Seyid Ezim Şirvani 1835-ci il iyul ayının 9-da Şamaxıda ruhani ailEsindE anadan olmuşdur. Şamaxının tanınmış, möteber şexslerinden olan atası Seyid Mehemmed, Seyid ezim kiçik yaşlarında iken vefat etmişdir. Seyid ezim ana babası molla Hüseynin himayesi altında yaşamışdır. Molla Hüseyn Dağıstanda Yaqsay kendinde ruhanilik edirdi. Babasından ereb ve fars dillerini öyrenen Seyid ezim texminen 10 il sonra Şamaxıya qayıdır ve burada medresede oxuyub orta ruhani tehsilini tamamlayır. 1856-cı ilde ali ruhani tehsili almaq hevesi 21 yaşlı genc Seyid ezimi İraqa, evvel Necef ve Bağdada, sonra ise Suriyanın Şam şeherine aparır. Genc şair İraqda oxuyarken dünyevi elmlere de böyük maraq gösterir. Şamaxıya qayıtdıqdan sonra 1869-cu ilde orada yeni üsul üzre mekteb açaraq ömrünün axırına qeder burada müellimlik edir. Köhne mollaxanalardan ferqli olaraq o, bu mektebde uşaqlara dini elmlerle yanaşı, Azerbaycan ve fars dillerini telim edir, tarix, coğrafiya, hesab ve s. fenlerden ibtidai melumat da verirdi. Heç tesadüfi deyil ki, Azerbaycanın görkemli şairi Mirze elekber Sabir, meşhur yazıçı ve pedaqoq Sultan Mecid Qenizade ve bir sıra başqa yazıçılar mehz onun mektebinde oxumuşlar.
Zengin edebi yaradıcılığa malik olan Seyid ezim Şirvaninin bedii irsi biri azerbaycanca, digeri ise farsca iki böyük külliyyatdan ibaretdir.
Şairin eserleri içerisinde müxtelif Şerq menbelerinden etdiyi tercümeler, Sedi, Hafiz ve Fizuli şerlerine yazdığı nezireler de vardır. Lakin bunlar görkemli yazarın zengin bedii irsi içerisinde az yer tutur. S.e.Şirvani yaradıcılığının çox hissesi lirik janrda yazılmış orijinal eserlerden ibaretdir ki, bunların da çoxu qezellerdir. Şairin qezellerinde heyat sevgisi, nikbin ehval-ruhiyye, dini etiqad xüsusi yer tutur. Onun aşiqane qezelleri daha çoxdur. Müellifin şere heraret ve can veren derin lirikasını mehz bu qezellerde görmek olur.
Gece gördüm seni, ey afeti dövran, yuxuda,
Ki, elerdin mene yüz lütfi-firavan yuxuda.
Seyid ezim Şirvani yaradıcılığının ikinci merhelesi onun maarifçi ve tenqidi-satirik şeirlerile başlayır ki, artıq bu zamandan etibaren onun yaradıcılığında realizm üstünlük teşkil edir. Onun realist şeir yaradıcılığı sahesine keçmesinde "ekinçi" qezetinin mühüm rolu olmuşdur. Çünki, mehz "ekinçi"nin tesirile şair günün bir çox zeruri meseleleri ile maraqlanır ve yaradıcılığında yeni mövzulara keçir, müasir heyatın teleblerine uyğun şeirler yazır, Azerbaycanın ilk metbu orqanında neşr etdirir. Maarifçi şair üçün "ekinçi" bir xitabet kürsüsü idi. O, xalqı qeflet ve cehalet yuxusundan oyanmağa çağırır, Hesen bey Zerdabinin xeyirxah, maarifçi teşebbüslerini alqışlayır, onu bilikli bir müellim ve xeyirxah bir insan kimi qiymetlendirirdi. O, "ekinçi"de çap etdirdiyi şeirlerile müasirlerini bu qezeti oxumağa, ona kömek etmeye çağırırdı:
Bes "ekinçi" celalımızdır bizim,
Nasehi xoşmeqalımızdır bizim.
Sey edek, ey guruhi-niksifat,
Etmesin ta bizim "ekinçi" vefat.
Şairin eserleri içerisinde öyüd, temsil ve didaktik mahiyyet daşıyan menzum hekayeler vardır ki, bunların da müeyyen bir hissesi öz ideyaları etibarı ile onun maarifçi şeirleri ile birleşir. Doğruçuluq, merdlik, dostluq, yoldaşlıqda metanet, çalışqanlıq, ezilenlere kömek, insanlarla yaxşı reftar ve s. gözel ve necib sifetlerin terbiyelendirilmesi hemin öyüdlerin esas mezmununu teşkil edir. Şairin öyüdlerinin çoxu bu güne qeder öz terbiyevi ehemiyyetini itirmemişdir.
Filheqiqet direxti-nakamil,
Terbiyet feyzine olur şamil.
Növi-insan deyil ağacdan kem,
Qabili-terbiyetdi her adem.
Seyid ezim Şirvaninin ictimai mahiyyet daşıyan satiraları onun ümumi yaradıcılığında müstesna mövqe tutur. Onu öz dövrünün böyük realist şairi kimi tanıdan "Yerdekilerin göye şikayet etmeleri", "Deli şeytan", "Mekri-zenan", "Belx qazisi ve xarrat", "Müctehidin tehsilden qayıtması", "Elmsiz alim", "Alim oğul ile avam ata" ve s. satiralarıdır.
Öz zengin yaradıcılığı ile Azerbaycan edebiyyatı tarixine qızıl sehifeler elave eden Seyid ezim Şirvani 1888-ci il iyunun 1-de Şamaxıda vefat etmişdir. Görkemli şair 53 illik ömür salnamesinde böyük bir irs qoyub getmişdir.