Diyaliz hastalarının korkulu rüyası – kramplar

[Kader]

DİYALİZ HASTALARININ Böbrek Böbrek Hastalığı Böbrek Yetersizliği Diyaliz Kas Krampları Kram Kas krampları diyaliz hastalarının yaklaşık yarısında zaman zaman görülebilen, kasların çok ağrılı ve uzun süreli kasılması ile kendini gösteren bir problemdir. Genellikle diyalizin sonuna doğru görülür. Hem şiddetli ağrı yaptığı için, hem de bazen diyalizin erken sonlandırılması sonucunda yetersiz diyalize yol açtığı için tedavisi önem taşır.

Sebepleri

Krampların, bazı hastalarda sık bazı hastalarda ise hiç görülmediği konusunda netleşmiş bir veri bulunmamaktadır. İki diyaliz arasında fazla kilo alımı, buna bağlı aşırı miktarda sıvı çekilmesi ve diyaliz sırasında tansiyon düşüklüğü yaşayan hastalarda, kramplara daha sık rastlanmaktadır. Bu faktörler göz önüne alınırsa diyaliz sırasındaki kan basıncı oynamalarının önem taşıdığı söylenebilir. Ayrıca, kanda karnitin, kalsiyum ve magnezyum adı verilen maddelerin eksik olması veya dokuların oksijensiz kalması da kramplara yol açabilir.

Şikâyet ve bulgular:

Yaşlılarda, sinirli ve stresli hastalarda kramplar daha sık görülür. Bu kramplar çoğu kez diyaliz sırasında tansiyon düşüklüğü ile birlikte ortaya çıkar. Bacak kasları, krampların en sık yaşandığı yer olup; ellerde, kollarda ve karın kaslarında da ortaya çıkabilir. Bu sırada kaslar sürekli bir şekilde ve çok ağrılı olarak kasılır. Kramp geçiren kaslar sertleşir; bu aşamada hasta acı ile kıvranır. Kramplar genellikle 5-10 dakika içinde tedavi ile veya kendiliğinden geçer. Bazen ise kramp geçiren kasların ağrısı uzun saatler boyunca devam edebilir. Krampların ardından hastalar genellikle yorgun düşerler. Bu kadar sıkıntılı bir tabloya rağmen kramplar uzun dönemde kalıcı herhangi bir probleme yol açmazlar.

Tedavi:

Krampların tedavisi iki başlık altında incelenir

Krampların önlenmesi: Bu amaçla hem hastaya, hem de sağlık ekibine düşen görevler vardır. Hastaya düşen görevler: Kramp oluşumunda en önemli noktanın, iki diyaliz arasında fazla kilo alınmasının olduğunu söylemiştik. O nedenle, bu kilonun azaltılması (iki diyaliz arasında en fazla 1.5 – 2 kilo alınması) kramp sıklığını çok azaltır. İştahı fazla olan, böylece “et kilosu” artan hastalarda, diyaliz ekibi tarafından aynı kuru kilonun hedeflenmesi de vücut suyunu azaltacak, böylece tansiyon düşüklüğü ve kramp ortaya çıkabilecektir. Bu nedenle bazı hastalar kuru kilo artırılmasından yarar görürler. Sağlık ekibine düşen görevler: Krampları önlemek için alınacak tıbbi önlemler şöyle özetlenir: Değişik yöntemler ile tansiyon düşüklüğünün önlenmesi (çünkü kramplar düşük tansiyonlu hastalarda daha sık ortaya çıkar), diyalizat suyunun içeriğinin değiştirilmesi, diyaliz sırasında kilo çekilmesinin kademeli bir şekilde yapılması ve bazı ilaçların (kinin, E vitamini, karnitin) diyalizden önce uygulaması.

Ortaya çıkmış krampların tedavisi: Kramp geçiren kaslara masaj yapılması, nemli sıcak havlu uygulaması ve bazı kramplarda hastanın yavaş bir şekilde yürümeye çalışması yarar sağlar. Ayrıca, yüksek oranda tuz veya şeker içeren özel serumların verilmesi de krampların bir an önce geçmesine yardımcı olur.

Bu makale, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Nefroloji Bilim Dalı Başkanı – Özel FMC Bahçelievler Diyaliz Merkezi Başhekimi Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever tarafından, Fresenius Medical Care Türkiye’nin yayınladığı “Yaşam Işığı” dergisi için kaleme alınmış, FMC Türkiye Kurumsal İletişim Departmanı tarafından “makalemarketi”nde yayınlanmak üzere paylaşılmıştır.KORKULU RÜYASI – KRAMPLAR