ELEMENTLER
Aynı cins atomlardan meydana gelen saf maddelere element denir.
Elementlerin özellikleri
Saf ve homojen maddelerdir
En küçük yapı taşları atomdur.
Kimyasal ve fiziksel yollarla daha basit parçalara ayrıştırılamaz.
Belirli erime ve kaynama noktaları vardır.
Sabit öz kütleleri vardır.
Homojendir.
Elementler sembollerle gösterilir.
Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur.
Elementlerin Sınıflandırılması
Metaller
Tabiatta atomik halde bulunur.
Genellikle yüzeyi parlak görünüşlüdür.
Levha ve tel haline getirilebilir.
Isı ve elektrik akımını iletir.
Oda sıcaklığında hepsi katıdır. (cıva hariç)
Ametaller
Yüzeyleri parlak görünüşlü değil mattır.
Genellikle erime noktası düşüktür.
Katı olan ametaller tel ve levha hâline getirilemez. Kırılgandır.
Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur. (Klor gaz brom sıvı iyot katıdır.)
Elektrik akımını iletmez. (Karbonun bir allotropu olan grafit hariç)
Soy gazlar
He Ne Ar Kr Xe Rn elementleri soy gazdır.
Soy gazlar son yörüngesinde maksimum sayıda elektron bulundurur. Bu sayı helyum için 2 diğer beş soy gaz için 8 dir.
Soy gazlar nötr atomlar olarak kalmayı tercih ederler. Elektron almaz vermez ve ortaklaşmazlar.
lementler
Altın
Simgesi : Au
Atom Numarası :79
Kütle Numarası :19697
Yoğunluk :1932g/cm3
Erime Sıcaklığı :1064 C
Kaynama Sıcaklığı :2856 C
İşlenmeye en uygun yumuşak bir metaldir.
Elektrik ve ısı iletkenliği yüksektir.
Kızılötesi ışığı yansıttığından uzay araçlarında kaplama olarak kullanılır.
Ekonomik olarak değerlidir.
Alüminyum
Simgesi : Al
Atom Numarası :13
Kütle Numarası :26982
Yoğunluk :2702g/cm3
Erime Sıcaklığı :660 C
Kaynama Sıcaklığı :2519 C
Dayanıklı kolay işlenebilen ve hafif bir element olması nedeniyle elektrik hatlarında ve endüstrinin diğer alanlarında yararlanılır.
Alaşımları uçak ve roket parçaları yapımında kullanılır.
Argon
Simgesi : Ar
Atom Numarası :18
Kütle Numarası : 39848
Yoğunluk : 1784 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -1893 C
Kaynama Sıcaklığı :-1858 C
Renksize ve kokusuz bir gazdır. Atmosferdeki oranı yaklaşık % 1'dir.
Bir soygaz olduğu için öteki elementlerle bileşik oluşturmaz.
Bu özelliğinden dolayı elektrik ampullerinde kullanılır.
Azot
Simgesi : N
Atom Numarası : 7
Kütle Numarası :14007
Yoğunluk : 12506 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -2101 C
Kaynama Sıcaklığı : -19579 C
Dünya atmosferinin % 78'ini oluşturur. Canlılar için gerekli temel elementlerden biridir.
Bazı azot bileşikleri tarımda gübre olarak kullanılır. Sıvı azot soğutma amacıyla kullanılır.
Bakır
Simgesi : Cu
Atom Numarası :29
Kütle Numarası :63546
Yoğunluk :896g/cm3
Erime Sıcaklığı :1084 C
Kaynama Sıcaklığı :2927 C
Kırmızımsı renkte parlak elektrik ve ısı iletkenliği yüksek bir metaldir.
Elektrik endüstrisinde çok yaygın olarak kullanılır.
Pirinç ve bronz gibi alaşımları eşya ve alet üretiminde kullanılır.
Cıva
Simgesi:Hg
Atom Numarası :80
Kütle Numarası :20059
Yoğunluk :13456g/cm3
Erime Sıcaklığı :-38 C
Kaynama Sıcaklığı : 356 C
Oda sıcaklığında sıvı halde bulunur.
Gümüş görünümlü ağır bir metaldir.
Termometre barometre gibi laboratuar araçlarında ve flüoresan lambalarda kullanılır.
Demir
Simgesi:Fe
Atom Numarası :26
Kütle Numarası :55845
Yoğunluk :786g/cm3
Erime Sıcaklığı :1538 C
Kaynama Sıcaklığı :2861 C
Evrende yaygın olarak bulunan metallerden biridir.
Saf demir ya da çeşitli bileşikleri endüstrinin hemen her alanında kullanılır.
Canlılar için yaşamsal önemi vardır.
Fosfor
Simgesi : P
Atom Numarası :15
Kütle Numarası :30974
Yoğunluk :182 g/cm3
Erime Sıcaklığı :442 C
Kaynama Sıcaklığı :277 C
Doğada serbest olarak bulunmaz. Fosforik aitler tarımda gübre olarak yaygın biçimde kullanılır.
Fosfor canlılarda özellikle sinir ve kemik dokuları açısından önemlidir.
Gümüş
Simgesi : Ag
Atom Numarası :47
Kütle Numarası : 10787
Yoğunluk :105 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 96178 C
Kaynama Sıcaklığı : 2162 C
Saf gümüş ısı ve elektrik iletimi en yüksek olan metaldir.
Genellikle çeşitli süs eşyaları ve mücevher yapımında kullanılır.
En önemli kullanım alanlarından biri fotoğrafçılıktır.
Helyum
Simgesi : He
Atom Numarası : 2
Kütle Numarası : 40026
Yoğunluk : 0179 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -2722 C
Kaynama Sıcaklığı : - 26893 C
Tüm elementler arasında kaynama noktası en düşük olan elementtir.
Yanıcı olan hidrojene göre çok daha güvenli bir gaz olduğundan balonlarda kullanılır.
Hidrojen
Simgesi : H
Atom Numarası : 1
Kütle Numarası : 10079
Yoğunluk : 009 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -25914 C
Kaynama Sıcaklığı : -25287 C
Evrendeki maddenin % 90'dan fazlasını oluşturur.
Suyun canlıların ve petrol gibi birçok organik bileşenin yapısında bulunur.
Çeşitli kimyasal bileşiklerin oluşturulmasında kullanılır.
Kalsiyum
Simgesi : Ca
Atom Numarası : 20
Kütle Numarası : 40078
Yoğunluk : 155 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 842 C
Kaynama Sıcaklığı : 1484 C
Doğada hiçbir zaman serbest olarak bulunmaz.
Kireçtaşı en yaygın olarak oluşturduğu bileşiktir.
Kalsiyum bileşikleri olan çimento alçı ve kireç yapı malzemesi olarak kullanılır.
Karbon
Simgesi : C
Atom Numarası : 6
Kütle Numarası : 12011
Yoğunluk : 262 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 3527 C
Kaynama Sıcaklığı : 4027 C
Bileşikleri doğada çok yaygın olarak bulunur. Yaşam için önemlidir.
Yeryüzündeki kireçtaşı kayaçların ve kömür petrol doğalgaz gibi kaynakların yapısında bulunur.
Klor
Simgesi : Cl
Atom Numarası : 17
Kütle Numarası : 35453
Yoğunluk : 3214 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -1015 C
Kaynama Sıcaklığı : 3404 C
Doğada en çok sodyum klorür (sofra tuzu) halinde bulunur. Birçok elementle bileşik oluşturabilir.
İçme ve şebeke sularını güvenilir hale getirmede ve endüstrinin çeşitli alanlarında kullanılır.
Krom
Simgesi : Cr
Atom Numarası : 24
Kütle Numarası : 51996
Yoğunluk : 719 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1907 C
Kaynama Sıcaklığı : 2671 C
Gri renkli çok sert bir metaldir.
Genellikle çeliği sertleştirmede paslanmaz çelik yapmada kullanılır.
Kromun tüm bileşikleri renklidir ve bazıları renk maddesi olarak kullanılır.
Kurşun
Simgesi : Pb
Atom Numarası : 82
Kütle Numarası : 2072
Yoğunluk : 1134 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 32746 C
Kaynama Sıcaklığı : 1749 C
Mavi-beyaz renkli çok yumuşak çürümeye karşı çok dayanıklı bir metaldir.
Radyoaktif maddeleri depolamak için ve radyoaktif ışınıma karşı kalkan olarak kullanılır.
Kü****
Simgesi : S
Atom Numarası : 16
Kütle Numarası : 32065
Yoğunluk : 207 g/cm3
Erime Sıcaklığı :11521 C
Kaynama Sıcaklığı :44472 C
Genellikle yanardağların ve sıcak su kaynaklarının yakınlarında bulunur.
Barut ve sülfürik asit yapımında kuru meyvelerde mikrop öldürücü olarak kullanılır.
Canlılar için önemli bir elementtir.
Magnezyum
Simgesi : Mg
Atom Numarası : 12
Kütle Numarası : 24305
Yoğunluk : 1738 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 650 C
Kaynama Sıcaklığı : 1090 C
Çok parlak beyaz bir alev çıkararak yanması nedeniyle tek kullanımlık fotoğraf makinesi flaşlarında kullanılır.
Hafif bir element olduğu için hava taşıtlarının yapı malzemelerinden biridir.
Manganez
Simgesi : Mn
Atom Numarası :25
Kütle Numarası :54938
Yoğunluk : 743 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1246 C
Kaynama Sıcaklığı : 2061 C
Özellikle okyanus tabanlarında çok miktarda bulunduğu sanılıyor.
Çeşitli bileşikler oluşturmada kullanılır.
Çeliğin sertliğini ve dayanıklılığını artırır.
Mıknatıs özelliği taşıyan bileşikler oluşturabilir.
Nikel
Simgesi : Ni
Atom Numarası :28
Kütle Numarası : 58693
Yoğunluk : 8902 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1455 C
Kaynama Sıcaklığı :2913 C
Gümüşümsü beyaz sert elektrik ve ısı iletimi düşük bir elementtir.
Paslanmaz çelik üretiminde metal paralarda öteki metalleri dış etkilere karşı korumak için kaplamada kullanılır.
Oksijen
Simgesi : O
Atom Numarası : 8
Kütle Numarası : 15999
Yoğunluk : 143 g/cm3
Erime Sıcaklığı :-2183 C
Kaynama Sıcaklığı : -1829 C
Dünya atmosferinin %21'ini yerkabuğu kütlesinin %49'unu oluşturur.
İnsan vücudunun kütlece yaklaşık üçte ikisi oksijendir.
Kolaylıkla tepkimeye girdiği için çoğu elementle bileşik oluşturur.
Sezyum
Simgesi : Cs
Atom Numarası : 55
Kütle Numarası : 13291
Yoğunluk : 1873 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 2844 C
Kaynama Sıcaklığı : 671 C
Oda sıcaklığında sıvı olarak bulunur. Suyla çok etkin biçimde tepkimeye girer.
Fotoelektrik hücrelerde ve atom saatlerinde kullanılır.
Silisyum
Simgesi : Si
Atom Numarası : 14
Kütle Numarası : 28086
Yoğunluk : 233 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1414 C
Kaynama Sıcaklığı : 2900 C
Yerkabuğu kütlesinin % 26'sını oluşturur. Doğada çeşitli bileşikler halinde bulunur.
Silisyum bileşiği olan kum ve kil yapı malzemesi olarak kullanılır.
Sodyum
Simgesi : Na
Atom Numarası : 11
Kütle Numarası : 22990
Yoğunluk : 0971 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 9772 C
Kaynama Sıcaklığı : 883 C
Doğada en çok sodyum klorür (sofra tuzu) halinde bulunur.
Kağıt cam sabun tekstil petrol ürünleri ve metal endüstrisinde yaygın olarak kullanılır.
Titanyum
Simgesi : Ti
Atom Numarası : 22
Kütle Numarası : 47867
Yoğunluk :454 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1668 C
Kaynama Sıcaklığı : 3287 C
Düşük yoğunluklu hafif dayanıklı ve kolay işlenebilir bir metaldir.
Alaşımları hava taşıtlarında ve füzelerde kullanılır.
Çelik kadar sağlam olduğu halde ondan yaklaşık % 45 daha hafiftir.
Tungsten
Simgesi : W
Atom Numarası : 74
Kütle Numarası : 18384
Yoğunluk : 193 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 3422 C
Kaynama Sıcaklığı : 5555 C
Tüm metaller arasında en yüksek erime sıcaklığına sahiptir.
Tugsten ve alaşımları yüksek sıcaklığa dayanıklı olduklarından elektrik ampullerinde ve televizyon tüplerinde kullanılır.
Uranyum
Simgesi : U
Atom Numarası : 92
Kütle Numarası : 23803
Yoğunluk :1895 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1132 C
Kaynama Sıcaklığı : 3927 C
Ağır radyoaktif bir metaldir.
Dünyanın çekirdeğindeki ısının kaynağını büyük oranda bu element oluşturur.
Nükleer yakıt olarak büyük önem taşır.
Atom bombası yapımında kullanılır.
BİLEŞİKLER
Birden fazla atomun belirli oranlarda kimyasal reaksiyon sonucu bir araya gelmesiyle oluşan yeni saf maddeye bileşik denir.
Bileşiklerin en küçük yapı taşları moleküldür.
Bileşiklerin özellikleri
Saf ve homojen maddelerdir.
Kimyasal yollarla bileşenlerine ayrıştırılabilir.
Erime ve kaynama noktaları öz kütleleri sabittir
Bileşiği oluşturan elementler sabit kütle oranlarında birleşir.
Bileşikler formüllerle gösterilir.
Bileşiğin kimyasal özellikleri kendisini oluşturan elementlerin kimyasal özelliklerinden farklıdır.