Epilepsi ve affektif bozukluklar

[AyMaRaLCaN]

Epilepsi ve affektif bozukluklar



Epileptiklerde affekt bozuklukları yaygındır.Anksiyeteden depresyona kadar uzanan nörotik bozukluklar epileptiklerde sık görülen belli başlı psikiyatrik tablolardır. Pond (1957) epileptiklerde görülen kısa süreli hipomanik veya depresif epizodların gerçekte post-iktal dönemde görülen konfüzyon veya otomatizmler sırasında ortaya çıkan manik-depresif diye adlandırılan bozukluk olduğunu ileri sürmüştü. Epileptik hastalarda depresif epizodlar manik veya hipomanik epizodlardan daha sık görülür. Bets (1974) 72 epileptik hastanın üçte birinin öncelikle depresif hastalık nedeniyle psikiyatriste başvurduğunu, bunlarında 12 tanesinin endojen depresyon, 10 tanesininde reaktif depresyon olduğunu bildirmişti. Bets (1981) epileptiklerde hem ani başlayan remisyonlar gösterebilen depresif epizodlar, hemde oldukça sınırlı dalgalanmalar gösteren affektif bozukluklar tanımladı. Serafetinides(1962) ve Falconer (1962)psikotik depresyonu olanlarda sıklıkla paranoid özelliklerin olduğunu ileri sürdüler. Robertson (1982,1982) veTrimble (1983) hem epilepsi hemde depresyon tanısı almış 66 hastanın %40 nın endojen depresyon olduğunu,13 hastanın mizaçla uyumlu hallusinasyonları veya delüzyonları olduğunu gözlemlemişlerdi. Bu hastalarda nörotik özellikler, yüksek anksiyete skorları, hostilite ve depersonalizasyon hisleri vardı. Depresyonun şiddeti ile hastalığın(epilepsinin) süresi arasında yakın ilişki vardı. Hastaların yarıdan fazlasında aile hikayelerinde depresif natürde hastalık hikayesi vardı, fenobarbital alanlarda depresyon diğerlerine göre daha ağır, karbamazepin alanlarda ise daha hafif seyrediyordu. Bu hastaların serum folat düzeyleride kontrol grublarına göre daha düşüktü. Bu çalışmada depresyon ile epilepsinin başlama yaşı, nöbetin tipi ve sıklığı ile epileptik odağın lokalizasyonu arasında ilişki tam olarak açıklanamamıştı.

Toone ve ark. (1982) retrospektif bir çalışmada epilepsi ile depresyon ve diğer affektif psikozlarla ilişkili olarak; epileptik depresiflerde (epileptik olmayan depresif kontrol grubuna göre) psikotik özelliklerin daha az olduğunu, bunlarda ECT ve lityum tedavisine nadiren başvurulduğunu , 39 hastadan sadece 3 nün bipolarite gösterdiğini bildirdiler. Pratikte epileptiklerde affektif ve şizoaffektif bozukluklar, pür şizofreniklerden daha sık görülmektedir. Dangier's geçici psikotik epizodlar gösteren kalabalık bir hasta serisinde; %30 nun belirgin affektif özellikler, %56 nında belirgin şuur değişiklikleri gösterdiklerini tesbit etmişti. Hastaların %10 nunda şizofreni benzeri belirtiler vardı. Depresyon TLE lilerde (diğer epilepsi tiplerine göre) daha sık görülmekteydi.
Temporal lobektomi için gelen hastalarda affektif psikozların, şizofreni benzeri psikozlardan daha sık görüldüğü James (1960), Serafetinides ve Falconer (1962) tarafından bildirilmişti.Flor Henry (1969 ) TLE li 50 hastada affektif psikozlarla diğer psikozları karşılaştırdı. Hastaların 11'i şizoaffektif, 9'u manik-depresif, 21'i de şizofreni benzeri psikozdu. Hastaların 9'unda dezoryantasyon ve bilinç bulanıklığı esas tabloyu oluşturuyordu. Affektif ve şizoaffektif psikozlar birkaç ay, şizofreni benzeri psikozlar birkaç yıl, konfüzyonla giden psikozlar ise birkaç hafta sürmekteydi. Affektif psikozu olanlarda premorbid kişilik göreceli olarak daha sağlıkllı, evlilik ve iş uyumları diğerlerine göre daha iyiydi. Manik-depresif hastaların diğerlerine göre belirgin bir şekilde psikomotor nöbetlerle yakından ilişkili olduğu tesbit edilmişti. Yapısal beyin hasarı manik-depresiflerde ve şizoaffektif bozukluğu olanlarda; şizofrenikler ve konfüzyonel psikozu olanlardan daha seyrek görülmekteydi. Bu seride sağ hemisferden kaynaklanan TLE olanlarda manik-depresif hastalığın daha sık olduğu, buna karşılık şizofreni ve konfüzyonel psikozların daha çok sol temporal tutulumu olanlarda görüldüğü de tesbit edilmişti.