Musa Yaqup Şerləri (Musa Yakup Şiirleri)

[AyMaRaLCaN]

Musa Yaqup Şerləri (Musa Yakup Şiirleri)


ÖMRÜN İLK
FƏSİLLƏRİ

* * *
Bəlkə də borcundan çıxmadım, Vətən,
Ömür bahar deyil bir də qayıtsın.
Ölsəm də, qoynunda qoy ölüm ki, mən
Çürüyüm, bir ovuc torpağın artsın!

* * *
Burda hər meşənin min cür ağacı,
Burda hər ağacın yamyaşıl tacı.
Burda hər tac üstə sarmaşıq saçı,
Hər saçın küləkdən darağı vardır.

Burda hər budağın şeyda bülbülü,
Burda hər bülbülün qönçə bir gülü,
Burda hər qönçənin yaşıl bir tülü,
Hər tülün xırdaca saçağı vardır.

Burda hər yamacın çiçəkdir daşı,
Burda çiçəklərin şehdir göz yaşı;
Burda şeh damlası bir üzük qaşı,
Hər qaşın qızılı qurşağı vardır.

Burda sərər düzə lalələr xalı,
Burda hər xalının qara bir xalı…
Hər xalda şirin bir şair xəyalı,
Burda hər xəyalın oylağı vardır.

Burda qayaların daşdır suvağı,
Burda hər daş üstə qartal caynağı,
Caynaqlı hər daşın bir buz bulağı,
Burda hər bulağın qonağı vardır,
Harda bu saydığım gözəllik olsa,
Orda Azərbaycan torpağı vardır.

[AyMaRaLCaN]

LALƏ

Utancaq gəlin tək çəkinib əvvəl
Bürünər bir yaşıl duvağa lalə.
Yırtıb örpəyini baş qaldıranda,
Bənzər təbəssümlü dodağa lalə.

Yel əsib duvağı salar üzündən,
Görərsən xal qoyub yanağa lalə.
Yağışlar yuyanda ləçəklərini
Çəkər saçlarını darağa lalə.

Xoşlanar günəşin od nəfəsindən,
Verər sinəsini qabağa lalə.
Qərənfil, bənövşə solub gedəndə,
Bənzəyir bir qərib qonağa lalə.
Arılar yük olub qonar üstünə,
Gah sola əyilər, gah sağa lalə.

[AyMaRaLCaN]

GÜLLƏ GƏZDİRƏN MARAL

Bir namərdin gülləsi
Ürəyimdən yan keçib,
Bədənimdə qalıbdır.
Odu məni alıbdır
Güllə zəhərdir, zəhər…
Qoy qanıma işləsin,
Qoy canıma işləsin,
Bir südümə dəyməsin,
Bala böyüdürəm mən.
Həyat eşqi gözümdə,
Qan ləkəsi izimdə.
Düşmənimi bəsləyib
Gəzdirirəm özümdə.
Mənim yüküm daş deyil,
Mənzilinə yetirim
Mənim yüküm duz deyil,
Su dəyəndə itirim.
Bir göz giləsi boyda
Bədəndəki qurğuşun
Dağdan ağır yük imiş.
Yükü güllə olanın
Dərdi nə böyük imiş!
Qoy yansın naşı ovçu
Tüfənginin ağzından
Gülləsini almışam,
Ölməmişəm, qalmışam…

[AyMaRaLCaN]

TƏBİƏT YATIR

Çalalar, çuxurlar hamarlanıbdır
Quşlar bir dən üçün qubarlanıbdır
Qanadı altına salıb başını,
Sərçələr ötürür qarlı qışını.
Baxıram bu ağac nararmududur
İndi nararmudu qar armududur.
Bəs bu ağacdələn kimi oyadır,
Təbiət yatır.

Deyəsən bu yellər uzaqdan gəlir,
Bir gözəl dan üzü bulaqdan gəlir,
Köksünə sığmayır ürək sevinci,
Düşür saçlarına qar inci-inci.
Elə bil başına örtüb ağ cuna,
Bir topa qar sıxıb qoyur ovcuna
Sonra da əlində atıb oynadır,
Təbiət yatır.

Böyürtkən kolları sən görən deyil,
Şimal ayısıdır durub elə bil.
Tikanlar yırtanda ağ yorğanını,
Yenidən qar nənə gözləyir onu.
Dovşanlar kol-kosda ötürür qışı,
Dələnin otağı ağac koğuşu
Ayı mağarası yoxsul bir çadır…
Təbiət yatır.

Hələ ağaclara balta çalan var,
Bilir ki, izini gizlədəcək qar.
O, çıxıb evinə arxayın dönər,
Ağacın qar altda yarası göynər.
Bura meşəbəyi nə zaman gələr,
Bir də kötüklərə ilişsə bilər
Namərdlər meşəni hey vurub-çatır…
Təbiət yatır.

Görəsən ürəyim kimi soraqlar…
Əyilib yollara qarlı budaqlar.
Keçir yollarımız bir ağ tuneldən,
Sökülür bu tunel adicə yeldən.
Qardan papaq qoyur papaqlarımız,
Üşüyür maşında ayaqlarımız;
Adamlar mənzilə tələsir, çatır,
Təbiət yatır.

[AyMaRaLCaN]

DAĞLARA DƏNİZ GƏLİB

Dağların arasında
Dəniz olub ağ duman.
Dağlara dəniz gəlib
Baxıram heyran-heyran.
Hər səmadan bir taya,
Hər buluddan bir əlçim,
Hər dəryadan bir içim
Yığılıb dəniz olub.
Dağların arasında
Sıxılıb dəniz olub.
Görünür yorğun düşüb,
Dərəyə lövbər salıb,
Bir az yatmaq istəyir.
Göyləri çox gəzibdir,
Qayalı dağ istəyir.
Dağlara dəniz gəlib
Sahili sıldırımlar.
Dincəlir bu dənizdə
Şimşəklər, ildırımlar;
Dağkəlilər yol azıb,
Cüyürlər çaşbaş qalıb.
Qağayının yerini
İndi də qartal alıb…
Səhər şəfəqlərilə
Yanır dənizin üstü.
Dəyir sahil daşına,
Doğranır əlçim-əlçim,
Burulur tüstü-tüstü.
Bəh, dağların gözündə
Bu nə şirin uyğudur,
Bu nə zərif duyğudur,
Bu nə gözəl xəyaldır!
Hələ külək əsməsin, -
Göyün bağrı sökülər;
Dəniz doluxsunmasın,
Suya dönüb tökülər.

[AyMaRaLCaN]

PAYIZ DUYĞULARI

Payızın hökmüylə əsdi bir külək,
Bir yaşıl səltənət çovğuna düşdü.
Ağaclar bir yaş da qocaldı demək,
Bir yarpaq nəsli də qırğına düşdü.

Aldı verdiyini geriyə torpaq,
Qazancı nə oldu bağın-bağçanın.
Bir yarpaq boy atdı körpə bir uşaq,
Ömründən bir yarpaq düşdü qocanın.

Palıdlar tab etdi sükuta, yasa,
Gilas yarpaqları qızardı düşdü.
Hansı bəxtəvərin, növcavanınsa
Üzünə bir yarpaq qızartı düşdü.

Çox yarpaq tökümü görüb yerimiz,
Soraq tutmaq olmur cığırdan, izdən.
Torpaq altındakı əzizlərimiz
Yenə də bir yarpaq gen düşdü bizdən.

Bir yarpaq da düşdü Bəzz qalasına,
Divarlar bir yarpaq çökdü aşağı.
İgid Babəklərin, Koroğluların
Bir yarpaq uzaqdan gəldi sorağı.

Yarpaqlar, belədir zamanın hökmü,
Tökülün, əbədi ömrə tamarzı.
Tarixin yüz ilin yarpaq tökümü
Olacaq bir yarpaq yaddaş kağızı.

Payızın ağzından əsdikcə külək,
Bir yaşıl səltənət çovğuna düşdü.
Ağaclar bir yaş da qocaldı demək,
Bir yarpaq nəsli də qırğına düşdü.
Oktyabr, 1968

[AyMaRaLCaN]

İSGƏNDƏR QUŞLARI

Al günəş qayaya çilər nur, tökər zər…
Baharda uçarlar bəxtəvər-bəxtəvər,
Bir kimsçə bilməz ki, ömr edir nə qədər,
Qartaldan asılı günləri, yaşları -
İsgəndər quşları.

Qanadlı quşlara dağ hamar, daş hamar…
Nə buğda zəmisi, nə müftə dəni var,
Nə əldən - ayaqdan minnətli dən umar
Ot ilə, qum ilə qarışar başları,
İsgəndər quşları.

Sərçələr ev quşu, bağ quşu olubdur,
Bu quşlar əzəldən dağ quşu olubdur.
Nəğməsi qayaya, dərəyə dolubdur,
Nəğməylə dindirər dağları, daşları
İsgəndər quşları.

Yuvası haradır - bir daşın çalası,
Uçqundan qırılsa bir yuva balası,
Bir onda düşərlər taledən narazı,
Yığışıb, çığrışıb tökər göz yaşları
İsgəndər quşları.

Hər bulaq suyundan içərlər bir gilə,
Hücumla girərlər qayanın bərkinə.
Dağkəli belinə qonarlar ərk ilə,
Yol azan kəkliklər olar tay-tuşları
İsgəndər quşları.

Bu dağlar, bu göylər… yorulmaz bir qanad…
Qayalar, dərələr romantik bir həyat…
Nədənsə fikrimi cəzb edər hər saat,
Uçurar könlümü yuxarı, yuxarı
İsgəndər quşları.
İyun, 1968

[AyMaRaLCaN]

ÖMRÜMÜN BİR PARÇASI

Dedim: ov günlərimdən
Nə qalıb yaddaşımda;
Neçə-neçə mənzərə
Gəlib durdu qarşımda.
Bir gecə sakitliyi,
Bir səhər toranlığı,
Bir zirvə aydınlığı,
Bir dərə qaranlığı,
Qismətinə nə qədər
Su düşən, bulaq düşən
Qayaları yalayan
Bir çay qalıb yadımda.
Suyuna qonaq düşən
Bir ay qalıb yadımda.

O yerlərdə gəzməmiş
Yer qoymadım bir qarış.
Mən əlimi çaxmağa
Atmağa vaxt tapmamış,
Tüfəng kimi açılıb
Güllə kimi atılan
Bir dağkəli sürüsü
Qaçan qalıb yadımda.
Bir ovçu peşmanlığı,
Bir ov uğursuzluğu
Yaman qalıb yadımda.

Yolların dolaması,
İsgəndər quşlarının
Qum yeyib dolanması,
Bu havayı yeməklə
Bu quşların qartala
Havayı yem olması,
Daş altında gizlənən -
Qanadlı gözəllərin
Bəxti qalıb yadımda.
Qartalların zirvədən
Taxtı qalıb yadımda.

Sıldırımdan aşağı
Qorxa-qorxa baxmağım,
Bir qaya axarında
Daş seliylə axmağım,
Qarmalayıb bir daşı
Güclə yana çıxmağım
Sonra orda etdiyim
Tövbə qalıb yadımda.

Çiçəklərin, otların
Saralıb quruması…
Tənha bir bənövşənin
Soyuq daşa sığınıb
Ölümdən qorunması,
Ətəyində günlərlə
Ovçuları gözlədən,
Üstünün dumanıyla
Yollarını gizlədən
Qranitdən hörülmüş
Bir dağ qalıb yadımda.
Elə xatirə var ki,
Yatıb, bir də ayılmaz,
Elə xatirə var ki,
Oyaq qalıb yadımda.
1968

[AyMaRaLCaN]

DAĞLAR

Aranda bürküdən yorğun bir quşdum,
Fikrin qanadında uçdumhauçdum.
Gəlib bir bulaqlı daşını qucdum,
Oldum torpağının qurbanı, dağlar!

Keçmə bu yerlərin şəlaləsindən,
Qayalar titrəşər qartal səsindən.
Polad əlləriylə göy qübbəsindən
Çəkər ağuşuna dumanı dağlar!

Oynayıb - kükrəyər sel ayağında,
Şimşəklər xal qoyub daş yanağında.
Deyirəm dünyada cavan çağında
Qocaltdın neçə min cavanı, dağlar!

Çəkib qoynunuza gətirin məni,
Alıb ölməzliyə yetirin məni.
Siz Allah, gözətçi götürün məni,
Olum bu güllərin bağbanı, dağlar!

Yüz il suyun olum, ulduzlar payım,
Yüz il qayan olum, torpaq çarpayım.
Yüz il daşın olum, təki yaşayım,
Olum zirvələrin soltanı, dağlar!

Musa, bu yerlərdən uzaq düşmə heç,
Təpə kölgəsində daldalanma, keç.
Arxa da seçəndə dağdan arxa seç,
Ram edər özünə dövranı dağlar!
İyun, 1967

[AyMaRaLCaN]

ANA ÖMRÜ

Ana ömrü bir laylanın diliylə
Sənə yanmış, mənə yanmış bir ömür.
Ana ömrü körpəsinin əliylə
Yuxuları oğurlanmış bir ömür.

Ata ömrü davalarda itəndə,
Ana ömrü təklənən bir ömürdür.
İki ömrün cəfasını daşıyıb,
Həsrət ilə yüklənən bir ömürdür.

Ana ömrü balasının gözündən
Baxışıyla sevinc içən bir ömür.
Bəzi nankor övladların üzündən
Son günündə tənha köçən bir ömür.

Bir parçası mətbəxlərə tökülmüş,
Bir parçası bələklərə bükülmüş.
Bir parçası xatirələr dumanı…
Bir parçası ər ömrünün qurbanı.
Bir parçası oğul toylu-busatlı,
Bir parçası nəvə eşqli-qanadlı.
Bir parçası qızlarından nigaran…
Ağuşunda qəzəbləri uyudan,
Dünyamızda hərb odunu soyudan
Ömrümüzə səpələnmiş bir ömür.
Yanvar, 1967