Balıkesir

[Dygsuz]

Balıkesir
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Balıkesir ili, Türkiye Cumhuriyeti'nin Marmara Bölgesinde yer alan ve iki denize kıyısı bulunan (Marmara ve Ege Denizi) bir ildir.

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]
Balıkesir (il)

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

Balıkesir ili konumu

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

Bilgiler

• Coğrafi Bölge:Marmara
• Yüzölçümü:14.456 (km²)
• Nüfus: (2007)1.118.313
• (TÜİK)Plaka kodu:10
• Telefon kodu:0266
• İnternet Sitesi:
  [Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]
  

Yüzölçümü bakımından Marmara ve Ege Bölgesi'nin en büyük ilidir. Balıkesir ili, dünya coğrafyasında yer alan 35 ülkeden daha büyük bir alana, 39 ülkeden daha fazla insan varlığına sahiptir. Kişibaşına düşen milli gelirde ise 128 ülkeden daha iyidir. Balıkesir, Anadolu yarımadasının kuzeybatısında ve önemli bir kısmı Marmara'da olmak üzere geriye kalan kısmı da Ege Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Güneyinden Manisa ve İzmir, batısında Ege Denizi ve Çanakkale, doğusundan Kütahya ve Bursa, kuzeyinden Marmara Denizi ile çevrilmiştir. İki denize sınırı olan nadir illerden biridir. Ayrıca Yunanistan'ın Midilli Adası ile komşudur. Türkiye'de en çok adaya sahip ildir. Bu adaların bir kısmı Marmara Denizi'nde bir kısmı Ege'dedir.


Yeryüzü Şekilleri

Batı'da Kazdağları, Şapçı Dağı ve Madra Dağları; Doğu'da Alaçam Dağları, Güneyde Susurluk civarındaki Çataldağ önemli yükseltilerdir. Manyas Gölü ve Tabak Gölü gölleridir. Susurluk Çayı başlıca akarsuyudur. Avşa, Paşalimanı, Ekincik, Marmara, Alibey, Çiçek, Çıplak ada başta olmak üzere 32 adası vardır. Bu adaların 22 tanesi Ege Denizinde; 10 tanesi Marmara Denizindedir. Ovaları: Balıkesir,Susurluk, Gönen, Edremit. Marmara Denizi kıyılarında adalar hariç 175 km’lik bir kıyı bandı, Ege Denizi kıyılarında da yine adalar hariç 115 km’lik bir kıyı bandı vardır.
Adalar için bknz. Ayvalık Adaları, Marmara Adaları

Tarihçesi

Karesi Beylik türbesi

Merkezi Balıkesir olan Karesi Beyliği'nin yayılma alanı

Balıkesir, Ege ve Marmara Denizlerine kıyıları olduğu için tarihi, en eski yerleşim bölgelerini kapsayan Arkaik Çağının M.Ö. 3000 yılına dek uzanır. Bu bölgenin Antik Çağdaki adı Misya'dır. İlin, adını nereden aldığı hakkında değişik rivayetler vardır. Bir rivayette Paleo Kastro (Eski Hisar), bir başka söylentiye göre Bal-ı Kesr (Balı çok), bir başka rivayette ise Pers Devlet adamı Balı-Kisra'nın adından, veya Balak-Hisar veya Balık-Hisar'dan geldiği söylenir. Antik Çağda Mysia adını alan bu bölgede Edremit (Adramytteinen) ilçesinin Altınoluk bucağında Antandros, Erdek (Ertaka) (Belkıs-Kyzikos), Bandırma (Pandermit) adlı önemli antik yerleşim sahaları vardır.
1071 Malazgirt savaşından sonra Anadolu'ya girmeye başlayan Türkler kısa zamanda Selçuklu Devleti idaresinde uçlara yığılmışlar, buralarda yeni yöreler fethedip, Beylikler kurmuşlardır. Bu Beyliklerden biri de Danişment Gazi soyundan gelen Kalemşah Oğlu Karesi Bey'in kurduğu Karesi Beyliği'dir. 1862'den itibaren çeşitli Yörük Aşiretleri bölgede iskana tabi tutulmuş, yerleştirilmiştir. 1878 (93 Harbi) sonunda gelen Muhacirler bölgede yeni köyler kurmuşlardır.
Balıkesir Milli Mücadelede Redd-i İlhak Cemiyetini kuran ve düşmana karşı koyan ilk iller arasındadır. Kurtuluş Savaşı'nda 15 Mayıs 1919'da düşmanın İzmir'i işgalinden hemen sonra Balıkesir'de durumu müzakere eden çeşitli kongreler düzenlendi. Balıkesirliler Redd-i İlhak Cemiyetini kurarak silahlı direniş kararı aldı. Kısa zamanda gelişen karşı koyma hareketi (Redd-i İlhak) sonucu Akhisar, Ayvalık, İvrindi cephelerinde düşman önünde 13 ay direnildi. 30 Haziran 1920'de işgal edilen Balıkesir, 6 Eylül 1922'de düşman işgalinden kurtuldu.

Balıkesirli Ünlü Kişiler


Balıkesir ilinin tarihine katkıda bulunan kişilerden bazıları şunlardır:

• Karesi dönemi: Kalem Bey, Ajlan Bey, Karesi Bey, Demirhan Bey, Dursun Bey, Komutanlar: Hacıilbey, Ece Halil, Gazi Fazıl, Evranos Gazi.

• Osmanlı dönemi: Zağnos Paşa, İlyas Paşa - (Balıkesir kökenli vezir), Kamile Fatma Hanım, Seyit Onbaşı- Çanakkale Savaşında 250 kg.luk bombayı tek başına kaldıran ve düşman gemisini batıran kişi,

• Milli Mücadele: Kemal Balıkesir, Vehbi Bolak.

• Balıkesir ilinin kültürel birikimine katkı sağlamış kişiler: Hafız Hüseyin Efendi, İsmail Remzi Efendi (din bilgini), Alişuuri Efendi (Koca Müftü) (müderris), Birgivi Mehmet Efendi (felsefeci), Hoca İzzet Efendi (müderris), Emir Hafız Esat Sadi Efendi (din bilgini) örnek verilebilir.

Yönetim Birimleri

Balıkesir merkezinden bir görüntü-2005

Balıkesir-Bandırma limanından bir görüntü

Ayvalık-Alibey adasından bir görünüm

İlçeler

• Ayvalık: Yüzölçümü: 265 km²'dir. 1786 yılından beri Balıkesir'in bir ilçesidir. 16 köyü ve 2 beldesi vardır. Ayvalık Adaları Tabiat Parkı bulunmaktadır.
• Bigadiç: Yüzölçümü: 1.028 km²'dır. İlçe olma yılı: 1959'dır. Bu tarihten önce Balıkesir merkeze bağlı bir nahiye olup 1959'da Balıkesir merkezden ayrılmıştır. 70 köyü ve 1 beldesi bulunmaktadır.
• Balıkesir Merkez: Yüzölçümü; 1.454 km²'dir. 13. yüzyıldan beri Karesi yöresinin yönetimsel merkezidir. 119 köy ve 5 belde doğrudan Balıkesir'e bağlı yerleşim birimleridir.
• Balya: Yüzölçümü 936 km² olup genelde dağlık bir ilçedir. Osmanlı döneminde bir maden şehir olan Balya o dönemlerden beri ilçedir. 44 köyü bulunmaktadır.
• Bandırma: Yüzölçümü 592 km² olup 34 köyü ve 2 beldesi bulunmaktadır. Kuş Cenneti Milli Parkı Bandırma ilçesi sınırları içerisindedir. Osmanlı döneminde Erdek'in (Kapıdağ'ın) bir nahiyesi olan Bandırma, Türk nüfusunun yoğunlaşmasıyla ilçe merkezi haline dönüştü.
• Burhaniye: Yüzölçümü: 280 km²'dir. Eski ismi Kemer-Edremit olup 25 köyü ve 1 beldesi bulunmaktadır.
• Dursunbey: Yüzölçümü 1.948 km² olup Balıkesir ilinin en büyük ilçesidir. Dağlık ve ormanlarla kaplı bir araziye sahiptir. 103 köyü olup geleneksel kültürü halen canlıdır.
• Edremit: Yüzölçümü 731 km² olup 20 köyü ve 5 beldesi bulunmaktadır. Kazdağı Milli Parkı ilçe sınırları içerisindedir. Kazdağlarında geleneksel yaşam halen devam etmektedir. Ayrıca Kazdağı Göknarı Tabiat Koruma Alanı ilçe sınırları içerisinde kuruludur.
• Erdek: Yüzölçümü: 260 km² olup İlçe olma yılı, 1928'dir. Osmanlı döneminde Kapıdağ ilçesinin merkezi olan Erdek, kısa bir sürenin ardından tekrar ilçe yapılmıştır. Yakınında bulunan Paşalimanı adası da ilçe sınırlarına dahildir. Tombolo üzerinde kurulu olan ilçenin en önemli yükseltisi Kapıdağ olup ormanlarla kaplıdır. 20 köyü ve 2 beldesi vardır.
• Gömeç: Yüzölçümü 223 km² olup ilçe olma yılı 1991'dır. Ayvalık'tan ayrılarak ilçe olmuştur. Eski adı Armutova'dır. 9 köyü ve 1 beldesi vardır.
• Gönen: Yüzölçümü 1.118 km² olup düzlük bir araziye sahiptir. 89 köyü ve 1 beldesi bulunmaktadır. 1936'dan önce Çanakkale Yenice ilçesi tüm köyleri ile Gönen'e bağlı idi.
• Havran: Yüzölçümü 543 km²olup ilçe olma yılı 1959'dır. Edremit ilçesinden ayrılmıştır. 25 köyü ve 1 beldesi bulunmaktadır.
• İvrindi: Yüzölçümü 761 km² olup ilçe olma yılı 1959'dır. 1959 yılından önce Balıkesir merkeze bağlı bir nahiye idi. 63 köyü ve 4 beldesi bulunmaktadır. Güney kısımlarında Madra Dağları yükselir.
• Kepsut: Yüzölçümü 908 km² olup ilçe olma yılı 1953'dır. Balıkesir merkeze bağlı bir nahiye olan Kepsut, 1953'ten beri ilçe konumundadır. 62 köyü bulunmaktadır.
• Marmara: Yüzölçümü; 117 km² olup ilçe olma yılı 1989'dur. Bu tarihten önce Erdek ilçesine bağlı adaların tümü (Paşalimanı hariç) Marmara ilçesi adı altında Marmara'ya bağlanmıştır. İrili ufaklı 10'un üzerinde ada vardır. 6 köyü ve 2 beldesi vardır.
• Manyas: Yüzölçümü; 593 km² ilçe olma yılı 1936'dır. Bandırma ilçesinden ayrılmıştır. 45 köyü ve 1 beldesi vardır.
• Savaştepe: Yüzöçlümü 409 km² olup ilçe olma yılı 1954'tür. Balıkesir merkezden ayrılmıştır. 44 köyü ve 1 beldesi bulunmaktadır. Eski adı Giresundur.
• Sındırgı: Yüzölçümü 1.378 km² olup 68 köy ve 1 beldesi vardır. Doğuya gittikçe arazi yükseltilerle kaplanır.
• Susurluk: Yüzölçümü 645 km² olup ilçe olma yılı 1950'dir. Balıkesir merkezden ayrılmıştır. Osmanlı dönemindeki ismi Fırt'tır. 44 köyü ve 2 beldesi vardır.

Ege Bölgesine giren ilçe merkezleri: (6 adet) Ayvalık, Gömeç, Burhaniye, Edremit, Havran, Dursunbey.
Marmara Bölgesine giren ilçe merkezleri: (13 adet) Balıkesir, Bandırma, Susurluk, Erdek, Marmara, Gönen, Balya, İvrindi, Savaştepe, Kepsut, Sındırgı, Bigadiç, Manyas.
Edincik, Sarıköy, Altınova, Saraylar, Pamukçu, Akçay, Altınoluk, Güre gibi büyük kasabaları vardır.

Belediyeler

Balıkesir'de 2008 yılı öncesi 53 belediye vardı. 2007 sayımına göre 2000'den az nüfusu olduğu tespit edilen beş belde köye dönüştürülmüştür. Son duruma göre Balıkesir'e bağlı 48 belediye vardır. Bunlar;
Akçay, Aksakal, Altınoluk, Altınova, Avşaadası, Ayvalık, Balıkesir, Balya, Bandırma, Bigadiç, Burhaniye, Büyükdere, Büyükyenice, Dursunbey, Edincik, Erdek, Edremit, Göbel, Gökçeyazı, Gömeç, Gönen, Güre, Havran, İskele, İvrindi, Kadıköy, Karapürçek, Karşıyaka, Kayapa, Kepsut, Kocaavşar, Korucu, Küçükköy-Sarımsaklı, Manyas, Marmara, Ocaklar, Pamukçu, Pelitköy, Salur, Saraylar, Sarıbeyler, Sarıköy, Sındırgı, Savaştepe, Susurluk, Şamlı, Yüreğil, Zeytinli.
2007 sayımına göre nüfusu 2 binin altında kaldığı için belediyesi düşen yerler: Balya-Şifaılıcası, Gömeç-Karaağaç, Manyas-Kızıksa, Sındırgı-Yaylabayır ve Sındırgı-Gölcük'tür.

Köyler

Balıkesir'e bağlı 902 köy vardır. Batı Anadolu'da en çok köy varlığının bulunduğu ildir. Bu nedenle kırsal yaşam nispeten devam etmektedir.

İl Özel İdaresi

İl Özel idareleri; İl halkının mahalli ve müşterek mahiyetteki ihtiyaçlarını karşılamakla görevli Kamu Tüzel Kişileridir. Balıkesir Özel idaresi, özellikle kırsal alana daha yaygın kaliteli ve sürekli hizmet gotürülmesi gayreti içerisindedir. İmkan ve gayretlerini en üst seviyede kullanarak, üstün gayret ve sorumluluk anlayışıiçerisinde hizmetleri gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Taşınır ve taşınmaz mallar ile, müstakil bütçesi ve karar organları bulunan Tüzel Kişiliğe sahip Balıkesir il Özel idaresinin İl Genelinde Merkez ve 18 ilçe teşkilatı bulunmaktadır. Yerel hizmet ve ihtiyaçların yerine getirilmesine ait çalışmalar genel olarak bütçeden ödenek verilmek suretiyle yapılmış ayrıca diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Merkez'den aktardığı kaynakları da birleştirerek yatırım programlarında olan hizmetler en kısa zamanda sonuçlandırılmaktadır. Özmerkez 1993 yılında ihalesi yapılarak yapım çalışmaları tamamlanmış ve 1998 yılında geç kabulü yapılarak hizmete açılmıştır. Özmerkez binasının yapımındaki amaç; halka modern, güvenli ve kaliteli hizmet sunan işyerleri açılmasına öncülük ederek halkın hizmetine sunmaktır.

2007 Adrese dayalı nüfus verilerine göre Balıkesir ilinin genel nüfusu 1.118.313 çıkmıştır. 2000 nüfus sayımına göre ise 1.076.348 idi. 32 binlik bir artış mevcuttur. 2007 verilerine göre Balıkesir halkının 649.423'ü şehirlerde, 468.890'ü köylerde ve büyük beldelerde yaşamaktadır. Yine 2007 verilerine göre Balıkesir halkının 558.767'i kadın, 559.546'i erkek olarak tespit edilmiştir. Tüm il nüfusunun 1/3'ü merkez ilçe ve çevresinde yaşamaktadır (450 bin kadarı). Balıkesir merkez'in nüfusu Bandırma'dan 2,5 kat daha fazladır. İlçe bazında bakıldığında Sındırgı, Savaştepe, Kepsut ve Balya'da ciddi bir azalma gözlenmektedir. Diğer ilçelerde ise nüfus 2000 nüfusuna benzer şekilde çıkmıştır. İlçe merkezlerine bakıldığında Balıkesir merkez 30bin, Bandırma 20bin, Edremit 10bin, Gönen 5bin, Burhaniye 5bin, Ayvalık 3bin artış gözlenmektedir. Burhaniye kent nüfusuyla Ayvalık'ı geçerek 4.büyük ilçe merkezi olmuştur. İlçe merkezinin azaldığı yer ise Savaştepe'dir. Balya ise 2bin nüfusu geçebilmiştir.

Ekonomi

Balıkesir, birçok ilin aksine tek merkezli büyüme modeli (Kayseri,Denizli,Manisa vb.) ile değil; bütün ilçeleriyle beraber dengeli büyüme modelini uygulamaktadır. Bu model uygulama açısından zorluklar içerse de ilin ekonomik kalkınmasında topyekün ve dengeli bir ekonomik kalkınma modeli sunmaktadır. Bu nedenle yatırımlar birçok ilçeye yönlendirilmektedir.

En büyük 50 şirket

2006 vergi gelirlerine göre, en çok vergi veren sanayi şirketinin; 28'i Balıkesir Merkez; 15'i Bandırma, 2'şer tane Edremit, Burhaniye ve Gönen, 1 adeti Balya'dadr e edremit

Ticari Bilgiler

2003 yılına göre; Sanayi siciline kayıtlı kuruluş sayısı 467, 1 Sanayi Odası ,15 Küçük Sanayi Sitesi,4 Organize Sanayi Bölgesi,8 Ticaret Odası,5 Ticaret Borsası,97 Esnaf Odası, 2044 Kooperatif 137 ihracatçı firma,130 ithalatçı firma, 757 Anonim Şirket,4135 Limited Şirket,154 sigorta şirketi ,5929 Şahıs şirketi mevcuttur.

Dış ticareti

Balıkesir İli iç-dış ticaret hacmi 486.313.997.254.096.- TL, İhracat Miktarı 80.699.902.-$ ,ithalat miktarı 147.567.184.-$ .

Araziler

Toplam tarım arazisi 510.456.-Hektar,Toplam Orman alanı 675.010.-Hektardır. Toplam tarım arazisinin 49.330 hektarlık bölümünde sulu tarım yapılmaktadır.

Hazine gelirleri

Milli Emlak Genel Müdürlüğü istatistiklerine göre, devletin en fazla mülk sahibi olduğu il Balıkesirdir. 15 milyar 119 milyon metre karelik bir alan üzerinde kurulu bulunan Balıkesir'in yüzde 40,77'sini Hazineye ait taşınmazlar oluşturmaktadır. Balıkesir ilindeki Hazineye ait taşınmaz sayısı 58 bin 698, bunun işgal ettiği alan da 6 milyar 163,7 milyon metre kare olarak tespit edilmiştir.