Bitlis'te ermeni mezalimi
BİTLİS'İN YÜKSELİŞ MAHALLESİNDE İKAMET EDEN
BİRİK AŞİT'İN İFADESİ ( Bitlis'te Ermeni Mezalimi )
"Rusların Bitlis'e doğru ilerlemesi üzerine Siirt'teki Türk Binbaşısının emrindeki 200 kişilik Ermenilerden kurulu Tabur, Bitlis'e geldi. Ruslara karşı Bitlis'i savunacaklardı. Şimdiki Ulu Caminin önü o zamanlar kapalı çarşıydı. Ermeni askerleri burada istirahata çekildiler. Askerlerin içerisinde Binbaşıdan başka Türk yoktu. Binbaşı ise Alemdar köprüsünün yakınındaki Hazo Hanı'nda geceliyordu. Binbaşının kapısında bir Türk nöbet tutuyordu. Sabahleyin nöbetçi Binbaşının kapısını heyecanla çarparak;
- Komutanım! Şehirde tek bir asker kalmamıştır. Dedi.
Tabur komutanı kapalı çarşıya geldiğinde, hakikaten hiçbir Ermeni askeri kalmamıştı. Binbaşıya sonradan gelen habere göre, Ermeniler Rus birliklerine katılmak için Başhan'a doğru gitmişlerdir. Bunlar daha sonra Rus birliklerine katılarak şehirdeki katliama iştirak etmişlerdir.
Bitlis'in işgali sırasında unutamayacağım üç olay yaşadım.
Birincisi: Hamza Çelebiler'de Şükrü Çelebi'nin evine 200 kişi kadar kadın, çocuk ve yaşlılar yerleşmişti. Bunları Rus askerleri buraya yerleştirmişti. Ermeni askerini de kapıya nöbetçi olarak koydular. Geceleyin bir Ermeni askeri diğer Ermenilere haber veriyor, onlarda eve girerek beğendikleri kadınları alıp götürüyorlardı. Daha sonraları şehveti arzularını giderdikten sonra bir dere kenarında öldürüyorlardı.
Bir ara bir Rus komutanı teftişe gelmişti. Yaşlı bir kadın, Rus komutanına dönerek:
- Bizleri buraya getirdiğinizde 200 kişiydik. 90 tanesini geceleri Ermeniler götürdüler. Toplam 110 kişi kaldık.
Bunun üzerine Rus komutanı kapıdaki Ermeni nöbetçiyi değiştirerek yerine bir Rus askerini nöbetçi olarak koydu.
İkincisi: Dilan mahallesinde bir evde hamile bir kadınla 3 yavrusu vardı. Ermeniler evden içeri girdiklerinde, kadının karnındaki çocuğun erkek mi? Kız mı? Olduğuna bahse girerek hamile kadının karnını süngüyle yardılar.
Üçüncüsü ise: Ruslar Bitlis'e gelmeden önce 10 Ermeni ailesi benim evime gelerek, camide Müslüman olmak istediklerini söylediler. Biz de onları alıp camiye götürdük. Müslüman oldular. Bizler de bunlara eskisinden daha fazla ilgi göstermeye, yardım etmeye başladık. Ruslar Bitlis'e geldikten sonra bu Ermeniler bir gün bize gelerek para karşılığında onları Rus askerlerinin yanına götürmemizi istediler. Bende;
- Niye gitmek istiyorsunuz? Dediğimde, Onlar:
- Hiç bir zaman haram kemik helal olur mu? (Biz Ermeniyiz hiç bir zaman Müslüman olmadık) Dediler...