inanır, alınan bilet, numarasına bakılmadan cebe konurdu. Bazı müşteriler de onun elinin uğurlu olduğuna inandıkları için bileti ona çektirirlerdi. Nimet Abla bilet satışından kazandığı para ile İstanbul Esentepe'de bir cami yaptırmış, 1978 yılında aramızdan ayrıldığı zaman cenazesine ondan bilet alarak şansım deneyen çok sayıda İstanbullu katılmıştı...



Nimet Abla (Özden) piyangoculuğa Tayyare Piyangosu'nun ancak 23.cü tertibinde (1937 de) başlamış olmakla birlikte kısa sürede bütün ülkenini en tanınmış bayi haline geldi.Bu üne erişebilmek için, müşterileriyle yakından ilgilenmiş, ikramiyeleri kendi eliyle ödemiş, resimli zarflar bastırmış vr reklama büyük önem vermişti. Kendisiyle aynı adı taşıyan ve bugün de onun başlattığı işi sürdüren yeğeninin albümünden bazı fotoğraflar.

Tek Kollu Cemal
Tek Kollu Cemal de Nimet Abla'nın kapı komşusuydu. Astsubay iken geçirdiği kaza sonucu tek kolunu kaybedince çok sevdiği ordudan ayrılmak zorunda kalmış, bilet satıcılığına başlamıştır. O da hanımı ile birlikte bilet satardı.

Nimet Abla'ya gelenler bir bilet de ondan almadan edemezlerdi. Çekiliş sonrası kazanan talihlileri bulur, yanından ayırmadığı gıcır gıcır paraları avucunda sayar, sattığı biletlerden hangisine ikramiye çıktığını belirledikten sonra bunu gazetelerde halka duyururdu...




1950'li yıllarda ünlenen cüce simon ve Uzun Ömer'den çeyrek yüzyıl önce bazı piyango bayileri öne çıkmaya başlamışlardı. Bunlardan biri, Tek Kollu Cemal'di. Bu bayiler, sattıkları biletleri içine koydukları reklam zarfları d abastırmışlardı. Anlaşılan, bu zarflarla taşradaki müşterilerine de bilet postalamaktaydılar.
Uzun Ömer ve Cüce Simon
2 Metre 25 santimlik boyuyla Uzun Ömer, eski İstanbul'un çok rağbet gören bilet satıcıları arasında yeralmaktaydı. Basket takımı koçları bugün yaşasaydı, onu kapmak için birbirleriyle yarış ederlerdi ama o uzun boyundan zaman zaman yakınırdı. Uzun Ömer, önceleri Karaköy Postanesi'nin yanındaki küçücük bir dükkanda satış yapıyordu. Daha sonra bu bina yıkılınca Köprüaltına taşındı. Ve ömrünün son yıllarına kadar yazın sıcağında, kışın ayazında burada umut ve şans satışı yaptı.

Ya Cüce Simon?
Uzun Ömer'in tam tersi, küçücük boyu, ince tiz sesiyle yıllarca seyyar bayi olarak çalışmıştı. Her zaman şık giyinir, şapkasını başından, boyuna gelen bastonunu da elinden eksik etmezdi. Öyle sürekli işe de çıkmazdı. Arada ceplerine doldurduğu biletlerle dolaşmaya çıkar, biletleri birkaç saat içinde tüketiverirdi.



1930 yılında bir bayinin Tayyare Piyangosu Müdürlüğü'ne dilekçesi

[Doktor Amca]

İzİnlİ yabancI pİyango
[B]1898 'de başlayan Bulgar Piyangosu, Türkiye'de de bilet satabilmek için Osmanlı Hükumetinden izin almış olmalı. Zira Osmanlı basınında bu piyangonun acentaları sürekli ilan vermektedir. Bunlardan bir örnek şöyledir:

"Sofya beldesinin Bulgaristan Emareti'nin taht-ı temininde ve sunuf-u müteaddideye münkasem bulunan piyangosu

50 bin bilet 25 bin ikramiye

En büyük ikramiye en ziyade talihin müsait olduğu (kişiye) altın akçe olarak (500) bin Frank yani yarım milyondur. [/B]
300.000 Frank ..........İkramiye
200.000 Frank................1
100.000 Frank................1
.50.000 Frank ...............1............(2) yani 100.000
.45.000 Frank ...............1.........................45.000
.40.000 Frank ...............1.........................40.000
.35.000 Frank ...............1.........................35.000
.30.000 Frank ...............2.........................60.000
.15.000 Frank ...............2.........................30.000
.10.000 Frank................4.........................40. 000
..5.000 Frank ...............7.........................35.000
..3.000 Frank...............33.........................99. 000
.................................................. .....2.000 Frank...............64.................... 8 128.000
.................................................. .....1.500 Frank ...............6...................... .. .9.000
.................................................. .....1.000 Frank .............112............ . 112.000 ... ilh

Min heyetülmecmuu (4.526.000) Frank kıymette (25.000) ikramiyedir. Emanetin taht-ı temin ve tekeffülünde bulunan Bulgar Piyangosu sair buna mümasil piyangolara nisbeten daha ziyade kazanç (ihtimalini) havidir. Mezkur piyango Alman hükumatı piyangoları gibi metin esaslar ve muntazam akideler üzerine müessestir. Gayet az bir meblağ ile ve pek az kaybetmek muhatarası ile herkes bir servet iktisabına muvaffak olabilir. Talihi denemek için ele düşen bir fırsattan herkes istifade etmelidir. Kanunuevvelin onunda kur' ası keşide olunacak olan sunuf-u muhtelife biletleri fiyat-ı atiye üzerine satılmaktadır.
Min heyetülmecmuu (4.526.000) Frank kıymette (25.000) ikramiyedir. Emanetin taht-ı temin ve tekeffülünde bulunan Bulgar Piyangosu sair buna mümasil piyangolara nisbeten daha ziyade kazanf (ihtimalini) havidir. Mezkur piyango Alman hükumatı piyangoları gibi metin esaslar ve muntazam akideler üzerine müessestir. Gayet az bir meblağ ile ve pek az kaybetmek muhatarası ile herkes bir servet iktisabına muvaffak olabilir. Talihi denemek için ele düşen bir fırsattan herkes istifade etmelidir. Kanunuevvelin onunda kur' ası keşide olunacak olan sunuş-u muhtelife biletleri fiyat-ı atiye .........................................üzerine satılmaktadır.

Biletleri satın almak için zirde imzası bulunan bankalara mü-racaat olunabilir. Fiyatlar mandapost vasıtasıyla gönderilebilir. Kur' anın her sınıfı keşideolunduktan sonra müşterilere resmi liste gönderilir,keşideler harfiyen kemal-i istikametle atideki bankalar tarafından (takip) olunacaktır.

Mezkur bankalar arzu edilen her türlü malumatı bila-bedel ita ederler. Planların aslı da talep üzerine gönderilir.
Posta masrafını taklil için birçok sınıfların (?) umumu teşkil edilen altı sınıfın biletleri meblağı bir gönderilebilir. Bu babta tediye olunacak esman müşfterisinin namına olarak defter-i mahsusuna kaydedilir.




.
2.
3.
4.
5.
6.


Sınıf
Sınıf
Sınıf
Sınıf
Sınıf
Sınıf


Frank
Frank
Frank
Frank
Frank
Frank

Tam bilet
10
14
23
29
23
20

Yarım bilet
5
7
11,50
14,50
11,50
10

Rub' bilet 2,50
3,50
5,75
7,25
5,75
5


Tafsilat'ı lazime için Dersaadet'te Galata'da Komis (?) Hanında 72 numarada acentamız bulunan Mösyö (Mersenye)ye müracaat olunmalıdır.

Sofya Piyangosu Umum Tahsildarları

(Levin) ve Kumpanyası Bankası

Malumat,26 Teşrinisani 1898 (14 Teşrinisani 1314).

Macar, Alman, Avusturya vb. piyango biletleri gibi, geçen yüzyıl sonlarında, bağımsızlığına kavuşalı henüz 20 yıl olan Bulgaristan Prensliğinin piyango biletleri de İstanbul' da satılmaktaydı. Milli Piyango İdaresi koleksiyonunda iki örneği bulunan Bulgar piyangosu, bir sınıf piyangosudur.

Bulgar Szende Bankası' nın sattığı Sofra şehri piyangosunun biletleri, bu biletlerin arkasındaki damgaya bakılırsa, söz konusu bankanın İstanbul' daki (Galata, Mehmet Ali Paşa Han, No.22) acentalığı aracılığıyla pazarlanmaktadır.

12/24 Eylül 1898'de düzenlenen Birinci Tertibin 10/22 Aralık 1898'de çekilecek birinci keşidesine ait sekizde birlik bilet 1,25 altın Frank (Leva'nın aynı partide olduğu anlaşılıyor!) fiyatla satılmaktadır. İkinci keşide için, bu biletin 30 Aralık 1898'e 11 Ocak 1899'a) kadar değiştirilmesi gerekmektedir.

[Doktor Amca]

İzmİr (osmanlI) pİyangosu
Bu bilgiler, esas itibarıyla, İzmir 9 Eylül Üniversitesi Atatürk Enstitüsü öğretim elemanlarından Gülnaz Koyuncu'nun Tarih ve Toplum dergisinin 107'inci (Kasım 1992) sayısında çıkan" İzmir Sanayi Mektebi Piyangosu" başlıklı yazısından alınmıştır.
Osmanlı Devletinin son otuzbeş yılında İzmir' de düzenlenen piyangolar beş döneme ayrılarak incelenebilir.

I. 1887 yılı başlarında İzmir Islahhanesi' ne yardım ve hapishanede bir sanayihane inşası için, Defterdar Kadri Bey Padişahtan izin alarak bir piyango düzenleme girişiminde bulunmuştur. 1889 Şubatında yine Islahhane yararına bir eşya piyangosu tertip edilmiş ve ödül olarak Islahhane mamulatından değerine göre 15 sınıf eşya konulmuştur. Birinci ikramiye 15.500 kuruş kıymetindedir. Piyango 28 Nisan 1889'da valinin huzuronda çekilmiştir. Herbiri bir çeyreklik (yani Mecidiye çeyreği, 5 kuruş) altı büyük kupürden oluşan altı bin bilet satıldığı hesaplanmaktadır.




(Türkçe ve Fransızca)
İ
iZMİR OSMANLI SANAYİ MEKTEBİ MENFATİNE MAHSUS PİYANGO BİLETİDİR

Dördüncü Keşide
................. 7 Kanunuevvel 1325 ( 20 Aralık 1909 ) tarihindedir

Beşinci Keşide
................. 5 Kanunuevvel 1325 ( 18 Ocak 1910 ) tarihindedir

1/2 Numro 4424
İşbu biletin fiyatı dört Mecidiyedir iptidasından beri alanlar için fiyatı bir mecidiyedir.
.......Kolektör .............. .Müdür ................... Nazır-ı Fahri
Benyamin Devidas ...... Binbaşı (?) .......Ferik (İsmail Fazıl Paşa)


II. Vali Halil Rıfat Paşa Padişah II. Abdülhamid' den izin alarak, yine Islahhane yararına, 14 Mart 1890' da başlamak üzere 12 aylık nakit para ödüllü bir sınıf piyangosu tesis etmiştir.

Toplam ikramiye 7.100 lira, bilet fiyatı 12 Mecidiyedir. İzmir'de 1890'lı yıllarda yine Sanayi Mektebi yararına bir takım eşya piyangoları düzenlenmiştir.


Arka :
Fransızca, Rumca, Ermenice ve Raşi harflerle Yahudi İspanyolcası
Şeraiti için plana müracaat edilmelidir.

Dördüncü keşide ..... 7 Kanunuevvel 1325 Pazartesi
Talihi yaver olanlara (*)........ 25,000 kuruş
Mükafat ........kuruş ..............5,000
Adet ..1........................ ...20,000
...........1......................... . ..6,000
...........1...... ................ . ....3,000
...........1....................... .. ...1,500
...........2. beheri 800...... ... 1,600
...........4. ......... 500..... ..... 2,000
.........10. ......... 400..... ..... 4,000
.........80. ......... 500..... ..... 2,200 ..........(*) "Talihi yaver olma" nın anlamı, aynı bilete iki büyük mükafat çıkmasıdır.

III. 1899 yılı sonlarında Vali Kamil Paşanın izniyle yedişer keşideli tertipler halinde ve nakit para ödüllü "İzmir Hamidiye Sanayi Mektebi Piyangosu" oluşturulmuştur. Piyangonun düzenlenmesi için Mordehey Levi ve Benyamin Devidas adlı Yahudi sarraflara imtiyaz verilmiş ve hizmetlerine karşılık, karın yüzde 15' i Sanayi Mektebine ayrıldıktan sonra üst tarafının onlara bırakılması kabul edilmiştir. 1906 başlarında XII'nci tertibin ilk keşidesi yapıldıktan sonra, bir irade-i seniye ile her türlü piyangonun yamsıra, İzmir Piyangosu da yasaklanmıştır. Izmir Piyangosu, altı yıl süren bu döneminde bütün ülkeye yayılmış ve Selanik vb. gibi merkezlerde benzeri girişimleri için örnek olmuştur. 1906-9 arasında ise ülkede nakit piyangosu olarak yalnız Ziraat Bankası'nın düzenlediği piyango kalmıştır.

Beşinci Tertip İzmir Osmanlı Sanayi Mektebiyle Mekatib-i Umumiye menafiine ait olmak üzere hukumet-i seniyyenin müsaadesiyle tertib edilen beşinci tertip piyangonunu planıdır.

Mumaraların adedi 28,000 olup nısfı olan 14,000 adedi kazandıktan başka 13 adet dahi mükafat kazanacaktır.


IV. İkinci Meşrutiyet döneminde, 31 Mart' tan sonra, Mekteb-i Sanayi Nazırı Ferik İsmail Fazıl Paşa tarafindan yeni bir piyango dizisi başlatılmıştır. Bu kere "İzmir Osmanlı Sanayi Mektebi (daha sonra: ve Mekatib-i Umumiye ) / Menfaatine" mahsus olduğu ilan edilen piyango beş tertip devam etmiştir. Toplam bilet sayısı 4.500 ile başlamış, 15.000' e ve 28.000'e çıkmıştır. Gelirin yüzde 62 'si ikramiye olarak dağıtılmakta, Müteahhit ve kolektör Mordehay Levi yüzde 25' i almakta, yüzde 13 de vilayete kalmaktadır.


İZMİR OSMANLI SANAYİ MEKTEBİYLE MEKATİB-İ UMUMİYE MENFAATİNE MAHSUS PİYANGO BİLETİDİR

Sümn (1/8)Bilet ...................................Numro G 7416

Birinci Keşide................................7 Mart 1326 (20 Mart 1910)
İkinci Keşide................................6 Nisan 1326 (19 Nisan 1910)

İşbu biletin fiyatı yarım Mecidiyedir iptidasından beri alanlar için fiyatı bir mecidiyedir.
.......Kolektör ...........Maarif Müdürü ................... Nazır-ı Fahri Kaymakam
Benyamin Devidas ...... Mehmet M (?) ...........................Subhi



Fransızca, Rumca, Ermenice ve Raşi harflerle Yahudi İspanyolcası

Birinci keşide ..... 7 Mart 1326 Yevm-i Pazar
Talihi yaver olanlar..... kuruş ...... 40,000
.....................................Mükafat . .................kuruş .......10,000
......................................1Adet ........ .........................30,000
......................................1........... .... ....................... . ..6,000
......................................1........... ............................ . ..3,000
......................................1........... ............................ . ..2,000
......................................2. adet beheri .0. 1,000 ........2,000
......................................4. .."......"............... 800........ 3,200
.....................................20. .".......". ............ 400....... 8,000
...................................470. .."......." .............160 ..... 75,000

1909 güzünde başlayan ve son keşidesi (5' inci) 18 Ocak 1910'da yapılan birinci tertipten sonra, 1910 boyunca 6 keşidelik ikinci tertip, 1910-11' de yedi keşidelik üçüncü tertip, 1911' de keza yedi keşidelik dördüncü tertip ve 1911-12'de de yine yedi keşidelik beşinci tertip piyangolar çekilmiştir. (Birinci tertibin 4 üncü keşidesiyle, ikinci tertibin 1. inci keşidesine ait bilet örnekleri, burada sunulmaktadır).



24 Aralık 1911 (11 Kanunuevvel 1327) tarihli tanin gazetesinde çıkan bir ilanda (beş gün önce çekilen) Osmanlı Piyangosu 4. Tertip, 7.Keşide, &.Kur'a, 11. Numara kazananlar listesi yer alıyordu.

[Doktor Amca]

İane (yardIm) sergİsİ pİyangosu : 1898 - 1899

Girit sorunu yüzünden çıkan ve Yunanistan' ın yenilgisiyle sonuçlanan 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı biter bitmez, şehit ailelerine ve savaşta yaralanarak sakat kalanlara yardım etmek için büyük bir kampanya açılmıştır o Önce, saray çevresi ve İstanbul başta olmak üzere, memleketin her köşesinden değerli eşya ve para bağışları toplanmış, bunlar Yıldız Sarayında açılan özel bir pavyonda teşhir edilmiş, sergi belli bir para karşılığında halk tarafindan gezilmiştir. Sergilenen eşyadan en güzel 75 tanesinin Almanya' da renkli kataloğu bastırılmıştır o Sonra bu eşyalar satışa çıkarılmıştır; fakat hepsinin özel kişilere satılması mümkün olmayınca, - baştan beri mi böyle planlanmıştır, yoksa zorunluluk karşısında mı bu yola gidilmiştir, bilmiyoruz- geri kalan eşya toptan ticari bir gruba devredilmiş ve grubun bunları özel bir piyango düzenleyerek elden çıkarmasına izin verilmiştir.



M.Süleyman ÇApanoğlu Tarihten Sesler (Sayı 1718,Eylül 1944) dergisinde çıkan "Piyangonun Tarihi " yazısında şöyle diyor : "İlk resmi piyango da hükumetin hazırladığı (Evladı şüheda ve malulini askeriye ianesi piyangosu) dur. 313 Türk Yunan savaşı esnasında tertip edilmiştir. Piyango için Yıldız sarayında bir sergi açıldı. Ve burada, piyangoda çıkacak eşya teşhir edildi. Sergide ufak tefek eşyalardan başka birçok kıymetli şeyler de vardı: ipek halılar, Çin vazoları, gümüş takımlar ve ilh. Bunlar, padişah ve hanedan azalanyla, hükUmet erkanı, tacirler ve İstanbullular tarafından hediye edilmişti" (s. 16). Bu savaşta Osmanlı Ordusunun zayiatı, 1.126 şehit, 3.252 yaralı, 200 esir ve 17 kayıptı. Padişah II. Abdülhamit, banş yapıldıktan sonra, gazilerden bir bölümünü Yıldız Sarayı'nda kabul etmiş ve sakat kalanlara Saray Marangozhanesinde kendi eliyle yaptığı bastonlar hediye etmiştir.

Yardım sergisinde önce padişah alıŞveriş yapmış, sonra da 20 liradan (bugünkü parayla yaklaşık 8 milyon TL) fazla eşya satın alanların adları, keza defterler halinde gazetelerle uzun uzadıya yayımlanmıştır:

" Taraf-ı zişeref- i hazret - i hilafetpenahiden lütfen ve merhameten mübayaa buyurulan birçok eşyadan maada serginin bidayet-i küşadı olan ' . Martın 15 inci gününden Mayıs gayesine kadar 20 ve 20 liradan fazla eşya iştira eyleyen zevat-ı kiramm esamisini natık tanzim olunan defterdir...."

Tercüman-ı Hakikat, 16 Nisan 1898 (4 Mart 1314)
Sergi kapandıktan sonra, geri kalan (çiçeklik, kalemlik, albüm gibi) çoğu ufak tefek eşyayla düzenlenen piyango (5, 10, 20 adet liray-ı Osmani gibi) para ödülleri de serpiştirilmiş olarak, l50.000'e yakın bilet satılmış ve hiç boş çıkmamacasına, 1898 sonlarında ikamiye kur'aları çekilmeye başlanmıştır.

"İane sergisinin bakiye-i eşyasını mübayaa edenler tarafından tertip olunan piyangonun birinci keşidesi (İlk bin bilet numarası) "

[Doktor Amca]

zİraat bankasI pİyangosu : 1906 - 1909

1877-78 Osmanlı-Rus ve 1897 Osmanlı -Yunan savaşlarından sonra, ülke Kafkaslardan ve daha çok da Balkanlardan gelen büyük bir Müslüman göçmenler akımyla karşı karşıya kalmış, yıllar yılı bu insanların uygun yerlere yerleştirilmesi ve üretici olarak tarımsal ekonomiye katılması sağlanamamıştı. İşte, II. Abdülhamid döneminde ve (Mutlakiyet devrinin son sadrazamı) Avlonyalı Ferit Paşamn hükumeti sırasında, bu işler için gerekli parayı toplaması amacıyla Ziraat Bankasına bir dizi piyango düzenleme görevi verilmiş, 25 Ocak 1906 tarihinde dokuz maddelik bir Nizamname çıkarılmıştır. Fakat padişah, daha iki ay geçmeden ve Ziraat Bankası Piyango su ilanları yapılmış olmakla birlikte çekilişIeri henüz başlamadan önce, bütün piyangoları yasaklamıştır. Yine de, Meclis-i Mahsus-u Vükela'nın (bakanlar kurulunun) geçici bir süre için olsun istisnaen Ziraat Bankası Piyangosunun yapılması üzerindeki ısrarı kabul edilmiştir .
Armai Hümayun
Ziraat Banksınca tertip olunan piyango biletidir.
Nısıf Bilet .......................................Demi Billet
Fiyatı yarım aded sim mecidiyedir .......Prix demi Medj

Loterie organisee par la Banque Agricole
Keşide Numarası ....................Tirage No:

.................................................Z iraat Bankası İdarei Umumiyesi
................................................Mu hasebeci ...............Müdür
.............................................Bilet Numarası ...............No:
.................................................. ....Tarihi Keşide ....Date du Tirage


iki ayda bir defa heyet huzurunda keşide olunacaktır ve her biletin hükmü yalnız bir keşideye mahsustur.

Les tirages auront lieu chaque deux mois Ce billet ne sera velable que pour le tirage du . ..



Böylelikle, Ziraat Bankası Piyangosu 36 1906 Mayıs 1908 Ocak tarihleri arasında, iki ayda bir olmak üzere 11; 1908 Mart 1909 Şubat tarihleri arasındaysa aylık 12 (toplam 23) çekiliş yapmış, 31 Mart




iki ayda bir defa heyet huzurunda keşide olunacaktır ve her biletin hükmü yalnız bir keşideye mahsustur.




Böylelikle, Ziraat Bankası Piyangosu 36 1906 Mayıs 1908 Ocak tarihleri arasında, iki ayda bir olmak üzere 11; 1908 Mart 1909 Şubat tarihleri arasındaysa aylık 12 (toplam 23) çekiliş yapmış, 31 Mart olayları öncesinde sona ermiştir. 1. Mayıs 1906
2. Temmuz
3. Eylül
4. Kasım
5. Ocak 1907
6. Mart
7. Mayıs
8. Temmuz
9. Eylül
10. Kasım
11. Ocak 1908
SınıfPiyangoso halinde yeni seri
1.Mart 1908
2. Nisan
3. Mayıs
4. Haziran
5. Temmuz
6. Ağustos
7. Eylül
8. Ekim
9. Kasım
10. Aralık
11. Ocak 1909
12. Şubat



1908 Martında Ziraat Bankası sınıf piyangosu usulüne geçmiştir.

Bir yıl boyunca her ay yapılan çekilişlerle 12 keşidelik bir tertip uygulamıştır. (İleride görüleceği gibi, bu usul Tayyare Piyangosunda kullanılmış, fakat Milli Piyango döneminin ilk yıllarında terkedilmiştir.) Amaç, müşteriyi bütün diziye bağlamaktır.




Zahri bilet


İkramiye aded ve miktarı

Kazanılacak.. Her biletin
..akçenin..... kazanacağı
...miktarı ........miktar
----------------------------------------------------------------------------------------------
.Kuruş ...........Kuruş............. Aded........... Primes.......... Piastres .............Piastres
----------------------------------------------------------------------------------------------
500,000 .................................1................ .1........................................500,000
250,000 .................................1................ .1........................................250,000
125,000..................................1........ .........1........................................ 125,000
..50,000..................................1....... ..........1....................................... ..50,000
..25,000..................................1....... ..........1....................................... ..25,000
..50,000........10,000................5........... ......5.............de 10,000..............50,000
..50,000.........1,000...............50........... ....50.............de ..1,000..............50,000
..50,000............500.............100........... ...100............de .....500 .............50,000
100,000............100...........1,000 ..........1,000 ...........de .....100 ...........100,000
550,000.............20..........27,500.........27. 500 ...........de .......20 ...........550,000
----------------------------------------------------------------------------------------------
1,750,000......................................... ................................................1, 750,000




Kaynak :Milli Piyango gov.tr

[Doktor Amca]

donanma cemİyetİ pİyangosu (1917)

İkinci Meşrutiyet'in birinci yılında (6 Temmuz 1909'da) kurulan Donanma-yı Osmani Muavenet-i Milliye Cemiyeti, çeşitli bağış (iane) yollarıyla gelir sağlamayı amaçlarken, piyangodan da yararlanmayı düşünmüştür. .

Kuruluşundan sekiz yıl sonra, geliriyle bir tersane yaptırmak üzere, savaş sırasında çıkarılmasını sağladığı piyangolu tahvilleri ilişkin yasa şöyledir:

Donanma Cemiyeti' nce inşası mutasavver tersane için sermaye tedariki zımnında Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası marifetiyle ihraç olunacak ikramiyeli tahvilat hakkında layiha-i kanuniye.

İtibar-ı Milli Bankası, bu tahvillerden 400.000 kadarını yüzde 15 - 20 eksiğine almış, fakat bunların pek azılli satabilmiştir.

Tedavüle çıkarılmadan Donanma

Cemiyeti' nin elinde kalan 600.000 kadar tahvil de, Damat Ferit Paşa hükumetince Cemiyeti fesheden 2 Mayıs 1919 tarihli Heyet - i Vekile Kararnamesiyle Hazineye devredilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise

12 Aralık 1925 tarih ve 689 sayılı kanunla bu kararname kaldırılarak, eski Donanma Cemiyeti' nin Hazineye intikal eden parası ve gayrimenkulleri dışındaki hakları Türk

Tayyare Cemiyeti' ne verilmiştir.

(Üçüncü tertip Düstur, cİlt 7, s. 218)

İtibar-ı Milli Bankası 21 Haziran 1927 tarih ve 116 sayılı Kanunla (Üçüncü tertip Düstur, cild 6, s. 1734) Türkiye İş Bankası'na devredilirken, elinde kalan 178.150 Donanma Cemiyeti tahviIi de İş Bankası' na geçmiştir. "Mülga Donanma Cemiyeti tarafindan çıkarılan İkramiyeli Piyango Tahvillerinin Kaldırılması hakkında "ki 3672 sayılı Kanunun kabul edildiği 5 Temmuz

1939'a kadar sadece 61.000 tahvil, her yıl Bankaca itfa edilmekteydi. Bunların pek faiz getirmediği, Borsada işlem görmediği, ancak uzun vadeli piyango bileti niteliğinde oldukları gözönüne alınarak, söz konusu kanunla derhal bedelleri ödenerek ortadan kaldırılmışlardır.



Madde 1. - Hasılatı tersane infasına sarf edilmek üzere Donanma Cemiyeti tarafından Osmanlı İtibar*ı Milli Bankası vasıtasıyla ve itfa cetvelleri Maliye Nezaretince tasdik edilmek fartıyla ihrac edilecek birer liralık bir milyon adet ikramiyeli tahvilatın mürettebat-ı seneviyesi olan otuz bin liranın tediyesine kefalet etmeğe Maliye Nezareti mezundur.
Madde 2. - İşbu kanun tarih-i nefrinden itibaren mer'iyülicradır. Madde 3. - İşbu kanunun icrasına Maliye Nazırı memurdur.

Kanunun tasdik iradesi:
Meclis-i Ayan ve Meb' usanca kabul olunan ifbu layihanın kanuniyetini ve kavanin-i devlete ilavesini irade eyledim.

10 Cemaziyülahire 1335
2 Nisan 1333
Maliye Nazırı ...........Cavid
Sadrazam ........ Mehmet Talat
Mehmet Reşad

(Kanun No. 232: İkinci tertip Düstur, clt 9, s. 585)


OSMANLI DONANMA CEMİYETİ PİYANGOSU
Tertip 9513 Numara 00088

Hasılatı Donanma Cemiyetinin infa edeceği tersaneye sarf edilecektir 100 Kuruş kıymet-i itibariyesinde piyango tahvili

İşbu piyango tahvili Osmanlı Donanma Cemiyeti Heyet-i İdaresinin 14 ve 17 Nisan 1333 tarihli mukarreratına tevfikan cemiyet-i mezkurece mevki-i tedavüle vaz' olunan beheri yüzer tahvilden mürekkep onbin tertibe münkasım bir milyon Osmanlı liralık piyango aksamındadır.

İşbu piyango merbut cetvel mucibince kırk senede keşidelerle eda edilecektir.

Keşidelerde isabet eden numaraların ikramiyeleri tarih-i keşideden sekizgün sonra Dersaadet'te Osmanlı İtibar-ı Mili Bankasında tediye edilecektir.

Keşidede isabet edip de onbeş sene zarfında beray-ı tahsil ibraz edilmeyen numerat Donanma Cemiyeti menfaatine mürur-u zamana tabi olur.

İşbu piyangoya karşılık olarak Donanma Cemiyeri varidatından senevi otuz bin Osmanlı lirası tahsis eylemiştir. Mezkur otuz bin lira her sene 31 Mart, 30 Haziran, 30 Eylül, 30 Kanunuevvel tarihlerinde yedi bin beşter yüz liralık tekasit ile Osmanlı İtibar-ı Mili Bankası'na tediye edilecektir


Nisan 1333 tarihli kanun ahkamına tevfikan Hükumet-i seniye-i Osmaniye işbu otuz bin liralık taksid-i senevisini tekeffül eylemiştir.

Dersaadet, 21 Nisan 1333
Osmanlı. Donanma Cemiyeti.

Heyet-i İdare ............ Heyet-i İdare .............Heyet-i İdare
.....Reisi................... Reis-i Sanisi ................ azasından
İstanbul Meb'usu .................................. Sanisi Bursa Meb'usu



ŞERAİT- İ KEŞİDE
Her biri yüzer numarayı havi onbin tertip üzerine münkasım ve üzerlerinde gerek sıra gerek tertip numaraları muharrer bir milyon piyango tahvili üzerlerinde matbu cetvel mucibince keşide tarikiyle tediye edilecektir. Keşideler cetvel-i mahsusunda muharrer tevarihte ve ancak mezkur tarihler eyyam-ı tatiliye tesadüf ederse ertesi güne talik olunmak üzere Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası marifetiyle ve Donanma Cemiyetiyle Maliye Nezareti murahhasları muvacehesinde Maliye ezaret-i Celilesinde icra olunacaktır.

Keşide muamelesi bervech-i ati icra edilecektir.

Onbin tertibin numaraları bir numaralı bir müdevver dolap içine vaz' edilecek ve birden yüze kadar olan sıra numaraları iki numaralı diğer bir dolaba vaz' edilecektir

Evvela keşide cetvelinde gösterilen sıra mucibince tertip numaraları çekilir ve bunlar üf numaralı müdevver dolaba vaz' edilir.Badehu asıl ikramiyelerin keşide ameliyesine başlanır ve bunun temini için aynı zamanda iki numaralı müdevver dolaptan üç numaralı müdevver dolaplara vaz' edilir ve bütün ikramiyeler çıkıncaya kadar bu minval üzere devam edilir.

Aynı tahvile mükerrer ikramiye isabet edecek olursa, yalnız birinci defasında isabet eden ikramiye muteberdir.

Aynı tertibe ait olan tahvilattan keşidede ikramiye ile çıkmayanlar cetvelinde muayyen asgari miktar üzerinden tediye edilir. Keşidelerde çıkan numaralar Dersaadet'te iki gazete ve vilayatta gazeteler vasıtasıyla neşr edilir.

Fratelli Haim Matbaası - Dersaadet



KEŞİDE CETVELİ
Arka yüzdeyse, Fransızca, Rumca, ve Ermenice, (Raşi/İbranı harflerle) Ladino (Yahudi İspanyolcası) ve Arapfa kısa açıklamalar vardır.

İTFA CETVELİ
Özetle: Bir milyon tahvil/biletten 1927 tanesi (ayların 15'inci günlerinde)

1917'de iki ayda bir (Ağustos, Ekim ve Aralıkta),

1918 ve 1919'da üç ayda bir (Mart, Haziran, Eylül ve Aralıkta),

1920'den itibaren dört ayda bir (Mart, Temmuz ve Kasımda) yapılacak toplam 122 çekilişte, (en

büyük ikramiyeleri ilk yıllarda beş bin, yedi bin beş yüz ve on bin sonraki yıllarda ise bin ila üç bin lira olmak üzere çeştli para ödülleri kazanacaktır.

Geriye kalan 998.073 tanesinden

22.543 'ü ......................................ilk on yılda (1917-26)............. üst fiyatından,
29.430 'ü ....................................ikinci on yılda (1927-36)............ yüzde 10 fazlasıyla,
168.150 'si ................................üçüncü on yılda (1937-46) ............yüzde 20 fazlasıyla,
234.275 'i ...................31 'inci ila 35'inci yıllarda (1947-51)............ yüzde 25 fazlasıyla,
316.110 'u ......................36'ncı ila 37'inci yıllarda (1952-53) ............yüzde 30 fazlasıyla,
316.110'u...................... 38'inci ila39'uncu yıllarda (1954-55) ...........yüzde 40 fazlasıyla,
111.451 'i de ......................................40'ıncı yılda (1956) ...........yüzde 50 fazlasıyla itfa edilecektir.

.................................................. ...........1927 tanenin ikramiye tutarı 31.027.500 krş.
.................................................. .............998.073 tanenin itfa tutarı 130.021.925 krş.
.................................................. ..........................................------------------------
.................................................. ................................................16 1.049.425 krş.