Erzurum Türkiye�nin Doğu Anadolu bölgesinde bulunan bir şehir. Tarihin ilk dönemlerinden beri bir yerleşim yeri olan Erzurum günümüzde de Türkiye�nin 14. ve Doğu Anadolu Bölgesinin en büyük kentidir.İl nüfusu 723.398 olup, büyükşehir nüfusu 551.559 kişidir. Tarihi yapısı ve tarihi eserler bakımından bölgede çok önemli rol üstlenmektedir.
Kökenbilim
Erzurum isminin açıklaması şöyledir: Şehir, Selçuklu Sultanlarının bölgeye gelmeşiyle Anadoluda ilk ele geçirdikleri yerlerden biri olmuştur. O dönemde Anadolu, Romalıların (Rum) ülkesi olarak bilindiğinden Selçuklular bu şehrin adını Arapçadaki karşılığı �Arz-u Rûm� yani �Rum Toprağı� olarak isimlendirmişlerdir.
Tarihçe
Doğu Anadolu�nun En büyük kenti olan Erzurum�un M.Ö. 4900 yıllarında kurulduğu tahmin edilmektedir. Erzurum�u da içine alan bölge tarih boyunca Urartu�lar, Kimmerler, İskitler, Medler, Persler, Partlar, Romalı�lar, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Bizanslılar, Moğollar, İlhanlılar ve Safaviler gibi çok çeşitli kavim ve milletler tarafından idare edilmiştir. 1514 yılında şehir ve çevresini fetheden Osmanlılar, Türkiye Cumhuriyeti�nin kurulduğu 1923 yılına kadar bu topraklarda hüküm sürmüşlerdir.
Milli mücadele, milli birlik ve bağımsızlık hareketinin temelinin atıldığı Kongre 23 Temmuz 1919 da Erzurum�da toplamıştır.
Erzurum�un bilinen ilk adı Doğu Roma (Bizans) İmparatoru II. Theodosius�a (408-450) izafe edilen Theodosiopolis�ti ve şimdiki Erzurum�un yerinde kurulmuştu. 4. yüzyıl sonuna doğru Roma İmparatorluğu sınırları içine alınmış ve 415 tarihinde Theodosios�un emriyle Şark Orduları Kumandanı Anatolius tarafından kurulmuştur. Urfalı Mateos�a göre bu şehir Garin mıntıkasında, Fırat�ın kaynağına yakın bir yerde (Belazurî) bulunuyordu. Bölgeye hakim olan Ermenyakos�un ölümü üzerine, yerine geçen Kali adlı karısı tarafından kurulduğu için Araplarda Kalikala (Kali�nin ihsanı) adını vermişlerdir. Belazuri Kalîkala�yı dördüncü Ermeniyye şehirleri arasında sayar ve Ermeniyye şehirlerinden biri olarak kabul eder. 10. yüzyıl İslam coğrafyacıları Kalikala şehri hakkında bize malumat vererek, doğuda ev eşyasının en önemlisi sayılan Kali�nin (halının) burada yapıldığını ve adını bu şehirden almış olduğunu kaydetmektedirler. Hudud Alalam�ın yazarı bu şehrin müstahkem bir kalesi bulunduğunu ve her taraftan gelen gazilerin burayı nöbet tutarak koruduklarını ve şehirde tüccarların çok olduğunu bildirmektedir.
Tarih Öncesi Çağlar
Erzurum ve çevresi özellikle son Kalkolitik ve Eski Tunç Çağı�ndan itibaren yoğun iskana ve siyasi olaylara tanık olmuştur. Bunun sebebi en eski çağlardan beri önemli ticari ve askeri yolların kavşak noktasında yer almaşı, zengin akarsu ağım bünyesinde bulundurması ve doğal savunma zeminine sahip olmasıdır. Çevredeki sert iklim şartlarına rağmen dağ silsileleri ve akarsu boylarındaki verimli ovalar tarıma ve bilhassa hayvancılığa uygun bir ortam oluşturmuştur. Karaz, Pulur ve Güzelova kazılarının tanıklığında, yaklaşık altı bin yıldan beri çevredeki yaşama biçiminin devam ettiği söylenebilir. Bölgede M.Ö. 4. binden itibaren çok kuvvetli bir kültür birliğinin olduğu da ortaya çıkmıştır.
Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı
Erzurum, I. Dünya Savaşı�nda bir cephedir.
Şehirdeki Büyük Semtler
Yenişehir
Yıldızkent
Şükrüpaşa
Dadaşkent
Mumcu
Gürcükapı
Tebrizkapı
Gez
Ilıca
Yunusemre
Dadaşköy
Dumlu
Sanayii
Hilalkent
Turizm
Erzurum�da kış turizmi gelişmiştir. Şehrin en önemli turizm kaynağı Çifte Minareli Medrese ve merkeze üç kilometre uzaklıktaki Palandöken Dağı�dır. Palandöken Dağı 2011′de Üniversite Oyunları�na ev sahipliği yapacaktır.
Alış-Veriş Merkezleri
Redevco Erzurum
Kervansaray
Erzurum Galeria
Meral
Gezilecek Yerler
Taşmağazalar
Cumhuriyet
Atapark
Hasankale Kaplıcaları
Ilıca Kaplıcaları
Palandöken
Tortum Şelalesi
Abdurrahman Gazi Türbesi
Havuzbaşı
Ayazpaşa
ve diğer mesire alanları�
Coğrafi Özellikleri
Erzurum�un Bir Bölümü Karadeniz Bölgesindedir,Diğer Bir Bölümü ise Doğu Anadolu Bölgesin�de yer almaktadır. Anadolu�da deniz seviyesinden 1959 metre yükseklikteki tek büyük yerleşim yeri olan Erzurum yüksek bir yaylanın güney batı bölümünde yer alır. Yerleşme alanı yer yer 2000 metreye kadar yükselen bir ova üzerinde bulunur. Bölge kuzeyde Dumlu, güneyde Palandöken dağları ile çevrilmiştir. Buradan geçen İpek Yolu ve verimli ovaları bölgenin tarih boyunca yerleşme alanı olarak seçilmesinde önemli rol oynamıştır. Bu arada yer yer şiddetli depremlere maruz kalan şehir ve çevresi önemli ölçüde zarar görmüştür.
Erzurum Merkez�de Bulunan Bazı Tarihi Eserler
Çifte Minareli Medrese
Orhan Gazi Camii
Lala Mustafa Paşa Camii
Murat Paşa Camii
Rüstem Paşa Kervansarayı
Ulu Camii , Atabey Camii
İbrahim Paşa Camii
Erzurum Kalesi
Yakutiye Medresesi
Tarihi Erzurum Evleri
Kültür ve Sanat
Şehirde bir çok kültürel faaliyet imkânı bulunmaktadır. Erzurum Devlet Tiyatrosu birçok oyun sergilemektedir. Şehirde 3 sinema salonu bulunmaktadır. İhsan Doğramacı Vakfı Özel Bilkent Erzurum Laboratuvar Lisesi her ay Bilkent Senfoni Orkestrası�nın konserlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Derleme