Vertigo hastalık değil belirti

[ŞiMaL]

Uzm. Dr. Bekir Özkaya, vertigonun (baş dönmesi) hastalık değil belirti olduğunu söyledi.

Uzm. Dr. Bekir Özkaya yaptığı açıklamada, "Vertigonun belki de çok önemli bir hastalığın belirtisi olacağının gözden kaçırılıp tek başına bir hastalık gibi görülmeye başlanması, zaman içinde hasta adına ciddi sonuçlara yol açabilir dedi.
Latince bir kavram olan ve 'başdönmesi' anlamına gelen 'vertigo'nun özellikle son yıllarda, hastalar tarafından bir belirtiden çok bir hastalık gibi dile getirildiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Özkaya "Muayeneye gelen hastalarıma, 'şikayetiniz nedir' diye sorduğumda, sıklıkla 'vertigom var doktor bey' yanıtını alıyorum. Elimden geldiğince ve dilim döndüğünce vertigonun bir hastalık olmadığını, baş dönmesi anlamına geldiğini; ağrı, uyuşma, karıncalanma gibi bir belirti olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Ancak, bu genelgeçer kabul, yani vertigonun belki de çok önemli bir hastalığın belirtisi olacağının gözden kaçırılıp tek başına bir hastalık gibi görülmeye başlanması, zaman içinde hasta adına ciddi sonuçlara yol açabilir diye konuştu.

Baş dönmesinin, nöroloji polikliniklerinde, baş ağrısından sonra en sık karşılaşılan yakınma olduğunu dile getiren Özkaya, yakınmaların pek çok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabileceğini ifade etti.

İnsan dengesinin beyin, beyincik, göz, içkulak, omurilik, sinirler, kalp gibi sistem ya da organların sağlıklı çalışmasıyla sağlandığını belirten Özkaya, bu sistem ya da organlardan birinde veya birkaçında oluşacak bozuklukların, baş dönmesi, dengesizlik gibi belirtilerle kendini gösterebileceğini anımsattı.

Baş dönmesinin en sık karşılaşılan sebeplerinden birinin, içkulakta dengeyi sağlayan yarım daire kanallarının iyi çalışmaması olduğunu vurgulayan Özkaya, "Bu kanallar içinde yer alan ve mikroskobik taş olarak adlandırdığımız yapılar, yerlerinden oynayarak bu kanalları tıkayabilir ve şiddetli baş dönmesi, bulantı, kusma, dengesizlik gibi yakınmalara sebep olabilir. Yine bu kanalları dolduran sıvının artması, kanallarda şişmeye neden olarak; baş dönmesi, işitmede azalma, bulantı, kusma, kulakta çınlama gibi belirtilerle kendini gösteren 'meniere hastalığı'na yol açabilir. Bazen de nezle, grip gibi bir hastalık sonrasında denge sinirimiz etkilenip benzer yakınmalarla kendini gösterebilir ifadelerini kullandı.

Beynin arka alt tarafında yer alan beyincik ve beynin altında yer alıp omurilikle devam eden beyin sapı denilen yapıların da dengeyi sağlayan ana merkezlerden olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Bekir Özkaya, bu yapılarda oluşacak bir kanama, damar tıkanıklığı veya "Multipl Skleroz (MS) olarak adlandırılan ve sinir kılıflarının harabiyeti ile kendini gösteren durumların da baş dönmesi, bulantı, kusma ve dengesizlikle kendini gösterebileceğini dile getirdi.

Özkaya, baş dönmesi şikayeti olan hastaların öncelikli olarak iyice dinlenmesi gerektiğine dikkat çekerek, "Baş dönmesinin şekli, süresi, ne zamandan beri olduğu, baş hareketleriyle ilişkili olup olmadığı; baş dönmesine eşlik eden bulantı, kusma, çift görme, dengesizlik, kulak çınlaması gibi belirtilerin olup olmadığını öğrendikten sonra hasta ayrıntılı bir muayeneden geçirilir. Çoğunlukla hastanın yakınmalarını dinlemek, fiziki ve nörolojik muayenesini yapmak, teşhis için yeterli olmaktadır. Eğer şüpheli bir muayene bulgusu ya da yakınma varsa; kan tahlili, MR, beyne giden ana damarların doppler görüntülemesi gibi tetkikler istenir. Muayene ve tetkikler sonucunda, baş dönmesine neden olabilecek, kanama, damar tıkanıklığı, MS gibi bir rahatsızlık düşünülmez, yakınmaların içkulaktaki bozukluğa bağlı olduğu saptanırsa, içkulaktaki rahatsızlığı giderecek tedavinin yanında, hastaya kısa süreli kullanımı için baş dönmesini baskılayıcı bazı ilaçlar verilebilmektedir. Beynimiz, baş dönmesi hissine 3-5 gün gibi kısa bir sürede adapte olur ve bu his giderek azalır. Baş dönmesi tedavisinde kullanılan ilaçlar uzun süre alınırsa, bu adaptasyon olmamakta ve ilaç bırakılınca, baş dönmesi tekrar başlamaktadır. Bu nedenle, hastalarımızın bu tür ilaçları doktorlarının tavsiye ettiği süreden daha uzun süre kullanmalarını kesinlikle önermiyoruz diye konuştu.

Sonuç olarak, baş dönmesi yakınmalarında telaşlanılmaması gerektiğini, büyük olasılıkla ciddi bir hastalık teşhisi konmayacağını söyleyen Özkaya, "Ancak vertigonun bir belirti olduğu, dolayısıyla baş dönmesiyle yaşamak zorunda olmadığınızı; buna sebep olan bir hastalığın var olacağını aklınızdan çıkarmayarak bir uzmana başvurmanız, baş dönmesinin sebebinin aydınlatılması ve oldukça rahatsız edici bu histen kurtulmanız açısından yararlı olacaktır dedi.