Ortopedi Hastalıkları

[Dygsuz]

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]


[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

Ortopedi
İnsan vücudu dışından uygulanan kuvvetin oluşturduğu hasar travma olarak tanımlanır. Ortopedik açıdan travma, kırık, çıkık ve kırıklı çıkık olarak tanımlanır.

Maalesef ülkemizde yaşadığımız trafik kazaları, ateşli silah yaralanmaları ve yüksekten düşmeler sonucu oluşan kırık, çıkık, kırıklı çıkıklar ile sıklıkla karşılaşmaktayız. Bu tür yaralanmalar sonucu oluşan hasarlar zamanında ve uygun şekilde tedavi edilmemesi durumunda, yanlış kaynama veya kaynamama ile sonuçlanmaktadır. Hoş olmayan bu sonuçlar, kişinin kalan yaşantısını gerek sağlık gerekse sosyal açıdan etkilemektedir.

Oluşabilecek bu tür olumsuz sonuçlar, hızlı bir şekilde en uygun tedavi ve deneyimli hekimlerce yapılması ile engellenebilir.

İnsan ömrünün uzaması ile özellikle bayanlarda menopoz sonrası kemik yıkımının artması ile osteoporoz (kemik kalitesi ve gücünün azalması) oluşmaktadır. Osteoporotik kemiklerin travmaya direnci daha az olduğundan, basit düşmeler ile ciddi kırıklar oluşabilmektedir. Bu hastaların teşhis ve tedavisinin çok daha hızlı yapılması ve topluma kazandırılması esas amaç olmalıdır.

[Dygsuz]

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

El-El Bileği

El önkol kemikleri olan radius-ulna ile bilek eklemini ve birbirleriyle eklem yapan 2 sıra halinde 8 kemikten oluşan küçük karpal kemikler, 5 tarak kemiği, 14 parmak kemiğinden oluşur. Median, radial sinir ve ulnar sinir eldeki ana sinirlerdir.
Elin karmaşık ve mükemmel hareketlerini yönetirler.
El hareketlerinin büyük kısmı önkolda bulunan ve tendonları ele uzanan adeleler aracılığı ile olur.






[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]


EL BİLEĞİ BÖLGESİ GANGLİONLARI (KİSTLERİ)

Aniden el bileğinizin üzerinde bir şişlik fark etmeniz çok hoş olmayan bir sürpriz olabilir.Ancak telaşlanmayın bunların bir çoğu zararsız ganglion kistleridir ve zaman içerisinde kendiliğinden kaybolacaklardır.

Sık olarak ganglion kistleri el bileğinin üst bölümünde oluşur(dorsal ganglionlar).Ancak bazen el bileğinin arka bölümünde nabız alınan bölge ile başparmağınızın arasında da ortaya çıkabilirler.Bazense parmakların eklemleştiği alanlarda yada parmakların dip noktalarında görülebilirler.Ganglion eklem içerisinde yer alan kemik ve kas dokularının arasında bulunan bağ dokusundan kaynaklanarak balonsu görüntüsü ile karşımıza çıkar.Bu balonun içerisinde yoğun,kaygan eklem sıvısı ile aynı özellikte bir materyel bulunur.Genel bir kural olarak hareketliliğinizin artması ile bu balon büyür ve tam tersi hareketliliğinizin azaldığı dönemlerde bu balon küçülür.

Ganglionlar nasıl oluşur?
Ganglionların oluşum mekanizmasını başlatan sebepler bugün için halen bilinmemektedir.Kadınlar da erkeklerden daha sık olarak görülür ve en sık olarak el bileğinin üzerine sürekli yük uygulamak zorunda kalan jimnastikçilerde görülür.Ganglion içindeki kistik yapı eklemden geçen sinir dokuların üzerine bası yapacak kadar büyüdüğü zaman ağrı oluşturabilirler.Çok büyük ganglionlar ağrısız olsalarda rahatsız edici olabilirler.Tam tersi cilt altı çok zor ortaya konabilen küçük ganglionlar çok ağrılı olabilirler.

Muayene ve tanı
Doktorunuz size bu balonsu yapının ne zamandan bu yana var olduğunu,ebadında bir değişiklik olup olmadığını,ağrılı olup olmadığını soracaktır.Yine muayene esnasında parmağı ile kistin üzerine bastırarak basınç uygulayacak ve bir ışık kaynağı ile kistin ışık altında ki görüntüsünü inceleyecektir.Çektireceğiniz bir grafi ile bu olayın romatizmal hastalığa bağlı eklem bozukluğundan yada bir kemik tümöründen kaynaklanıp kaynaklanmadığı araştırılacaktır.Bazense çok küçük olan ağrılı ganglionlarda tanıyı netleştirmek için MRI istenebilir.

Tedavi
Tedavinin birinci aşamasını konservatif yöntemler oluşturur.

- Takip: Ganglion tümöral bir yapı olmadığı için ve zaman içerisinde kendiliğinden kaybolabileceği için doktorunuz kontrolu altında belli bir süre beklenebilir.

- Tespit: Aktivite ile ganglion boyu artacağı için ,bunun sonrasında sinir basısına bağlı ağrı gelişebileceği için doktorunuz size bir el bilekliği veya alçı tespiti ile takip önerebilir.Bu esnada ganglion küçülebilir belkide kaybolabilir.Ağrı azaldığında veya ganglion küçüldüğünde el bileği hareket açıklığını arttırmaya yönelik bir tedavi başlanır.

- Aspirasyon: Ganglionun ağrıya yol açtığı durumlarda veya hareket kısıtlılığı yaratacak kadar büyüdüğünde , ganglion içindeki sıvı "aspirasyon" adı verilen bir işlem ile dışarı çekilebilir.Ancak bu işlem esnasında sıvının çok yoğun olması nedeniyle sıvı dışarı alınamıyabilir.

Yukarıda anlatılan tedavi yöntemleri sonrasında ganglionun verdiği hareket kısıtlılığı ve ağrı giderilemediği zaman ganglionun çıkarılması gerekir.Ancak unutulmaması gereken nokta bu işlemin ardından ganglionun tekrarlıyabileceğidir.Bu işlem sonrasında birkaç gün için ağrı, şişlik gibi problemler ile karşı karşıya kalınabilir.





[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

ÇEKİÇ PARMAK (BEYZBOLCU PARMAĞI)

Heryıl sezonun açılması ile beraber doktora müracaatı en sık artan hastalıklardan birisi olarak bilinir.Topun parmağın uç noktasına çarparak parmağın aşağıya ve avuç içine doğru bükülmesi sonrasında oluşan bu durum �mallet finger=çekiç parmak� olarakta bilinir. Spor dışında parmak ucuna gelen diğer travmalarda aynı probleme neden olabilirler.

Parmaklar normal şartlarda avuç içine doğru sadece 35-40 derece bükülebilirler.Parmağa hızla çarpan top parmağın bu derecelerin üzerinde bükülmesine neden olarak,bu hareketin yapılmasından sorumlu olan tendonun yırtılmasına sebep olur.Zaman zaman topun hızı o kadar yüksek olur ki bu darbe sonrasında tendonun kemiğe yapışma yerinden kemiğin ayrışmasına veya küçük kemik parçacıkların kopmasına dahi neden olabilir.Tendon koptuğu zaman parmak yukarıya doğru kaldırılamaz ve aşağıya doğru bükük şekilde kalır.

Bu yaralanma çok şiddetli ağrıya neden olur.Parmak ucu,tırnak yatağı şişer,kızarır ve gerginleşebilir.Eğer böyle bir şey başınıza gelecek olursa hemen o anda oyunu bırakın.Hemen buz uygulamasına başlayın,elinizi kalp seviyesinin üstüne alın.Acil olarak doktorunuza ulaşın.Doktorunuz sizden kemik dokuda bir problem olup olmadığını anlamak üzere röntgen çekilmesini isteyecektir.Bazen eklem yüzeylernin birbirine bu sert temasından dolayı kıkırdak problemleri oluşabilir.Bazense parmağın çıktığı durumlarla karşılaşılmıştır.

Bu durumda parmağınız 4-6 hafta arasında atele alınacaktır. Burada amaç tendonun doğru pozisyonda iyileşmesini sağlamaktır. Kişisel veya yırtıkla ilgili problemeler dolayısıyla zaman zaman bir tel ile en uç eklemin içten tesbiti gerekebilir. Tel ile tesbitlerde tendonun iyileşme olasılığı daha yüksek fakat iyileşme sonrası rehabilitasyon zordur. Bu tedavilere rağmen % 20 oranında geç cerrahi gerekebilir. Ancak tendon yaralanması ile beraber ciltte açık yara gibi bir ek problem varsa bu gibi durumlarda enfeksiyon riski mevcut olduğundan direkt cerrahi tedavi uygun olacaktır.

Bu durumla çocuklarda karşılaşıldığı zaman daha dikkatli olunmalıdır.Çok sert travmalarda büyüme kıkırdağı zedelenebileceği için dikkatli muayene ve tedavi şarttır.Bu sayede ileride deformite veya şekil bozukluğu oluşması engellenmiş olur.

[Dygsuz]

Replantasyon nedir?
Bir kişinin vücudundan tamamı ile bağlantısı kesilmiş olan parmak,el,kol gibi bir parçasının yeniden yerine cerrahi olarak konulmasına replantasyon denir.Bu cerrahinin amacı kaybedilmiş parçanın yerine olabildiğince eskisine yakın bir fonksiyon sağlayacak şekilde geri konulmasıdır.Bazen yaralanan bölge çok şiddetli hasar görmüş ise replantasyon yapılması mümkün olmayabilir.Bu gibi durumlarda kişi kayıp olan bölgenin yerine protez adı verilen cihazlar kullanarak eski fonksionlarını kısmen yapabilir hale gelir.

Replantasyon geri konulacak parça en az protez kullanımı sonrası elde edilecek başarı oranı kadar fonksiyon sağlanabileceği zaman yapılır.Genellikle tam el kayıplarında replantasyon uygulanmaz çünkü replante olan el çalışmıyacaktır ve her geçen gün hastaya daha çok probleme neden olacaktır(ağrı gibi).Cerrahi öncesinde doktor replantasyon işlemi sonrasında fonksiyon seviyesi,hastanede kalış süreci,yapılacak olan fizik tedavi süresi,ameliyatların zorluğu ve sayısı,maliyeti ile ilgili bilgiyi hastaya vermeli ve hasta bunları düşünerek ameliyata onayını vermelidir.

Replantasyon işlemi birkaç safhadan oluşur.Öncelikli olarak zarar görmüş olan alan iyice temizlenir,açıkta kalan kemik uçları törpülenir,arterler,venler,sinirler,kaslar,tendonl ar tekrar yerine dikilir.Cilt kayıpları vücudun sağlam olan bölgelerinden alınan cilt greftleri (nakil edilen dokuya verilen isim) ile kapatılır.

İyileşme süresince en önemli görev hastaya düşmektedir.Sigara kullanımı replante edilmiş bölgeye kan akımını azaltır ve buda dokunun canlı kalma yeteneğini büyük oranda azaltır.Hastanın replante edilmiş olan bölgesini kalp sevisinin üzerinde taşımasıda aynı etkinin oluşmasından sorumludur.Genç hastalar sinir tamirinin gelişmesi açısından daha şanslıdırlar ki bu onlara replante olan bölgenin hissedilmesi ve hareket yeteneğinin olması açısından avantaj sağlar.Yaralanma sevisi ne kadar kolun aşağı bölümün de ise replante edildiğinde hareket yeteneği o derece fazla olur.Eklemi içermeyen yaralanmalarda hareket daha hızlı geri döner.Temiz yaralanmalar iş kazaları yada ezilme tarzı yaralanmalara nazaran daha iyi sonuçlar verir.İyileşme de iki türlü sinirin iyileşmesi önemli rol oynar.Bunlardan biri duysal sinirlerdir ki bu sinirler his duygusundan sorumludurlar,ikincisi ise motor sinirlerdir ki bunlarda hareket yeteneğinden sorumludurlar.Sinir iyileşmesi ayda 2.5 cm olarak kabul edilebilir.Hastanın zarar görmüş olan bölgesinin parmak ucuna olan mesafesi göz önüne alınarak sinirin iyileşmei için gereken minimum süre hesaplanabilir.Replante olan bölge hiçbirzaman eskisi gibi olmayacaktır.%60-80 fonksiyonun geri dönüşü mükemmel sonuç olarak kabul edilir.En mükemmel sonuçlarda bile soğuk hava ciddi problemlere neden olabilir.

Ameliyat sonrası bakım ve rehabilitasyon çok uzun zaman alabilir.Fizik tedavi ve atel uygulamaları birinci aşamayı oluşturur.Ateller yeniden tamir edilmiş olan tendonları korur ve replante olan bölge ile hareket etmeyi öğrenmede büyük önem taşırlar.Rehabilitasyon tamir edilmiş olan bölgede sertlik gelişmesini ve oluşacak olan skar dokusunun azalmasına yardımcı olur.Tedavinin mükemmmel sonuçlandığı durumlarda bile hastanın yapamadığı hareketler ve işler olacaktır.Hastaya özel hazırlanan bazı cihazlar ile kişiler kendileri için özel olan zevklerini veya hobilerini yapabilir hale gelebilirler.Hastaların ancak bir bölümü yaralanma öncesi işlerine geri dönebilir,birçoğu iş değişikliği yapmaktadır.

Replantasyon sonrası kişide bazı psikolojik sorunlar olabilir.Kişi bandajı ilk açıldığında yara gördüğünde replante edilen bölüm eski haline benzemediği için kızabilir,üzülebilir yada çok şaşırabilir.Zaman içerisinde görünüm ile ilgili kaygılar yerini fonksiyonel kaygılara bırakır.Bu gibi durumlarda hastaların psikolojik destek tedavi programlarına alınması gerekir.

Bazen replante kısımın canlılığı ile ilgili bir endişe duyulmadığında fonksionel durumu daha iyileştirmek üzere ek ameliyatlara ihtiyaç duyulabilir.

- Tenolisis: Tendon üzerinde ki yapışıkların temizlenmesi

- Kapsulotomi: Sertleşmiş eklemler yönelik cerrahi

- Tendon kas transferleri: Çalışmayan tendonların yerine başka bir bölgeden çalışan tendonların transferi

- Sinir grfetleme: Sinir üzerinde çalışmayan bölgeye başka sinirler üzeinden sağlam doku transferi

- Geç dönem amputasyon: Replante bölgenin çalışmaması veya çok ağrılı olması nedeniyle kesilmesi

Burada unutulmaması gereken nokta en iyi bakım şartlarında dahi hayatın kalitesinin sizin beklentileriniz ile uyumlu olması gerekliliğidir. Kendinizi hazırlamanız birçok sorunun üstesinden gelmenizi sağlayacaktır.

[Dygsuz]

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]


SKAFOİD KIRIKLARI

Çoğunlukla bir kemiğimiz kırıldığı zaman tüm belirtileri ile bunu anlarız.Bölgede belirgin şişlik,ağrı,deformite oluşur.Ancak bazen kemikleriniz hiçbir şikayet oluşturmadan da kırılabilir.Bu özellikle el bileği kemiklerinden skafoid kemik için çok tipik olan bir problemdir.Birçok kişi skafoid kemiği kırıldığı zaman elbileğin de çok az şişlik dışında bir bulgu olmadığı için bunu basit bir el bileği yaralanması zannedebilir.

Skafoid kemik el bileğimizin başparmak tarafında ve başparmak ile önkol kemiklerinin sonlandığı bölgenin arasında yeralır.Böbrek şeklindedir.Kemiğin kan damarları kemiğin tepesinden başlayarak aşağı doğru yayılır.Ancak en sık yaralanmalar sonrası kırık, kemiğin orta veya alt bölgelerinde oluşur.Burada kan damarlarının aşağıda kalan bir bölgeyi beslemekte çektiği güçlüğe bağlı olarak kaynamanın uzun sürmesi,kaynamama gibi sorunlarla karşılaşmasına neden olur.

Kimler risk altında?
Skafoid kırıkları el bileği karpal kemik yaralanmalarının %60�ını oluşturur.20-40 yaş erkekler de ensık olarak ,çocuklarda ve çok yaşlılarda daha az sıklıkla görülür.El bileğinin üzerine düşme sonrasın da sık görülür.Yere çarpma esnasında el bileğinin açısı kırığın hangi bölgede oluşacağını belirler.Eğer el bileği çarpma esnasında 90 derece ve üzerinde bükülecek olursa skafoid kemik,90 derecenin altında bükülecek olursa önkol kemikleri el bileği seviyesinden kırılır.Bu olay en sık spor yaralanmaları veya motor kazaları sonrasında görülür.

Belirti ve bulgular

* El bileğinin başparmak tarafında ağrı ve gerginlik.
* Hareket ile aşırı ağrı oluşumu
* El bileği etrafında şişlik
* Ağrı zaman içersinde azalıp tekrar ve daha derinden gelen ataklar ile seyredebilir.
* Başparmağı hareketlendiren iki tendonun arasında mevcut olan üçgen tarzındaki anatomik enfiye kutusu=anatomic snuffbox� olarak adlandırılan bölgede ağrı olması çok karekteristik bir bulgudur.

Tanı
Eğer el bileğinizin üzerine düşmüşseniz ve ağrınız size çok ciddi olmayan bir el bileği problemi gibi geliyorsa HEMEN ORTOPEDİ UZMANINIZA BAŞVURUN! Doktorunuz sizden olayın detaylarını isteyecek,düşme tarzınızı sorgulayacak,muayene ile hassas bölgeleri tespit edecek ve kemik dokuyu incelemek üzere röntgenlerinizi çektirecektir.Eğer kemik uçları birbirinden tamamı ile ayrışmamış ise çekilen röntgenlerde kırığı görmek çok zor olabilir.Hatta doktorunuz röntgenler de kırık görmese bile ilk hafta için size bir alçı uygulaması yapabilir.

Kesin tanı travmadan 3 gün sonra çekilecek olan kemik sintigrafisi ile konabilir.Ya da 1.hafta ile 10. Günler arasında yeni röntgenler çekilerek tanı konabilir.İleri tetkik yöntemleri olan Manyetik Rezonans Görüntüleme(MRI)veya Bilgisayarlı Tomografiden( BT) faydalanılabilir.

Tedavi
Tedavinin şekline kırığın yerine,ayrışmanın miktarına,beraberinde başka yaralanma olup olmamasına göre karar verilir.Çoğunlukla skafoid kırıklarının tedavisi dirsek altı veya üstü başparmağı da içine alan alçılar ile yapılır.Kırığın kaynama süresi kemiğin tepe bölümü için 6 hafta iken alt uç için 6 aya kadar uzayabilir.Alçının haftalık kontroller ile gevşeyip gevşemediği kontrol edilmeli gerekirse yenilenmelidir.Alçı çıktıktan sonra el bileği eklem hareketini düzenleyici fizik tedavi ve rehabilitasyona başlanmalıdır.

Hemen görülerek alçı tedavisinin başlandığı skafoid kırıkları bile bazen uygun şekilde iyileşmiyebilir.Nonunıon(kaynamama) ile karşılaşıldığı zaman cerrahi tedavi ile kemik grefti ve internal fiksasyon uygulanmalıdır.Bu yöntemle % 75 başarı sağlanabilir.

Kırığın ayrışmış olduğu durumlarda cerrahi tedavi tercih edilir.Ameliyat esnasında kemik uçları biraraya getirilerek vida yada teller ile tutturulur.Zaman zaman kemik grefti kullanılabilir.

Skafoid kemikleri çok uzun zamanda iyileşir.Tanı da gecikme kaynama şansını azaltır ve ileride problemler yaşanmasına neden olur.En önemli komplikasyonu artritis olup ağrı gidermek için eklem dondurucu operasyonlar uygulanmak zorunda kalınabilir.

[Dygsuz]

TETİK PARMAK

İsmine bakıldığı zaman bir avcı hastalığı gibi duran bu durum parmaklarda tetik çekme hareketi esnasında ortaya çıkan bir durumu belirtmek üzere kullanılmıştır.Bu durum genellikle 40 yaşın üzerinde ve diabetli,romatizmal hastalığı bulunan kişilerde rastlanılan bir olaydır. Ancak her yaşta hatta yeni doğanlarda dahi görülebilir. Genç yaşlarda avuç içlerini fazla kullanan sporcularda (off-road bisiklet-motosiklet kullanıcıları, dağcılar gibi) görülebilir.

Nasıl oluşur?
Tetik parmak hastalığının oluşum mekanizması halen tam olarak bilinmemektedir anacak hastalığın seyri gayet iyi bilinmektedir.Parmaklarda tetik hareketinin yapılmasından sorumlu olan tendon ve yatağının etkilendiği bilinmektedir.Tendon yapısı kaslar ile kemikler arasında ki ilişkiyi sağlamaktan sorumlu olan yapılardır.Her tendonun üzerini örten bir tabaka mevcuttur.Bu tabakanın oluşturmuş olduğu kılıf içerisin de tendon parmakların hareketi ile bir kayma yaparak yatağı içerisinde hareket eder.

Tendon kılıfının enflamasyon nedeniyle şiştiği,kalınlaştığı için tendon parmak hareketleri esnasında yapması gereken kayma hareketinde güçlükle karşılaşır.İlk başlarda kılıfın hasarlı bölümünde hereketin azalmasına bağlı olarak takılma ve ancak bir atlama hareketi ile rahatlam tarzında olan belirtiler, tedavi uygulanmaz ve olay ilerlerse kılıfın giderek kalınlaşması ve tendon hareketinin tamamı ile kaybolarak parmağın tetik çeker pozisyonda kitli kalması ile sonlanır.

Tanı
Bu hastalığın tanısında röntgenin yeri yoktur.Doktorunuz yaptığımuayene ile parmağı inceler,ele gelen şişlik,kitle,nodulleri tespit eder.Parmak gergin,şiş olabilir.Genellikle avuç içine en yakın eklem de tespit edilir.

Tedavi
Tedavinin amacı şişliği indirmek ve yakalama hareketini sağlamaktır.1. aşama tedaviyi; şişliği gidermeye yönelik aspirin yada ibuprofen gibi ilaç tedavisi,istirahat amaçlı parmak atelleri oluşturur.Ani ve yeni başlayan vakalarda uygundur.

Eğer şikayetler gerilemez ise 2.aşamada tendonun kalınlaşmış bölgesine lokal kortizon enjeksiyonu yapılacaktır.Bu tedavinin getirdiği rahatlama hastadan hastaya değişik olup birkaç haftadan birkaç aya uzanan bir periodtur. Nüks sıktır. Bu aşama subakut (3hafta ile 3 ay içinde yakınmaları-burada ağrı ve sabah sertliği gibi yakınmalardan bahsedilmektedir, kilitlenmeye başlaması çok daha geç başlayabilir) başlamış vakalarda tam iyileşme sağlayabilir.

Diabetli yada romatizmal hastalığa bağlı bu durumun geliştiği kişilerde, kronik (3 aydan fazla yakınması olan) vakalarda ve sık kilitlenme olan vakalarda ise tedavi cerrahidir.Tendonun kalınlaşmış kısmının tamiri sonrası hareket normale dönecektir.Ameliyat sonrası fizik tedavi rehabilitasyon gerekebilir.

[Dygsuz]

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

SIK KARŞILAŞILAN DİĞER EL PROBLEMLERİ

Yaşınız ve işiniz ne olursa olsun elleriniz sürekli olarak çalışmaktadır.Elleriniz çok önemli olduğu için herhangi bir sorunla karşılaşıdığında ortopedik cerrahınıza başvururak konu ile ilgili bilgi ve tedavi seçeneklerini öğrenebilirsiniz. Ortopedi uzmanın kas iskelet sistemi cerrahisi ve medikal tedavisi seçenekleri üzerine eğitim almış bir uzman olduğunu unutmayınız.

Karpal tünel sendromu: Bu hastalığın bulguları;elde uyuşma ve elektriklenme(özellikle gece artış gösteren),elin çevirerek birşeyi açması halinde yada kaldırma hareketleri esnasında his bozukluğu oluşması,bazen omuza kadar uzanan ağrı olarak özetlenebilir.

Bu şikayetler median sinirin elbileğinden ele geçiş yaptığı bölgede mevcut olan tünel içerisinde sıkışması sonrasında oluşur.Elin parmaklarına hareket veren tendonların bir bölümü bu tünel içerisinde seyreder.

Hafif vakalar el bileğine istirahat vermek amacını güden çeşitli bileklik veya ateller ile tedavi edilebilir.Tünel içerisine kortizon uygulamaları da yapılabilir.Kortizon uygulaması tünel içerisindeki ödemi azaltacaktır,takibinde el bilekliği kullanımı uygun olur.Bu tedaviye yanıt alınamayan veya geç evrede tanı konmuş olan vakalarda cerrahi tedavi uygundur.Bu işlem hastanın hastaneye yatış yapmasını gerektirmeyen lokal anestezi ile yapılabilecek bir işlemdir.

El bileği tendinitisleri: Dequervain'in daraltıcı tenosnovitisi başparmağın hareketini sağlayan tendon kılıflarının el bileğinden parmağa geçiş yaptıkları bölgede meydana gelen irritasyon ve şişkinlik ile ortaya çıkan bir tablodur.Sıkma veya ayıklama işlemleri sonrasında meydana gelen ağrı tipik bulgusudur.Şikayetlerin olduğu bölgede bazen ele gelen bir kitle tespit edilebilir.Başparmağın avuç içine yönlendirilip elin küçük parmaklardan tarafa doğru döndürülmesi ile oluşan ağrı tipik bulgusudur.(Finkelstein testi)

Bu tablo ramotoid artrit gibi inflamatuar hastalıklarda,gebelik ve elin aşırı kullanımı gibi durumlarda oluşabilir.
Erken tanı konduğunda elin istirahatini takiben germe egzersizleri yapılması,ya da steroid enjeksiyonları yapılması ile tedavi edilebilir.Bu tedavilere yanıt alınamadığı zaman cerrahi tedavi uygundur.Cerrahi sonrası elin hareketlerini düzenleyecek bir fizik tedavi programı uygundur.

Elde artritis: Elde artritis en sık başparmağın tabanında gelişir.Başparmağın kullanımı ile artan ağrı tipik bir özelliğidir.Erken dönemde istirahat,anti enflamatuar ilaç tedavisi,ekleme steroid uygulamaları,atel kullanımı gibi tedaviler denenebilir.

İleri evrelerde ağrıyı azaltmak ve fonksiyonu geri getirebilmek için cerrahi tedavi uygulanması gerekir.

Heberden nodülleri el parmaklarının son eklemlerinde oluşan ve osteoartritisin klasik bir bulgusu olan deformasyonlardır.Burada eklem yüzeylerinin bozulmasına bağlı olarak kemikte gelişen çeşitli çıkıntılar kendisini bu görüntü ile ortaya koyar.Bu nodüller ağrısız oldukları ve fonksiyonları etkilemediği için tedavi edilmesine gerek yoktur.Bu grup hastada hastaların el hareketlerini sürdürmesi en önemli amaçtır.

Duputyren kontraktürü: El ayasında yer alan fasia adı verilen bir katmanın kalınlaşması ile ailesel geçiş gösteren bir hastalığıdır.Bu hastalıkta elin parmaklarının hareketini sağlayan Tendonlar, kalınlaşma nedeniyle hareketlerini kaybedebilir.Burada hastalığın ailesel olduğu,sigara kullanımı,damar hastalıkları ile ilişkisi,epilepsi ve diabet ile bağlıntılı olduğu bilinmektedir.

Tedavide zaman zaman steroid enjeksiyonları ağrılı olan nodüller için kullanılsa da ana tedavi cerrahidir.Cerrahi elin hareketlerinde kısıtlanmanın oluştuğu an yapılır,el ayasındaki yapışıklıkların çıkarılmasını içerir.

[Dygsuz]

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

Omuz

Omuzda iki eklem vardır. Ana omuz eklemi 2 kemikten oluşur. Kol kemiği (humerus) ve kürek kemiği (skapula). Omuzdaki diğer eklem köprücük kemiği ile kürek kemiği arasındadır ve akromioklaviküler eklem olarak adlandırılır.

Bu eklemlerin kemik uçları kıkırdak ile kaplıdır. Omuz eklemini oluşturan kol kemiğinin yuvarlak başı ile kürek kemiğinin glenoid denilen eklem yüzeyleri geniş hareket açıklığı boyunca eklem kıkırdağı kaplıdır. Bu eklem bir top-yuva eklemidir. Büyük bir top küçük yuva arasındaki uyumsuzluk labrum denilen halka biçiminde bir esnek kıkırdak ile giderilerek sabitlik bağlanır. Kürek kemiğinin omuz ekleminin üstünü örten ve köprücük kemiği ile eklem yapan çıkıntısına denilir. Akromioklaviküler eklem hareketi çok az, küçük yüzeyli bir eklemdir.

Omuzdaki iki eklemi kapsül kapatır. Kapsül çevresinde bağlar, kemikleri birbirine bağlayarak sabitliği sağlar. Özellikle akromioklaviküler eklemde sabitlik tamamen bağlar tarafından sağlanır. Sabitlik için omuz kuşağı kaslarının tendonları ile pazu (biceps) adelesinin uzun başının tendonu çok önemli işleve sahiptir.

Kürek kemiğinden kaynaklanan 4 kısa adelenin tendonları birleşerek omuz eklemini üst-ön-arkadan çevrelerler. Omuz fonksiyonlarından önemli kısmını gerçekleştiren bu tendon yapıya rotator manşet (rotator cuff) adı verilir. Rotator manşet kürek kemiğinin acromion adı verilen çıkıntısı ile omuz başı arasındaki 1-1.5 cm lik aralıkta uzanır. Rotator manşet üzerinde acromionla arasında bursa (subacromial bursa) denilen bir kesecik bulunur. Bu kesecik son derece yumuşak çeperlidir ve içinde ürettiği kayganlaştırıcı sıvı ile rotator manşetin direkt kemikle ilişkisini keser ve kaygan-yumuşak-güvenli bir yatak sağlar.

Tüm bu yapılar birlikte geniş omuz hareketlerini hep birlikte sağlarlar.

[Dygsuz]

Artroskobik cerrahi

Artroskobik cerrahi de eklem içine küçük bir delikten bir kamera yerleştirilerek görüntü monitöre aktarılır. Sonrasında da operatör yine küçük bir veya birkaç delikten eklem içine sokulan değişik cerrahi aletlerle monitörden izleyerek operasyonu gerçekleştirir. Artroskobik cerrahide kullanılan cerrahi aletler kalem ucu büyüklüğündedir. Omuz artroskobisinde diz artroskobisinde kullanılanlara ek olarak artropump ( ekleme verilen sıvı basıncını otomatik ayarlayan bir cihaz), artrocare ( radyofrekans akımı ile çalışan, gereksiz-temizlenmesi istenen dokuları yakıp emerek kanamaya neden olmaksızın ortadan kaldıran bir cihaz), özel artroskobik dikiş setleri gibi cihazların bulunması son derece önemlidir.

Avantajları;

* Eklem içindeki menisküs, kıkırdak, ağrı duyusu olmayan dokulardır. Artroskobik cerrahi çevre dokulara zarar vermeden ve yaralamadan direkt eklem içine girilmesine ve sadece hasta olan dokulara müdahale edilmesine olanak sağlar. Böylece operasyon sonrası son derece rahattır.

* Artroskobik cerrahi sırasında eklem içi yapıları çok yakın ve büyütülmüş olarak görülür. Bu sayede hastalıklı dokular çok daha iyi teşhis ve tedavi edilebilirler.

* Artroskobik cerrahide eklem hareketlerini sağlayan iyileşmesi zor ve ağrılı adele, kapsül gibi dokulara hiç dokunulmamaktadır. Bu özellikle omuzda çok ddaha önemlidir. Böylece ameliyat sonrası eklem hareketleri ağrısız ve rahattır. Ayrıca ameliyat yarası, kanama olmadığından pansuman ihtiyacıda yoktur. Enfeksiyon riski de açık cerrahilere göre çok düşüktür.

İstanbul Ortopedi Grubu'nda artroskobik cerrahilerde dikiş kullanılmamaktadır. Omuz Artroskobik cerrahisi 1 santimlik 2-4 küçük delik aracılığıyla gerçekleştirilir.

Omuzda artroskobinin kullanım alanları

Omuzda artroskobinin oldukça geniş kullanım alanı vardır.

* Tanı amaçlı
* Tekrarlayıcı omuz çıkıkları
* Biceps adelesi uzun başı tendonunun yırtıkları
* Omuz sıkışma sendromu
* Köprücük kemiği başı kireçlenmeleri
* Rotator cuff yırtıkları
* Eklem içi kıkırdak kopmaları ve zedelenmeleri

TEKRARLAYICI OMUZ ÇIKIKLARINDA ARTROSKOBİK CERRAHİ

Avantajları

* Ek patolojiler (SLAP, loose body,vb) tedavi edilebilir.
* Ağrı daha az
* Rahatsızlık daha az
* Daha kolay rehabilitasyon
* Çevirme hareketlerinde kısıtlanma riski az
* Daha az iz
* Daha kısa cerrahi süresi

Dezavantajları

* Kemik eksikliğine bağlı çıkıklar tedavi edilemez
* Cerrahi tekniğin mükemmelleşmesi zaman alır
* Yeterli destek dokusu yoktur
* Nüks riski çok küçük oranda da olsa daha yüksektir.

Omuz çıkıklarının değişik tiplerinde değişik artroskobik cerrahi yöntemleri vardır. Aşağıda klasik tekrarlayıcı travmatik öne çıkıkların tedavi tekniklerinden bahsedilecektir. Burada kullanılan teknikler;

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

Şekil 2 - Artroskobik bankart onarımı
1. Artroskobik bankart tamiri; Labrum denilen (bakınız anatomi) omuz yuvasının ön kısmında bulunan kıkırdak destek tekrarlayıcı omuz çıkıklarının en önemli nedenlerinden biridir. Arkada 1 önde 2 küçük bir delik aracılığıyla yapılan bu cerrahide labrum orjinal yerine dikilir. Bu kıkırdak parçayı kemiğe tesbiti için ucunda ip bulunan 3-5 mm lik bir vida kemiğe yerleştirilir ve labrum da ip kullanılarak kemiğe dikilir.

2. Eklem kapsülünün daraltılması (kapsüler shifting); Labrumun yırtık olmadığı, labrumun tamamen dejenere olduğu tekrarlayıcı omuz çıkıklarında veya labrum tamirine ek olarak yapılır. Amaç tekrarlayıcı çıkıklarla bollaşmış eklemin ön-alt bölümündeki kapsül daraltılır. Daraltma için bol kapsülün alt bölümünden başlanarak yukarı doğru dikişlerle bolluk yedirilir. Bankart tamirinde olduğu gibi 3 delik kullanılarak yapılır.

3. Dağlama (Shrinkage); Bollaşmış kapsülün artroskobik olarak eklem içinden radyofrekans akımı kullanılarak ısıtılması ve sonrasında kapsülün büzüşmesi ile özetlenebilecek tedavi yöntemidir. Tek başına uygulanabileceği gibi bankart tamirine ek olarak da yapılabilir. Biz İstanbul Ortopedi Grubu olarak komplikasyonları nedeniyle son uluslararası eğilimler doğrultusunda bu yöntemi uygulamıyoruz.

Ameliyat sonrası izleme; Kol 4 hafta askıda kalır. Askıda kaldığı sürece günde 3 kez verilen omuz sallama ekzersizleri yapılır. Hasta 5. günden itibaren banyo yapılabilir. Kolun askıda kaldığı süre içinde askı çıkarılarak omuz sabit kalmak üzere yemek yenilinebilir, bilgisayar kullanılabilir ve yazı yazılabilir. 4-6 haftalar arası pasif ve kısıtlı aktif harekatlere izin verilir. 6-10. haftalarda aktif hareketler çeşitliliği ve arttırılır. Bu süreçte hastalar günlük işlerinin büyük kısmını yapabilir, kolun omuz seviyesinin üzerine yana açılması dışındaki hareketlere izin verilir. 10-12. haftalarda omuz hareketlerinden fırlatma hareketi dışındaki hareketlere izin verilir. 12-16. haftalarda tüm hareketlere izin verilmeye başlanır. 16. haftada spora izin verilir. Tenis, basketbol, voleybol, baseball gibi kolun başüstü pozisyonunda yoğun kullanıldığı sporlara 6. ay sonrasında izin verilir.

Tüm bu süreçe omuz fizik tedavisinde deneyimli fizyoterapistler tarafından destek alınması iyi sonuçlar için cerrahi kalite kadar önemlidir.

SLAP LEZYONU ARTROSKOBİK CERRAHİSİ

Biceps humeri denilen pazu adelesinin uzun ve kısa olmak üzere iki başı vardır. Uzun baş tendonlaşarak omuz eklemi içine girer ve omuz yuvasının üzerine yapışır. Bu uzun başın eklem içindeki "Y" biçiminde yapıştığı tendon yapının yırtıklarına SLAP lezyonu denir. Hafif yırtıklarda bozuk bölgelerin temizliği sonrası yeniden yapışır. Çok ileri yırtıklarda, yuva üzerinde yapışma yerinden kesilerek tendon daha aşağı tesbit edilir. Yırtıkların büyük kısmının ise labrum yırtıklarında olduğu gibi benzer teknikle dikilmeleri gerekir. Tendonun pozisyonu nedeniyle son derece zor ve teknik bir işlemdir.


[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]



Şekil 1- normal biceps yapışması (SLAP) Şekil 2- SLAP lezyonu ve artroskopik tamiri


OMUZ SIKIŞMA SENDROMU - ROTATOR CUFF YIRTIKLARINDA ARTROSKOBİK CERRAHİ (Subakromial boşluk artroskobik cerrahisi)

Hastaların yaş ve tanı durumlarına göre değişik artroskobik teknikler kullanılmaktadır.

1. Bursektomi; Omuz ekleminin hareketini sağlayan rotator cuff (çevirici manşet) tendonları ile akromion denilen kürek kemiği parçası arasındaki yağlayıcı keseciğe "subakromial bursa" denilmektedir. ( omuz anatomisine bakınız ) Normalde önemli koruyucu işleve sahip bu kesecik iltahaplandığında "bursit" denir ve diğer tedavilere cevap vermezse alınması gerekebilir. Bu işlem 1 cm'lik delikten kısa zamanda yapılan bir girişimdir. Artrocare kullanılması operasyonu kolaylaştırması ve ameliyat sonrasının rahat geçmesi nedeniyle büyük avantaj sağlar.

2. Akromioplasti; Akromion denilen kürek kemiği parçasının yapısal olarak veya kireçlenme sonucu omuz ekleminin hareketini sağlayan rotator cuff (çevirici manşet) tendonlarını sıkıştırması durumunda yapılır. Bursektomi ardından artroskobik olarak kireçlenmeler ve akromionun ön 1/3 lük bölümü kesilir. Bu sırada akromionun körücük kemiği ile yaptığı ekleminde temizlenmesi de sıklıkla gerekir.

Teknik olarak zor bir işlemdir. Yüzeyin açısının ve temizliğinin mükemmel olması çok önemlidir. 50 yaş altında akromioplasti ancak çok özel durumlarda yapılmalıdır. Aksi halde ilerleyen yıllarda çok ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

3. Köprücük kemiği eklem rezeksiyonu; Özellikle ileri yaşlarda akromion denen kemik çıkıntısı ile köprücük kemiğinin yaptığı eklemin kireçlenerek alttaki omuz ekleminin hareketini sağlayan rotator cuff (çevirici manşet) tendonlarını sıkıştırması durumunda yapılır. Bu olay genellikle akromionun kireçlenmesi ile birlikte olur. Artroskobik olarak bursektomi ardından köprücük kemiğinin akromionla eklem yaptığı tarfından yaklaşık 1 cm lik bölümü yine artroskobik olarak kesilir. Gerekiyorsa akromioplasti eklenebilir.

Ameliyat sonrası izleme; Kol 2 hafta askıda kalır. Askıda kaldığı sürece günde 3 kez verilen omuz sallama ekzersizleri yapılır. Hasta 5. günden itibaren banyo yapılabilir. Kolun askıda kaldığı süre içinde askı çıkarılarak omuz sabit kalmak üzere yemek yenilinebilir, bilgisayar kullanılabilir ve yazı yazılabilir. 2-3 haftalar arası pasif ve kısıtlı aktif harekatlere izin verilir. 3-4 haftalarda aktif hareketler çeşitliliği ve arttırılır. Bu süreçte hastalar günlük işlerinin büyük kısmını yapabilir. 4-6 haftalarda tüm hareketlere izin verilmeye başlanır. 6. haftada spora izin verilir. Tenis, basketbol, voleybol, baseball gibi kolun başüstü pozisyonunda yoğun kullanıldığı sporlara 8 hafta sonrasında izin verilir.

Tüm bu süreçe omuz fizik tedavisinde deneyimli fizyoterapistler tarafından destek alınması iyi sonuçlar için cerrahi kalite kadar önemlidir.

4. Rotator cuff (çevirici manşet) yırtığı; Omuz ekleminin ana hareketlerini yaptıran rotator cuff tendonları travma ve aşırı zorlama (overuse) ile sporcu ve gençlerde, aşınma ile ileri yaşlarda sık görülen omuz problemleridir. Tedavide başarının anahtarı erken müdahaledir. Fonksiyon kaybına neden olan rotator cuff yırtıkları 2 yıl içinde tedavi edilmezlerse adelelerde kalıcı bozulmalar meydana gelir ve sonuçlar iyi tamirler sonrası bile kötü olabilir. Artroskobik olarak önce bursektomi yapılır. Yaşlılarda ve gerekiyorsa gençlerde akromioplasti uygulanır. Sonra rotator manşet tendonu labrum tamirindekine benzer biçimde özel vidalarla yapışma yeri olan omuz başına kemiğe dikilir.

Yırtık büyükse klasik 3-4 delikten yapılan omuz artroskobisine 2-3 delik daha eklemek gerekebilir. Ekstra 2-3 delik açmak yerine kullanılan deliklerden birini 3 cm ye kadar genişletilerek opere etmek dünyada bir çok otör tarafından tercih edilmektedir. Buna "mini open" teknik denir. İstanbul Ortopedi Grubu olarak biz 5-6 delikten yapılacak artroskobik tamir yerine artroskobik mini open tekniği tercih etmekteyiz.

Çok büyük yırtıklara "masif yırtık" denir ki bunlar açık cerrahi ile tedavi edilir.

Ameliyat sonrası tekrarlayıcı omuz çıkıklarındakine benzer. Burada omuz fizik tedavisinde deneyimli fizyoterapistler tarafından yoğun fizik tedavi çok daha fazla önemlidir. Ayrıca hastanın uyumuda çok önemlidir. İzin verilmeden yapılacak aktif hareketler dikilen tendonun kolayca kopması ile sonuçlanabilir.

[IMG]http://img27.imageshack.us/img27/4136/005rmd.jpg
Şekil 1- Omuz artroskopisi




Şekil 2- Rotator cuff yırtığı



Sekil 3- Yırtığın dikilmesi

[Dygsuz]

OMUZ SIKIŞMA HASTALIĞI
(BURSİT ve TENDİNİT)
(İmpingement Sendrom)

Sporcular, endüstri işçileri, ev bakım elemanları ciddi omuz ağrılarından sıklıkla yakınırlar. Bunun nedeni rotator manşetin ve omuz başının bulunduğu aralıkta sıkışmasıdır.

Omuz sıkışma sendromu nedir

Omuz sıkışma hastalığı bir veya daha fazla problemin bir arada bulunması ile gelişir. Bu problemler;

* Bursa denilen yağlayıcı keseceğin şişmesi ki bursitis denilir. Omuzun yüksek yüklenme altında hızla uzatılması sırasında sıktır. Bu en sık fırlatmaya dayanan sporlarda görülür. Spor dışında boya, cam silme gibi aktivitelerde de olabilir. İleri yaşlarda kendiliğinden de gelişebilir.
* Rotator manşet tendonlarının şişme- ödem-iltahabı ki tendinit denilir. En sık ani ve yüklenme ile başlanılan sportif aktivitelerde başlar. Buradaki neden adelelerin henüz bu aktiviteye hazır olmamasıdır.
* Tendonlardaki aşınma ve yırtıklar sanrası kireç depolanması ki Dupley Hastalığı denir.
* Köprücük kemiği ile kürek kemiği arasındaki eklem kireçlenerek tendonların deçtiği boşluğu daraltır. Bu da sürtünme ile tendonlarda tendinit gelişir.
* Omuz başının üzerindeki çatının ön kısmının (akromion) aşırı kıvrık olması da kolu yukarıya kaldırma sırasında tendonların buraya sıkışmasına neden olur ve tendinit, ileri vakalarda yırtık gelişir.


[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]


Şekil 1- omuz başı üzerindeki çatı ve tendonlar (boş hali)


[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]



Şekil 2- bursa kesesi (mavi)


Belirti ve bulgular

Hastalar genellikle ilk belirtileri görmezden gelirler. Genellikle başlangıçta küçük bir ağrı ve adelelerde hafif bir güç kaybı vardır. Omuz hareket kısıtlılığı ve baş üzeri hareketlerde ileri ağrı daha sonra başlar.

Bursitis te orta-ileri derecede ağrı ve hareket kısıtlılığı vardır.
Tendinitte ise bazı kesin pozisyonlarda keskin bir ağrı olur. Tekrarlayıcı tendinit atakları rotator manşet yırtığına neden olabilir.

# Ağrı

- Ön tarafta
- Ön ve yandan kola yayılır.
- Gece artar

# Hareket kısıtlılığı

- Omuzu öne (Fleksiyon) ve yana (abduksiyon) kaldırma hareketlerinde üst açılarda kısıtlılık görülür.
- Kolu içe çevirme, sırta götürme, suyen açma-takma gibi hareketlerde kısıtlılık vardır,
- Rotator manşet denilen tendonların yırtıklarında kuvvetsizlikle birlikte görülür.

# Tanı

- Direkt grafiler (AP, skapula Y, axiller)
- MRG
- Lokal anestezik ile test "impingement testi" ; Bu omuz başı ile çatı arasına lokal anestezik bir ilaç enjekte edilir. Sıkışmadan doğan ağrılar tama yakın geçer ve omuz hareketleri artar. Ağrı geçmesine rağmen hareket artmaz ise bir tendon yırtığı düşünülür. Ağrı geçmez ise ya sıkışma sorununuz yoktur ya da enjeksiyon yapılan bölge doğru değildir.

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]


Şekil 3- köprücük kemiği kireçlenmesi tendonların geçtiği boşluğu daraltır
Başlangıçta tedavi

Bursitte tanıdan hemen sonra ilk olarak istirahat önerilir. Buz uygulaması, ödem giderici ilaçlar, kortikosteroid enjeksiyonları, ultrasonografi etkin bir tedavi sağlayabilir. Bazen geçici olarak kol askısı kullanılması gerekebilir. Ağrı azalınca omuz güçlendirme ekzersizlerine başlanmalıdır.

Tendinitte olayı ortaya çıkaran hareketler yeterince uzun süre bırakılırsa iyileşme başlar. Hasta daha sonra tedrici olarak germe ve güçlendirme ekzersizlerine başlar. Ekzersiz öncesi sıcak sonrasında soğuk uygulaması iyi sonuç verir. Daha ciddi vakalarda ilaç ve kortikosteroid enjeksiyonları yararlıdır.

Lokal steroid enjeksiyonu;

* Genç-sporcularda kaçınılmalı
* Rotator manşet tendonlarında yırtık olmamalıdır. Yırtık durumunda yapılırsa yırtığı büyütebilir. İleri yaşlarda ki hastalarda yırtık olmasına rağmen kortizon ağrıyı gidermek için yapılabilir.
* Öncesinde lokal anestezik ile test yapılması hastanın fayda görüp görmeyeceğini hakkında bilgi verir.
* Maksimum 3 enjeksiyon yapılmalıdır.

Başlangıç tedavisi işe yaramazsa ?

Bursitis' te cerrahi tedavi uygulanır.
Tendinitiste doktor ek tanı yöntemleri ile etkili diğer faktörleri tesbit etmeye çalışır ve tüm nedenler bir arada düşünülerek cerrahi tedavi önerilir.

Muhtemel bir yaralanmadan nasıl korunulur?

İleri yüklenme yapılan sporcularda dikkatli olmalıdır. Bu vakalarda muhtemel saktlanmalara karşı takımların tıbbi ekipleri uyanık olmalıdır. Ağrı başladığı anda önlemler alınmalıdır. Omuzunuzu rahatsız hissederseniz tenis veya golf oynamaya devam etmeyin. Limitlerinizi zorladığınızda karşılaştığınız omuz ağrılarına ilgisiz kalmayın, dinlenin. Nüks ederse mutlaka ortopediste başvurun.

[Dygsuz]

[Linkleri Görebilmek İçin Üye Olmanız Gerekmektedir. Üye Olmak İçin Tıklayın...]


ROTATOR MANŞET YIRTIKLARI
(Omuz döndürücü tendon manşeti yırtıkları)

Omuz anatomik olarak çok geniş hareket açıklığı, zayıf eklem teması, bu zayıf teması desteklemek ve hareket açıklığını sağlamak için yer alan kıkırdak ve tendon destekleriyle vucudun en karmaşık eklemidir. Bu eklem ileri yüklenmelere maruz kalır.

40 yaş üzerinde omuz ağrısı nedenlerinin en önemli nedenlerinden biri rotator cuff yırtıklarıdır. Rotator cuff, humerus (üst kol kemiği)kemiğinin üst ucundaki omuz eklemini yapan baş kısmını çepeçevre saran adele-tendon bir yapıdır. Omuz eklemini yerinde tutar ve omuzun içe-dışa dönüş hareketlerini yaptırır.

Rotator manşet yırtığı gençlerde ve sporcularda ani bir harekette oluşan yaralanma ile oluşabileceği gibi, zaman içinde tekrarlayıcı kolun baş seviyesinin üzerindeki hareketlerde zamanla gelişebilir.

Belirti ve bulgular

* Başüstü hareketlerde daha fazla olmak üzere tekrarlayıcı, devamlı omuz ağrısı
* Gece ağrısı. Bu ağrı ağrıyan taraf üzerine yatmayı engeller.
* Adele güçsüzlüğü. Özellikle kolu kaldırmaya çalışırken hissedilir.
* Omuz hareketleri sırasında tıkırtılar , klik sesleri gelmesi.
* Omuz hareketlerinde kısıtlılık.
* Genellikle hastanın ağırlıklı kullandığı kolunda olur.
* Hastalar rahatsızlığın başlamasına neden olduğunu düşündükleri bir olay tanımlarlar.

Risk faktörleri

* Tekrarlayıcı başüzeri hareketler. Fırlatma sporları, tavan boyama gibi
* Aşırı güç, düşme gibi
* Yaşlanmaya bağlı dejenerasyon.
* Rotator maşetin bulunduğu aralıkta daralma. (omuz anatomisine bakınız)
* Rotator manşetin akromion denilen (omuz anatomisine bakınız) çıkıntının altındaki yüzey tarafından zedelenmesi

Yırtığın tesbitiYukarıdaki bulgulardan herhangi biri mevcutsa zaman geçirmeden doktora başvurun. Şikayetleriniz, hastalığın gelişme öyküsü ve dikkatli bir muayene ile önemli ölçüde fikir sahibi olunabilir. Röntgen incelemesi kemik kaynaklı bulguların tesbitinde yararlıdır. Ancak rotator manşetin direkt izlenebildiği MR ve ultrasonografi gibi tetkikler genellikle kesin tanı ve tedavinin planlanması için gereklidir.

Rotator manşet yırtıkları parsiyel (tam olmayan) veya tam yırtık biçiminde olabilir. Tendonun bütün kalınlığınca olmayan parsiyel yırtıklar cerrahi olmayan tedaviye iyi yanıt verirler. Cerrahi olamayan tedaviye yanıt vermeyen parsiyel yırtıklar ve tam yırtıklarda cerrahi tedavi gerekir.

Tedavi seçenekleri Doktorunuz yırtık tam değilse (parsiyel yırtık) aşağıdaki cerrahi olmayan tedavi seçeneklerini önerebilir;

* Dinlenme yırtık tam değil ve aşırı kullanma nedeniyle gelişmişse yardımcı olabilir.
* İlaç ( ağrı ve ödem giderici ilaçlar) ağrının kontrolünde yardımcıdır.
* Kuvvetlendirme ve germe ekzersizleri fizyoterapinin ana parçalarından biridir ve yapılması önerilir.
* Kortikosteroid enjeksiyonu ağrının giderilmesinde yardımcıdır. Fakat çok sık tekarlanması tendonu zayıflatıp tam yırtığa neden olabilir.
* Ultrason lokal ilaç uygulaması ve derin ısı verme özellikleri nedeniyle iyileşme sürecine yararlıdır.

Yukarıdaki yöntemlere cevap alınamayan parsiyel yırtıklar veya tam yırtıklar için çeşitli cerrahi tedavi seçenekleri vardır. Aşağıda tanımlanan yöntemler modern omuz cerrahisi teknikleridir. Burada hangi tekniğin seçileceğine rotator manşetteki yaralanmanın büyüklüğü, yeri, nedenine bağlı olarak karar verilir. Artroskobik müdahale sırasında omuzdaki tesbit edilen diğer patolojilerinde düzeltilmesi şansı vardır.

* Artroskopi yaklaşık 1 cm lik kesilerden omuz eklemi ve çevre dokulara ait görüntülerin bir kamera aracılığıyla monitöre aktarılması ve yine mini aletlerle görüntü kullanılarak hastalığın ameliyatının yapılması prensibine dayanır. Omuzda kemik çıkıntılarının kaldırılması adele ve tendondaki küçük yırtıkların tedavisinde tek başına yeterli olabilir.
* Mini-açık tamir artroskobi ile birlikte kullanılarak bir kaç santimetrelik küçük kesilerden tam yırtıkların tedavisine olanak verir.
* Açık tamir yaralanmanın çok ciddi olduğu vakalarda uygulanır. Burada doku transferi, tendon grefti uygulamaları yapılabilir.