Azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürül

[AyMaRaLCaN]

Azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülməsi üzrə tədbirlər haqqında



Azərbaycanlı əhalinin Ermİnistan SSR-dənAzərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülmİsiüzrə tədbirlər haqqındaSSRİ NAZİRLƏR SOVETİ Qərar № 75410 mart 1948-ci il Moskva, KremlKolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülməsi üzrə tədbirlər haqqındaSRİ Nazirlər Sovetinin "Kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin ErmənistanSSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülməsi haqqında" 23dekabr 1947-ci il tarixli 4083 saylı Qərarına əlavə olaraq SSRİ Nazirlər Sovetiqərara alır:

1. Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına tamamiləköçürülmüs kolxozlara onlarda olan bütün istehsal vasitələrini (kənd təsərrüfatımasınlarını, inventarı, canlı və mexaniki qosqu vasitələrini, bütün növlərdən olanqara-malı və qusları, arı ailələrini, nəqliyyat vasitələrini və digər əmlakı, habelənatural və digər fondları) yardımçı müəssisələr (dəyirmanlar, dinglər, elektrikstansiyaları) və digər istehsalat, mədəni-məisət tikililəri istisna olmaqla, özləriləaparmaga icazə verilsin.

2. Müəyyən edilsin ki, Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına kolxozçularıköçürülən Enmənistan SSR-in kolxozları köçürülən kolxozçuların payına düsəndasınan əmlakı (kənd təsərrüfatı masınlarını, inventarı, canlı və mexaniki qosquvasitələrini bütün növlərdən olan qara malı və qusları, arı ailələrini, nəqliyyatvasitələrini, natural və digər fondları) köçürülmə faizində onların tərkibinə daxilolduqları kolxozlara verirlər, onların payına düsən dasınmaz əmlakın (çoxillikbitkilərin, dəyirmanların, elektrik stansiyalarının və digər təsərrüfat və məisəttikililərinin) dəyəri isə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti və Ermənistan SSRNazirlər Soveti tərəfindən müəyyən edilmis müddətlərdə məskunlasmayerlərindəki kolxozlara verilir.

3. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə və Ermənistan SSR Nazirlər Sovetinətapsırılsın ki, Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgınaköçürülən kolxozlarla, kolxozçularla və digər azərbaycanlı əhali ilə onlarınErmənistan SSR-də saxladıqları əmlaka görə hesablasmaların qaydasını bir aymüddətində müəyyən etsinlər.

4. Ermənistan SSR Nazirlər Sovetinə və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinətapsırılsın ki, köçürülən kolxozçulara, həmçinin Azərbaycan SSR-in Kür-Arazovalıgına köçürülən fəhlələrə və qulluqçulara çıxma yerlərində onlara məxsusevlərin satılmasında kömək etsinlər.

5. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin köçürülən əhalinin təsərrüfat qurulusu vəkolxoz təsərrüfatlarını köçürülməsi söbəsinin Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetininköçürülmə idarəsinə çevrilməsi məqsədəuygun hesab edilsin.

6. Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsi İdarəsinə köçürülənkolxozlara, köçürülən kolxozçulara, köçürülən kolxozçulara texniki yardım vəinsaat materialları ilə təmin edilməkdə yardım edilməsi, habelə göstərilənköçürülmələrin abad məskunlasması üçün zəruri olan yardımçı müəssisələrintikilməsi həvalə edilsin.

7. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə və SSRİ kənd təsərrüfatı nazirliyinə"Azərköçürmətikinti" kontorunun bazasında "Azərköçürmətikinti" tresti, onunKür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsi İdarəsinə tabe etməklə,təskil edilməsinə, habelə göstərilən trestdə Səlyan, Əli-Bayramlı, Sabirabad vəPuskin məntəqələrində tikinti-qurasdırma kontorları təskil edilməsinə icazəverilsin.

8. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə:a) kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülməsi dövrü üçün Ermənistan SSR-də (Yerevansəhərində) nümayəndəlik təskil etməyə;b) azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Arazovalıgına köçürülməsilə əlaqədar hazırlıq islərinin aparılmasına (layihələsdirməyə,yardımçı müəssisələrin tikilməsinə, mesə-sənaye təsərrüfatlarının təskilinə,materiallar, tikinti avadanlıgı, nəqliyyat-vasitələri alınmasına) respublika üzrəmərkəzləsdirilməmis (limitdən kənar) əsaslı xərclərə 1948-ci il üçün nəzərdətutulmus məbləg hesabına 1948-ci ildə 11 milyon manat xərcləməyə;c) Molotov vilayətində mesə materialları tədarükü üzrə islər üçün və AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsi idarəsininapardıgı islər üçün respublikanın kənd əhalisi arasından 1948-ci ildə 700 nəfərtəskil edilmis toplama aparmaga icazə verilsin.

9. Azərbaycan SSR Kür_araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsiidarəsinə:a) 1948-ci ildə qurgular, binalar və yardımçı müəssisələr tikilməsi üzrə isləraparmaga, həmçinin kənd təsərrüfatı komitəsilə razılasdırılmıs maliyyə-hesablamaları üzrə köçürülmə tikintisinin gələcək genisləndirilməsinə hazırlıqtədbirləri görməyə:b) 1948-1950-ci illərdə Molotov vilayitində mesə-sənaye təsərrüfatının istehsalgücünü artırmaga icazə verilsin.

10. SSRİ Dövlət Təchizat Komitəsinə, Avtomobil və traktor sənayesi nazirliyinə,Masınqayırma və cihazqayırma nazirliyinə, Elektrik sənayesi nazirliyinə, SSRİ ətvə süd sənayesi nazirliyinə, SSRİ Tikinti materialları sənayesi nazirliyinə, Kimyasənayesi nazirliyinə, SSRİ Yeyinti sənayesi nazirliyinə tapsırılsın ki, 1948-ci ildəAzərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqlarınmənimsənilməsi idarəsi üçün Əlavəyə uygun miqdarlarda avadanlıq və materiallargöndərsin.

11. Mərkəzi kooperativlər ittifaqına tapsırılsın ki, Ermənistan SSR-dən AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülən kolxozlara və kolxozçulara satmaq üçünAzərbaycan SSR Nazirlər Soveti ilə razılasdırmaqla insaat materialları vəavtomasınlar gətirsin.

12. Yollar nazirliyinə tapsırılsın ki, 1948-ci ildə AzərbaycanSSR Kür-Araz ovalıgına suvarılan torpaqların mənimsənilməsi idarəsinəAzərbaycan dəmir yolunun Lənkəran, Səlyan, Sarıcalar, Saatlı, Qırmızı Kənd,Daykənd, Papanin, Yeni Osmanlı, Masburun, Ucar və Masallı stansiyalarındadəmir yolunun ixtiyarında olan sahə hüdudlarında göndərmə-yükləməmeydançalarına dalanlar çəkilməklə bosaltma-yükləmə və rels anbarları üçün hərbirinin uzunlugu 600 metr olan sahələr ayırsın. Göstərilən islərin aparılmasıAzərbaycan SSR Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsiidarəsinə həvalə edilsin.

13. SSRİ Kənd təsərrüfatı nazirliyinə 1948-ci ildə Azərbaycan SSR NazirlərSovetinə Azərbaycan SSR-in mesə materialları tədarükü təskilatlarına satmaq üçünatçılıq zavodlarından çıxdas edilmis 50 at ayırmaga icazə verilsin.

14. SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dövlət stat komissiyasına tapsırılsın ki,Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında təskil edilən köçürülmə idarəsinin,"Azərköçürmətikinti" trestinin və onun tikinti-qurasdırma kontorlarının, habeləAzərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Ermənistan SSR-in Yerevan səhərindənümayəndəliyinin stat cədvəllərini bir ay müddətində nəzərdən keçirsin və təsdiqetsin.SSR İttifaqı Nazirlər Sovetinin sədri İ.StalinSSRİ Nazirlər Sovetinin İslər müdiri Y.Çadayev.


§ Ermənilərin Qarabaga köçürülməsi
Azərbaycanlı Əhalinin Ermİnistan SSR-dİnAzərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülmİsiüzrə tədbirlər haqqındaSSRİ NAZİRLƏR SOVETİ Qərar İ 75410 mart 1948-ci il Moskva, Kreml

Kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülməsi üzrə tədbirlər haqqındaSRİ Nazirlər Sovetinin "Kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin ErmənistanSSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülməsi haqqında" 23dekabr 1947-ci il tarixli 4083 saylı Qərarına əlavə olaraq SSRİ Nazirlər Sovetiqərara alır:

1. Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına tamamiləköçürülmüs kolxozlara onlarda olan bütün istehsal vasitələrini (kənd təsərrüfatımasınlarını, inventarı, canlı və mexaniki qosqu vasitələrini, bütün növlərdən olanqara-malı və qusları, arı ailələrini, nəqliyyat vasitələrini və digər əmlakı, habelənatural və digər fondları) yardımçı müəssisələr (dəyirmanlar, dinglər, elektrikstansiyaları) və digər istehsalat, mədəni-məisət tikililəri istisna olmaqla, özləriləaparmaga icazə verilsin.

2. Müəyyən edilsin ki, Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgına kolxozçularıköçürülən Enmənistan SSR-in kolxozları köçürülən kolxozçuların payına düsəndasınan əmlakı (kənd təsərrüfatı masınlarını, inventarı, canlı və mexaniki qosquvasitələrini bütün növlərdən olan qara malı və qusları, arı ailələrini, nəqliyyatvasitələrini, natural və digər fondları) köçürülmə faizində onların tərkibinə daxilolduqları kolxozlara verirlər, onların payına düsən dasınmaz əmlakın (çoxillikbitkilərin, dəyirmanların, elektrik stansiyalarının və digər təsərrüfat və məisəttikililərinin) dəyəri isə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti və Ermənistan SSRNazirlər Soveti tərəfindən müəyyən edilmis müddətlərdə məskunlasmayerlərindəki kolxozlara verilir.

3. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə və Ermənistan SSR Nazirlər Sovetinətapsırılsın ki, Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalıgınaköçürülən kolxozlarla, kolxozçularla və digər azərbaycanlı əhali ilə onlarınErmənistan SSR-də saxladıqları əmlaka görə hesablasmaların qaydasını bir aymüddətində müəyyən etsinlər.

4. Ermənistan SSR Nazirlər Sovetinə və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinətapsırılsın ki, köçürülən kolxozçulara, həmçinin Azərbaycan SSR-in Kür-Arazovalıgına köçürülən fəhlələrə və qulluqçulara çıxma yerlərində onlara məxsusevlərin satılmasında kömək etsinlər.

5. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin köçürülən əhalinin təsərrüfat qurulusu vəkolxoz təsərrüfatlarını köçürülməsi söbəsinin Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetininköçürülmə idarəsinə çevrilməsi məqsədəuygun hesab edilsin.

6. Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsi İdarəsinə köçürülənkolxozlara, köçürülən kolxozçulara, köçürülən kolxozçulara texniki yardım vəinsaat materialları ilə təmin edilməkdə yardım edilməsi, habelə göstərilənköçürülmələrin abad məskunlasması üçün zəruri olan yardımçı müəssisələrintikilməsi həvalə edilsin.

7. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə və SSRİ kənd təsərrüfatı nazirliyinə"Azərköçürmətikinti" kontorunun bazasında "Azərköçürmətikinti" tresti, onunKür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsi İdarəsinə tabe etməklə,təskil edilməsinə, habelə göstərilən trestdə Səlyan, li-Bayramlı, Sabirabad vəPuskin məntəqələrində tikinti-qurasdırma kontorları təskil edilməsinə icazəverilsin.

8. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə:a) kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülməsi dövrü üçün Ermənistan SSR-də (Yerevansəhərində) nümayəndəlik təskil etməyə;b) azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Arazovalıgına köçürülməsilə əlaqədar hazırlıq islərinin aparılmasına (layihələsdirməyə,yardımçı müəssisələrin tikilməsinə, mesə-sənaye təsərrüfatlarının təskilinə,materiallar, tikinti avadanlıgı, nəqliyyat-vasitələri alınmasına) respublika üzrəmərkəzləsdirilməmis (limitdən kənar) əsaslı xərclərə 1948-ci il üçün nəzərdətutulmus məbləg hesabına 1948-ci ildə 11 milyon manat xərcləməyə;c) Molotov vilayətində mesə materialları tədarükü üzrə islər üçün və AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsi idarəsininapardıgı islər üçün respublikanın kənd əhalisi arasından 1948-ci ildə 700 nəfərtəskil edilmis toplama aparmaga icazə verilsin.

9. Azərbaycan SSR Kür_araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsiidarəsinə:a) 1948-ci ildə qurgular, binalar və yardımçı müəssisələr tikilməsi üzrə isləraparmaga, həmçinin kənd təsərrüfatı komitəsilə razılasdırılmıs maliyyə-hesablamaları üzrə köçürülmə tikintisinin gələcək genisləndirilməsinə hazırlıqtədbirləri görməyə:b) 1948-1950-ci illərdə Molotov vilayitində mesə-sənaye təsərrüfatının istehsalgücünü artırmaga icazə verilsin.

10. SSRİ Dövlət Təchizat Komitəsinə, Avtomobil və traktor sənayesi nazirliyinə,Masınqayırma və cihazqayırma nazirliyinə, Elektrik sənayesi nazirliyinə, SSRİ ətvə süd sənayesi nazirliyinə, SSRİ Tikinti materialları sənayesi nazirliyinə, Kimyasənayesi nazirliyinə, SSRİ Yeyinti sənayesi nazirliyinə tapsırılsın ki, 1948-ci ildəAzərbaycan SSR Nazirlər Sovetinə Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqlarınmənimsənilməsi idarəsi üçün lavəyə uygun miqdarlarda avadanlıq və materiallargöndərsin.

11. Mərkəzi kooperativlər ittifaqına tapsırılsın ki, Ermənistan SSR-dən AzərbaycanSSR-in Kür-Araz ovalıgına köçürülən kolxozlara və kolxozçulara satmaq üçünAzərbaycan SSR Nazirlər Soveti ilə razılasdırmaqla insaat materialları vəavtomasınlar gətirsin.

12. Yollar nazirliyinə tapsırılsın ki, 1948-ci ildə AzərbaycanSSR Kür-Araz ovalıgına suvarılan torpaqların mənimsənilməsi idarəsinəAzərbaycan dəmir yolunun Lənkəran, Səlyan, Sarıcalar, Saatlı, Qırmızı Kənd,Daykənd, Papanin, Yeni Osmanlı, Masburun, Ucar və Masallı stansiyalarındadəmir yolunun ixtiyarında olan sahə hüdudlarında göndərmə-yükləməmeydançalarına dalanlar çəkilməklə bosaltma-yükləmə və rels anbarları üçün hərbirinin uzunlugu 600 metr olan sahələr ayırsın. Göstərilən islərin aparılmasıAzərbaycan SSR Kür-Araz ovalıgında suvarılan torpaqların mənimsənilməsiidarəsinə həvalə edilsin.

13. SSRİ Kənd təsərrüfatı nazirliyinə 1948-ci ildə Azərbaycan SSR NazirlərSovetinə Azərbaycan SSR-in mesə materialları tədarükü təskilatlarına satmaq üçünatçılıq zavodlarından çıxdas edilmis 50 at ayırmaga icazə verilsin.

14. SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dövlət stat komissiyasına tapsırılsın ki,Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında təskil edilən köçürülmə idarəsinin,"Azərköçürmətikinti" trestinin və onun tikinti-qurasdırma kontorlarının, habeləAzərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Ermənistan SSR-in Yerevan səhərindənümayəndəliyinin stat cədvəllərini bir ay müddətində nəzərdən keçirsin və təsdiqetsin.SSR İttifaqı Nazirlər Sovetinin sədri İ.StalinSSRİ Nazirlər Sovetinin İslər müdiri Y.Çadayev.