Azerbeycan Cumhuriyeti Anayasası

[DoĞu]

Azerbeycan Cumhuriyeti Anayasası
(12 Kasım 1995 yılında kabul edilmiş ve 24 Ağustos 2002 tarihli referandumla )
Azerbaycan halkı, asırlık devlet geleneklerini de*vam ettirerek, “Azerbaycan Cumhuriyetinin Devlet Bağımsızlığı Hak*kında” Anayasa Akti’nde ifade edilen prensipleri esas alarak, bü*tün toplumun ve bireylerin refahının temin edilmesini arzu*la*ya*rak, adaletin, özgürlüğün ve güvenliğin sağlanmasını iste*ye*rek, geçmiş, şimdiki ve gelecek nesiller karşısında kendi sorum*lulu*ğu*nun bilincinde olarak, egemenlik hakkını kullanarak, görkemli şekilde aşa*ğı*daki niyetlerini açıklar:
Azerbaycan devletinin bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bü*tünlüğünü korumak;
Anayasa çerçevesinde demokratik yapıyı güvence altına al*mak;
Sivil toplumun kurulmasını gerçekleştirmek;
Halk iradesinin ifadesi olarak, kanunların üstünlüğüne dayanan hu*kuki, dünyevi devlet kurmak;
Adaletli ekonomik ve sosyal kurallara uygun olarak herkese onur*lu bir yaşam seviyesi sağlamak;
Evrensel değerlere sadık kalarak, bütün dünya halk*ları ile dostluk, barış ve huzurlu bir ortam içinde yaşamak ve bu amaçla karşılıklı faaliyette bulunmak.
Yukarıda sıralanan ulvi amaçlarla genel halk oylaması - referandum yo*luyla bu Anayasa kabul edilir.

BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER

I. FASIL
HALK HAKİMİYETİ

Madde 1
Hakimiyetin Kaynağı
Azerbaycan Cumhuriyetinde devlet haki*mi*ye*ti*nin yegane kay**nağı Azerbaycan halkıdır.
Azerbaycan halkı, Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında ve dışında yaşayan, Azerbaycan Devleti ve kanunlarına ta**bi olan, Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarından ibarettir. Bu konuda, uluslararası hukukla belirtilmiş normlar saklıdır.

Madde 2
Halkın Egemenliği
Serbest ve bağımsız olarak, kendi kaderini tayin etmek ve yö**netim şeklini belirlemek Azerbaycan halkının egemen hakkıdır.
Azerbaycan halkı, kendi egemenlik hakkını, halkoylaması-re**ferandum ve genel, eşit ve tek dereceli seçim esasında, ser*best, gizli ve şahsi oy verme yolu ile seçilmiş temsilcileri vasıtasıyla ger**çekleştirir.

Madde 3
Genel Halk Oylaması - Referandum Yoluyla
Çö*züm**lenen Ko*nu*lar
Azerbaycan halkı, kendi hak ve çıkarları ile ilgili her ko**nuyu referandum yoluyla çözebilir.
Aşağıdaki konular yalnız referandum yolu ile çözülebilir:
Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasının kabulü ve de*ği*şik*lik*le*ri;
Azerbaycan Cumhuriyeti devlet sınırlarının değiştirilmesi;
Aşağıdakilerle ilgili referandum yapılamaz:
1) Vergi ve devlet bütçesi
2) Genel af ve af
3) Seçimi, atanması veya onaylanması, yasama ve (veya) yürütme organlarının yetkisine giren görevli kişilerin seçimi, atanması veya onaylanması.

Madde 4
Halkı Temsil Etme Hakkı
Halkın seçtiği yetkili temsilciler dışında hiç kimsenin halkı temsil etme, halkın adına konuşma ve halkın adına müracaat etme hakkı yoktur.

Madde 5
Halkın Bütünlüğü
Azerbaycan halkı bir bütündür.
Azerbaycan halkının bütünlüğü, Azerbaycan Devletinin temelini oluşturur. Azerbaycan Cumhuriyeti, bütün Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının ortak ve bölünmez vatanıdır.

Madde 6
Hakimiyetin Zorla Ele Geçirilmesinin Kabul
Edil*me**me*si
Azerbaycan halkının her hangi bir kısmı, sosyal grup, örgüt veya hiçbir kişi hakimiyetin kullanılması yetkisini zorla ele geçiremez.
Hakimiyetin zorla ele geçirilmesi halka karşı en büyük suçtur.

II. FASIL
DEVLETİN ESASLARI
Madde 7
Azerbaycan Devleti
Azerbaycan devleti, demokratik, hukuki, dünyevi ve üniter bir Cumhuriyettir.
Azerbaycan Cumhuriyetinde devlet hakimiyeti, iç sorunlarda yalnız hukukla, dış sorunlarda ise yalnız Azerbaycan Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası antlaşmalardan ileri gelen hükümlerle sınırlanır.
Azerbaycan Cumhuriyetinde devlet hakimiyeti kuvvetler ayrılığı prensibine dayanır.
Yasama hakimiyeti Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisince kullanılır;
Yürütme hakimiyeti Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına ait*tir;
Yargı hakimiyeti Azerbaycan Cumhuriyeti mahkemelerince kullanılır.
Bu Anayasanın hükümlerine göre, yasama, yürütme, yargı or*ganları karşılıklı işbirliği esasında çalışır ve kendi yetkileri çer*çe*ve*sinde bağımsızdırlar.

Madde 8
Azerbaycan Devletinin Başı
Azerbaycan Devletinin başı, Azerbaycan Cum*hu*ri*ye*ti*nin Cumhurbaşkanıdır. O, ülkenin içinde ve dış ilişkilerinde Azerbaycan Devletini temsil eder.
Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı, Azerbaycan hal*kı*nın bütünlüğünü ifade eder ve Azerbaycan Devletinin de*va*mını sağlar.
Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Devl*etinin bağımsızlığının, toprak bütünlüğünün ve Azerbaycan Cum*huriyetinin taraf olduğu uluslararası antlaşmalara uyulmasının teminatıdır.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı, yargı bağımsızlığının te*mi*natıdır.

Madde 9
Silahlı Kuvvetler
Azerbaycan Cumhuriyeti, kendi güvenlik ve savunmasını te*min etmek amacıyla Silahlı Kuvvetler ve başka silahlı birlikler ku*rar.
Azerbaycan Cumhuriyeti, savaşı, başka devletlerin ba*ğım*sız*lığını ihlal etme aracı ve uluslararası anlaşmazlıkların çözüm yöntemi olarak kabul etmemektedir.
Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cum*huriyeti Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanıdır.

Madde 10
Uluslararası İlişkilerin Prensipleri
Azerbaycan Cumhuriyeti, diğer devletlerle ilişkilerini, herkesçe ka*bul edilmiş uluslararası hukuk kurallarının öngördüğü ilkelere uygun olarak gerçekleştirir.

Madde 11
Ülke
Azerbaycan Cumhuriyeti ülkesi bütündür, dokunulmazdır ve bö*lünmezdir.
Azerbaycan Cumhuriyetinin iç suları, Hazar denizinin (gö*lü*nün) Azerbaycan Cumhuriyetine ait bölümü, Azerbaycan Cum*hu*riyeti üzerindeki hava sahası Azerbaycan Cumhuriyetinin ülkesinin bir parçasıdır.
Azerbaycan Cumhuriyetinin toprakları başkasına devr*edi*le*mez. Azerbaycan Cumhuriyeti kendi topraklarının hiç bir parçasını hiç bir şekilde kimseye vermez. Yalnız Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Mec*lisinin kararı ile Azerbaycan’ın bütün halkı arasında yapılan re*fe*ran*dum yoluyla, Azerbaycan halkının iradesi doğ*rul*tu*sun*da devlet sınırları değiştirilebilir.
Madde 12
Devletin Yüce Amacı
İnsan ve vatandaş hak ve özgürlüklerinin temin edilmesi Dev*letin yüce amacıdır.
Bu Anayasada gösterilen insan ve vatandaş hak ve öz*gür*lük*leri, Azerbaycan Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası ant*laş*malara uygun olarak uygulanır.

Madde 13
Mülkiyet
Azerbaycan Cumhuriyetinde mülkiyet dokunulmazdır ve dev*let tarafından korunur.
Mülkiyet, devlet mülkiyeti, özel mülkiyet ve belediye mül*ki*yeti şeklinde olabilir.
Mülkiyet insan ve vatandaş hak ve özgürlükleri, toplum ve dev*let menfaatleri, kişilerin haysiyeti aleyhine kullanılamaz.

Madde 14
Doğal Kaynaklar
Doğal kaynaklar, herhangi bir gerçek veya tüzel ki*şi*le**rin hak ve menfaatine zarar vermemek şartıyla Azerbaycan Cum*hu*ri*yetine aittir.

Madde 15
Ekonomik Gelişme ve Devlet
Azerbaycan Cumhuriyetinde ekonominin gelişmesi, çeşitli mül*kiyet şekilleri temelinde halkın refahının yükseltilmesine hizmet eder.
Azerbaycan Devleti, serbest pazar ilişkileri esasına göre eko*no*mi**nin gelişmesine ortam hazırlar, hür teşebbüsü güvence altına alır; eko*no*mik ilişkilerde tekelciliğe ve haksız rekabete müsaade etmez.

Madde 16
Sosyal Gelişme ve Devlet
Azerbaycan Devleti, halkın ve her bir vatandaşın refahının yük**seltilmesi, sosyal güvenliğinin ve onurlu hayat seviyesinin sağlanması için çalışır.
Azerbaycan Devleti kültür, eğitim, sağlık, bilim ve gü*zel sa*natların gelişmesine yardım eder, ülkenin doğasını, halkın tari*hi, mad*di ve manevi mirasını korur.

Madde 17
Aile ve Devlet
Toplumun temel çekirdeği olarak aile, devletin özel hi*ma*ye*sin*de*dir.
Çocukların bakımı ve onları terbiye etmek, ana ve babanın gö**revidir. Bu görevin yerine getirilmesini devlet kontrol eder.

Madde 18
Din ve Devlet
Azerbaycan Cumhuriyetinde din, devletten ayrıdır. Bütün di**ni inançlar, kanun karşısında eşittirler.
İnsan onurunu küçük düşüren veya hümanist prensiplere aykırı din*le*rin ya*yılması ve propagandası yasaktır.
Devletin eğitim sistemi dünyevi niteliktedir.

Madde 19
Para Birimi
Azerbaycan Cumhuriyetinin para birimi Manat’tır.
Paranın tedavüle konulması ve tedavülden kaldırılması hak*kı, yalnız Milli Bankaya aittir. Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Ban*ka*sı devletin müstesna mülkiyetindedir.
Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinde Manat’tan başka para bi*rimlerinin ödeme aracı olarak kullanılması yasaktır.

Madde 20
Devlet Borçlarına Konan Sınırlamalar
Azerbaycan Devletine karşı isyan veya devlet darbesine yardım et*mek amacıyla alınan borçlar, Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından bir yükümlülük olarak kabul edilmez ve ödenmez.

Madde 21
Devlet Dili
Azerbaycan Cumhuriyetinin devlet dili Azerbaycan dilidir. Azer*baycan Cumhuriyeti, Azerbaycan dilinin gelişmesini sağlar.
Azerbaycan Cumhuriyeti Devleti, halkın konuştuğu diğer dil*lerin serbestçe kullanılmasını ve gelişmesini sağlar.

Madde 22
Başkent
Azerbaycan Cumhuriyetinin başkenti, Bakü şehridir.

Madde 23
Azerbaycan Devletinin Simgeleri
Azerbaycan Cumhuriyetinin devlet simgeleri, Azerbaycan Cum*huriyetinin Devlet bayrağı, Azerbaycan Cumhuriyetinin Devlet ar*ması ve Azerbaycan Cumhuriyetinin Devlet Marşıdır.
Azerbaycan Cumhuriyetinin devlet bayrağı eşit genişlikte üç yatay parçadan ibarettir. Üst parça mavi, orta parça kırmızı, alt par*ça ise yeşil renklidir ve kırmızı parçanın ortasında bayrağın her iki yüzünde beyaz renkli hilal ve sekiz köşeli yıldız tasvir edilmiştir. Bay*rağın genişliğinin uzunluğuna oranı 1:2’dir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet bayrağı ve Azerbaycan Cum*huriyeti Devlet armasının tasviri, Azerbaycan Cumhuriyeti Dev*let Marşının söz ve müziği Azerbaycan Cumhuriyeti anayasal kanunu ile belirlenir.

İKİNCİ BÖLÜM
TEMEL HAKLAR, ÖZGÜRLÜKLER
VE ÖDEVLER

III. FASIL
TEMEL İNSAN VE VATANDAŞ
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ

Madde 2 4
İnsan ve Vatandaş Hak ve Özgür*lük*le*ri*nin Temel İlkeleri
Herkesin, doğduğu andan itibaren dokunulmaz, ihlal edilemez ve devr*edilmez hak ve özgürlükleri vardır.
Hak ve özgürlükler, herkesin toplum ve diğer kişiler karşısındaki sorumluluğunu ve görevlerini de kapsar.

Madde 2 5
Eşitlik Hakkı
Herkes kanun ve mahkeme karşısında eşittir.
Erkek ve kadının aynı hak ve özgürlükleri vardır.
Devlet, ırkına, milliyetine, dinine, diline, cinsine, kökenine, mal varlığına, görevine, görüşüne, siyasi parti, sendika ve diğer toplumsal bir*liklerdeki üyeliğine bakılmaksızın herkesin, hak ve özgürlüklerinin eşit*liğini güvence altına alır. İnsan ve vatandaş hak ve özgürlüklerini ırk, mil*liyet, din,dil, cins, köken, görüş, siyasi ve sosyal kimlik nedeniyle sı*nırlandırmak yasaktır.

Madde 2 6
İnsan ve Vatandaş Hak ve Özgür*lük*le*ri*nin Savunulması
Herkesin kanunen yasaklanmayan usul ve vasıtalarla, kendi hak ve özgürlüğünü savunma hakkı vardır.
Devlet herkesin hak ve özgürlüklerinin savunulmasına gü*ven*ce verir.

Madde 27
Yaşama Hakkı
Herkes yaşama hakkına sahiptir.
Devlete silahlı saldırı zamanı düşman askerlerinin öldürülmesi, kesinleşmiş mahkeme kararına istinaden idam cezasının uygulanması ve kanunla belirlenen diğer haller dışında herkesin yaşama hakkı dokunulmazdır.
İstisnai ceza tedbiri olan ölüm cezası, tümüyle kaldırılıncaya kadar, yalnız devlete, insan hayatına ve sağlığına karşı işlenmiş en ağır suçlara göre kanunla belirlenebilir.
Kanunla öngörülen meşru müdafaa, zaruret hali, suçlunun yakalanması ve tutuklanması, tutuklunun bulunduğu yerden kaçmasının önlenmesi, devlete karşı isyanın bastırılması veya darbenin önlenmesi, ülkeye karşı silahlı saldırı durumları dışında, insana karşı silah kullanımı yasaktır.

Madde 2 8
Özgürlük Hakkı
Herkesin özgürlük hakkı vardır.
Özgürlük hakkı, yalnız kanunla belirlenmiş şekilde yakalama, tu*tuk*la*ma veya özgürlüğü bağlayıcı cezaya çaptırılma yo*luyla sınırlanabilir.
Yasal şekilde Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında bulunan her*kes, serbest hareket edebilir, kendine ikamet yeri seçebilir ve Azer*baycan Cumhuriyeti toprakları dışına çıkabilir.
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşının her zaman engelsiz kendi ülkesine dönme hakkı vardır.

Madde 2 9
Mülkiyet Hakkı
Herkesin mülkiyet hakkı vardır.
Mülkiyetin hiçbir türüne üstünlük verilmez. Mül*ki*yet hakkı, ayrıca özel mülkiyet hakkı, kanunla korunur.
Herkesin mülkiyetinde menkul ve gayri menkul malvarlığı ola*bi*lir. Mülkiyet hakkı, malikin tek başına veya başkaları ile bir*likte malvarlığına sahip olma, kullanma ve onun üzerinde karar ver*me haklarından ibarettir.
Hiçkimse mahkeme kararı olmadan mülkiyetten yoksun bı*ra**kı*lamaz. Malvarlığının tamamı müsadere edilemez. Devlet veya toplum ih**tiyaçları için mülkiyetin kamulaştırılmasına ancak önceden de**ğerinin ödenmesi şartıyla izin verilebilir.
Devlet miras hakkını güvenceye alır.

Madde 3 0
Fikri Mülkiyet Hakkı
Herkesin fikri mülkiyet hakkı vardır.
Telif hakkı, icat hakkı ve fikri hakların başka çeşitleri ka*nun*la korunur.

Madde 31
Güvenli Yaşam Hakkı
Herkesin güvenli yaşama hakkı vardır.
Kanunda belirtilen haller dışında, kişinin hayatına, fiziksel ve ruhsal sağlığına, mülkiyetine, konutuna dokunmak, ona karşı zor kul*lanmak yasaktır.

Madde 32
Kişisel Dokunulmazlık Hakkı
Herkesin kişisel dokunulmazlık hakkı vardır.
Herkesin özel ve aile sırlarını saklama hakkı vardır. Ka*nun*la öngörülen haller dışında özel hayata müdahale etmek yasaktır.
Kendi rızası olmadan, bir kimsenin özel hayatı hakkında bil*gi toplanmasına, saklanmasına, kullanılmasına ve yayılmasına izin verilmez.
Herkesin yazışma, telefon konuşmaları, posta, telgraf ve diğer haberleşme araçlarıyla verilen bilgilerdeki sırların sak*la*nıl*ma*sı hakkını devlet güvence altına alır. Bu hak, kanunla öngörülen şe*kil*de, suçun önlenmesi veya soruşturma sırasında gerçeğin or*taya çıkarılması için sınırlanabilir.

Madde 33
Konut Dokunulmazlığı Hakkı
Herkesin konut dokunulmazlığı hakkı vardır.
Kanunla belirtilmiş haller veya mahkeme kararı dışında, konutta yaşayanların rızası olmadan hiç kim*se konuta giremez.

Madde 34
Nikah Hakkı
Herkesin, kanunla öngörülen yaşa geldiğinde aile kurma hakkı vardır.
Nikah gönüllü razıya dayanarak yapılır. Hiçkimse zorla evlendirilemez.
Nikah ve aile, devletin himayesindedir. Analık, babalık ve ço*cukluk kanunla korunur. Devlet çok çocuklu ailelere yardım eder.
Karı ve kocanın hakları eşittir. Çocukların bakımını üst*len*mek ve onları terbiye etmek anne ve babaların hem hakkı, hem de gö*revidir.
Ebeveyne saygı göstermek ve onların bakımını üst*len*mek, çocukların görevidir.18 yaşında ve çalışma gücü olan ço*cuk*lar, çalışma gücü olmayan ebeveynlerine bakmakla gö*re*vlidirler.

Madde 35
Çalışma Hakkı
Çalışma, bireysel ve toplumsal refahın temelidir.
Herkesin çalışma yeteneğine göre, serbest şekilde kendisine faaliyet türü, meslek, uğraş alanı ve iş yeri seçme hakkı vardır.
Hiç kimse zorla çalıştırılamaz.
İş sözleşmeleri serbestçe yapılır. Hiç kimse iş sözleşmesi yapmaya zorlanamaz.
Şartları ve süresi kanunla belirlenen ve bir mahkeme kararı ile zorunlu çalıştırma, askerlik hizmeti sırasında yetkililerin emir*le*rini yerine getirmeye bağlı çalıştırma, olağanüstü hal ve sıkıyönetim du*rumlarında vatandaşlara gereken işleri yaptırma halleri mümkündür.
Herkesin güvenli ve sağlıklı ortamda çalışma, hiç bir ay*rım gözetmeksizin işine göre devlet tarafından belirlenmiş asgari üc*ret miktarından az olmayan ücret alma hakkı vardır.
İşsizlerin devletten sosyal yardım alma hakkı vardır.
Devlet, işsizliğin ortadan kaldırılması için bütün imkanları kul*lanır.

Madde 36
Grev Hakkı
Herkesin tek başına veya başkaları ile birlikte grev yapma hakkı vardır.
İş sözleşmesi esasına göre çalışanların grev hakkı, yalnız ka*nunda öngörülen hallerde sınırlanabilir. Azerbaycan Cumhuriyeti Si*lahlı Kuvvetlerinde ve diğer silahlı birliklerde görev yapan askeri ve sivil personel grev yapamaz.
Bireysel ve toplu iş anlaşmazlıkları kanunla öngörülen usul*ler*le halledilir.

Madde 37
Dinlenme Hakkı
Herkesin dinlenme hakkı vardır.
İş sözleşmesiyle çalışan kişilere kanunla öngörülmüş fakat gün*de 8 saatten fazla olmayan iş günü, tatil ve bayram günleri, yıl*da en azından bir defa 21 takvim gününden az olmayan ücretli izin ve*rilir.

Madde 38
Sosyal Güvenlik Hakkı
Herkesin sosyal güvenlik hakkı vardır.
Yardıma muhtaç olanlara yardım etmek, ilk önce onların aile üyelerinin görevidir.
Herkes kanunla öngörülmüş yaşa ulaştığında; hastalık, sa*kat*lık, aile reisinin kaybı, çalışma gücünü yitirme, işsiz ol*ma ve kanunla öngörülen diğer durumlarda sosyal güvenlik hak*kı*na sahiptir.
Emeklilik maaşı ile sosyal yardım tutarlarının asgari oranları kanunla belirlenir.
Devlet hayırseverlik faaliyetini, isteğe bağlı sosyal sigortayı ve sos*yal güvenliğin diğer türlerini destekler ve onların gelişmesi için im*kanlar yaratır.

Madde 39
Sağlıklı Çevrede Yaşama Hakkı
Herkesin sağlıklı çevrede yaşama hakkı vardır.
Herkesin çevrenin gerçek durumu hakkında bilgi toplamak ve çevre hukukuna aykırı hareketler sonucunda, sağlığına ve malvarlığına verilmiş zararın tazminatını alma hakkı vardır.

Madde 40
Kültür Hakkı
Herkesin kültürel hayata katılma, kültür tesislerinden ve kültür değerlerinden yararlanma hakkı vardır.
Herkes tarihi, kültürel ve manevi mirasa saygıyla yak*laş*malı, ona özen göstermeli, tarihi ve kültürel eserleri korumalıdır.

Madde 41
Sağlığın Korunması Hakkı
Herkesin sağlığını koruma ve tıbbi yardım alma hakkı var*dır.
Devlet, çeşitli mülkiyetteki sağlık kuruluşlarının gelişmesi için gerekli tedbirler alır, hıfzısıhha-epidemioloji düzeninin sağ*lan*ma*sını güvence altına alır, sağlık sigortasının çeşitli türleri için im*kan*lar yaratır.
İnsanların hayatı ve sağlığına zarar veren gerçekleri ve du*rum*ları gizleyen görevli kişiler, kanun gereği sorumludur.
Madde 42
Eğitim Hakkı
Her bir vatandaşın eğitim alma hakkı vardır.
Devlet parasız, zorunlu genel ilk öğretim hakkını temin eder.
Eğitim sistemi devletin denetimindedir.
Maddi durumuna bakmaksızın özel yetenekli kişilerin eği*ti*mi*ni devam ettirmesi, devlet tarafından temin edilir.
Devlet, asgari eğitim standartlarını belirler.

Madde 43
Konut Hakkı
Hiç kimse yaşadığı yerden kanunsuz olarak yoksun bı*ra*kı*la*maz.
Devlet, toplu konutların ve evlerin yapılmasını teşvik eder, ki*şilerin konut hakkını gerçekleştirmek için özel tedbirler alır.

Madde 44
Milli Mensubiyet Hakkı
Herkesin milli mensubiyetini koruyup muhafaza etme hakkı var*dır.
Hiç kimse milli mensubiyetini değiştirmeye mecbur edilemez.

Madde 4 5
Ana Dilini Kullanma Hakkı
Herkesin ana dilini kullanma hakkı vardır. Herkesin istediği dilde eğitim ve öğrenim görme, yaratıcılıkla uğ*raşma hakkı vardır.
Hiç kimse ana dilini kullanma hakkından yoksun bı*ra*kı*la*maz.

Madde 46
Şeref ve Onurun Korunması Hakkı
Herkesin kendi şeref ve onurunu savunma hakkı vardır.
Kişi onuru devlet tarafından korunur. Hiçbir durum kişi onu*runun aşağılanmasına hak veremez.
Hiç kimseye işkence ve eziyet edilemez, hiç kimse insan onu*runu alçaltan muamele veya cezaya maruz bırakılamaz. Ken*disinin rızası olmadan, hiç kimsenin üzerinde tıbbi, bilimsel veya başka deneyler yapılamaz.
Madde 47
Düşünce ve İfade Özgürlüğü
Herkesin düşünce ve ifade özgürlüğü vardır.
Hiç kimse kendi düşünce ve inancını açıklamağa veya dü*şün*ce ve inancından dönmeye zorlanamaz.
Irki, milli, dini, sosyal kin ve düşmanlığı teşvik etmeye ve pro*paganda yapmaya izin verilemez.

Madde 48
Vicdan Özgürlüğü
Herkesin vicdan özgürlüğü vardır.
Herkesin dini tutumunu bağımsız olarak belirleme, herhangi bir dine tek başına veya başkalarıyla birlikte inanma veya hiçbir dine inanmama, dini inancıyla bağlı görüşlerini ifade etme ve ya*y*ma hakkı vardır.
Dini törenlerin yapılması, kamu düzenini bozmadığı tak*dirde veya genel ahlaka aykırı değilse serbesttir.
Dini itikat ve inanç, hukuka aykırı hareketlere hak ka*zan*dır*maz.

Madde 49
Serbest Toplanma Özgürlüğü
Herkesin başkalarıyla birlikte serbest toplanma özgürlüğü vardır.
Herkesin başkalarıyla birlikte devlet organlarını önceden ha*ber*dar etmek şartıyla olaysız, silahsız bir araya gelmek, toplantı, miting, gös*teri, yürüyüş düzenleme, protesto etme hakkı vardır.

Madde 50
Bilgilenme Özgürlüğü
Herkesin, istediği bilgiyi yasal yolla aramak, elde etmek, ulaş*tırmak, hazırlamak ve yayınlamak özgürlüğü vardır.
Kitlesel bilgilenme özgürlüğü güvence altına alınır. Kit*le iletişim araçlarında, ayrıca basında devlet sansürü yasaktır.

Madde 51
Yaratıcılık Özgürlüğü
Herkesin yaratıcılık özgürlüğü vardır.
Devlet edebi-bedii, bilimsel-teknik ve diğer yaratıcılık çeşit*le*rinin serbestçe yapılmasını güvence altına alır.

Madde 52
Vatandaşlık Hakkı
Azerbaycan devletine mensup olan, onunla siyasi ve hukuki bağ*lılığı, ayrıca karşılıklı hak ve ödevleri olan kişi Azerbaycan Cumhuriyetinin vatandaşıdır. Azerbaycan Cumhuriyetinin toprağında veya Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarından doğmuş ki*şi Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşıdır. Ebeveynlerinden birisi Azerbaycan Cum*huriyeti vatandaşı olan kişi Azerbaycan Cumhuriyeti vatan*da*şı*dır.

Madde 53
Vatandaşlık Hakkının Güvencesi
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı hiç bir durumda Azer*bay*can Cumhuriyeti vatandaşlığından mahrum edilemez.
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı hiç bir durumda Azer*bay*can Cumhuriyetinden kovulamaz veya yabancı bir devlete ve*ri*le*mez.
Azerbaycan Cumhuriyeti, toprakları dışında geçici veya sürekli olarak yaşayan vatandaşların hukuken korunmasını gü*ven*ce altına alır ve onları himaye eder.

Madde 54
Toplumun ve Devletin Siyasi Yaşamına Katıl*ma Hakkı
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının, toplum ve dev*le*tin siyasi yaşamına serbest katılma hakkı vardır.
Devlete isyan veya darbe girişimine karşı serbestçe di*ren*mek, her bir Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşının hakkıdır.

Madde 55
Devlet Yönetimine Katılma Hakkı
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının devlet yönetimine ka*tılma hakları vardır. Onlar bu hakkı doğrudan veya temsilcileri vasıtasıyla gerçekleştirebilirler.
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşları devlet organlarında gö*rev yapma olanağına sahiptirler. Devlet organlarının görevlileri, yalnız Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşları arasından se*çi*lir. Yabancılar ve vatandaşlığı olmayanlar devlet görevine, kanunla belirlenen şekilde kabul edilebilirler.

Madde 56
Seçim Hakkı
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının, devlet or*gan*la*rı*na seçme ve seçilme, aynı zamanda referanduma katılma hakkı var*dır.
Mahkeme kararıyla fiil ehliyetsizliyi tasdik olunan kişiler se*çim*lere, ayrıca referanduma katılma hakkına sahip değildirler.
Askeri personelin, hakimlerin, devlet memurlarının, din gö*rev*lilerinin, mahkemenin yürürlüye girmiş kesin hükmüyle ceza infaz ku*rum*larında bulunan kişilerin, bu Anayasa ve kanunda ön*gö*rül*müş diğer kişilerin seçimlere katılma hakkı, kanunla sı*nır*lan*dı*rı*labilir.

Madde 57
Müracaat Hakkı
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarının devlet organlarına şah*sen müracaat etmek, ayrıca ferdi ve topluca yazılı müracaatlar gön*dermek hakkı vardır. Her bir müracaata, kanunla belirlenmiş usul*de ve sürede yazılı olarak cevap verilmelidir.
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşları, devlet organ*la*rı*nın ve onların yetkililerinin, siyasi partilerin, sendikaların ve diğer toplumsal örgütlerin ve ayrıca tek tek vatandaşların faaliyetlerini veya işleri*ni eleştirme hakkına sahiptir. Eleştiri yüzünden takip etmek ya*sak*tır. Hakaret ve iftira eleştiri sayılmaz.

Madde 58
Örgütlenme Hakkı
Herkesin başkalarıyla birlikte örgütlenme hakkı vardır.
Herkes istenilen örgütü, ayrıca siyasi partiyi, sendika ve diğer toplumsal örgütleri kurma veya mevcut bir örgüte katılma hakkına sa*hiptir. Bütün örgütlerin serbestçe faaliyet göstermeleri güvence altına alınır.
Kimse herhangi bir örgüte katılmaya veya onun üyeliğinde kal*maya zorlanamaz.
Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarının tamamında veya herhangi bir böl*gesinde yasal devlet hakimiyetini zorla devirme amacı güden ör*gütler yasaktır. Anayasa ve kanunları ihlal eden ör*güt*le*rin faaliyetlerine ancak mahkeme kararı ile son verilir.

Madde 59
Hür Teşebbüs Hakkı
Herkes kanunla öngörülen usullerde, kendi imkanlarını, ye*te*ne*ği*ni ve malvarlığını serbestçe kullanarak tek başına veya başkaları ile bir*likte hür teşebbüs faaliyeti veya kanunla yasaklanmamış diğer eko*nomik faaliyet çeşitleri ile uğraşabilir.

Madde 60
Hak ve Özgürlüklerin Mahkeme Güvencesi
Herkesin hak ve özgürlüğünü mahkemede savunmasına gü*ve*nce verilir.
Herkes devlet organları, siyasi partileri, sendikaları, di*ğer toplumsal birlikleri ve görevli kişileri karar ve hare*ket*le*rin*den (veya hareketsizliğinden) dolayı mahkemeye şikayette bulunabilir.

Madde 61
Hukuki Yardım Alma Hakkı
Herkesin yüksek seviyede hukuki yardım alma hakkı var*dır.
Kanunla belirlenmiş durumlarda hukuki yardım ücretsizdir ve devlet tarafından karşılanır.
Herkesin yetkili devlet organları tarafından tutuklandığı, hap*se atıldığı ve suç işlemekle itham edildiği andan itibaren avu*ka*tı*nın yardımından yararlanma hakkı vardır.

Madde 6 2
Davaya Bakan Mahkemenin Değiştirilememesi
Herkesin, davasına kanunla öngörülen mahkemede bakılması hak*kı vardır. Kişinin rızası olmadan davasına başka mahkemede ba*kıl*masına izin verilmez.

Madde 63
Suçsuzluk Karinesi
Herkesin suçsuzluk karinesi hakkı vardır. Suç işlemekle suçla*nı*lan herkes, suçu kanunla öngörülen şekilde ispat edilmemişse ve bu konuda mahkemenin kesinleşmiş bir kararı yoksa o kişi suç*suz sayılır.
Kişinin suçlu olduğuna dair esaslı şüpheler varsa, suç*lu olarak kabul edilemez.
Suç işlemekle suçlanan kişi, kendisinin suçsuzluğunu ispat et*mek zorunda değildir
Muhakeme sürecinde kanuna aykırı şekilde elde edilmiş de*lil*lerden yararlanılamaz.
Mahkeme kararı olmadan hiç kimse suçlu sayılamaz.

Madde 64
Aynı Suçtan Tekrar Mahkumiyet Kararı Verilememesi
Hiç kimse aynı suçtan tekrar mahkum edilemez.

Madde 65
Mahkemeye Tekrar Başvuru Hakkı
Mahkeme tarafından mahkum edilen herkesin, kendisi hakkında ve*ril*miş bir hükme, kanunla öngörülen usullerde yeniden üst merci mah*ke*me*de bakılması, ayrıca kendisinin affedilmesi ve cezanın ha*fifletilmesi ile ilgili başvuru hakkı vardır.

Madde 66
Akrabaları Aleyhine İfade Verme Yasağı
Hiç kimse kendisine, karısına (kocasına), evlatlarına, ebeveynlerine, erkek ve kız kardeşlerine karşı ifade vermeye zorlanamaz. Aleyhinde ifa*de verilmesi zorunlu olmayan akrabaların tam listesi kanunla be*lir*le*nir.

Madde 67
Yakalanan, Tutuklanan ve Suç İşlemekle İtham Edilenlerin Hakları
Yetkili devlet organlarının yakaladığı, tutukladığı, suç iş*le*mek*le itham ettiği her bir kişiye derhal hakları bildirilir ve yakalanmasının, tutuklanmasının ve suçlanmasının sebepleri izah edilir.
Madde 68
Zararın Tazmin Edilmesini İsteme Hakkı
Suç işleme, ayrıca yetkinin kötüye kullanılması sonucunda zarar gören kimsenin hakları kanunla korunur. Zarar görmüş kim*senin yargılama sürecine iştirak etme ve ken*di*si*ne verilen zararı isteme hakkı vardır.
Herkesin, devlet organlarının, ya da bu organlardaki gö*rev*li kişilerin kanuna aykırı hareketleri veya hareketsizlikleri sonucunda uğradığı zararı, devletten talep etme hakkı vardır.

Madde 6 9
Yabancıların ve Vatandaşlığı Olmayan
Kişile*rin Hakları
Yabancılar ve vatandaşlığı olmayan kişiler Azerbaycan Cum*huriyetinde bulunurken, kanunla veya Azerbaycan Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası antlaşmalarla belirlenmiş başka bir durum söz konusu değilse, Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşları gibi bütün haklardan yararlanır ve bütün görevleri yerine getirirler.
Azerbaycan Cumhuriyetinde devamlı yaşayan veya ge*çici olarak ikamet eden yabancıların ve vatandaşlığı olmayan kişilerin hak ve özgürlükleri yalnız uluslararası hukuk kurallarına ve Azerbaycan Cumhuriyeti kanunlarına uygun olarak sı*nırlan*dı*rı*la**bilir.

Madde 70
Siyası Sığınma Hakkı
Herkes tarafından kabul edilmiş olan uluslararası hukuk norm*larına uygun olarak Azerbaycan Cumhuriyeti yabancılara ve va*tan*daşlığı olmayan kişilere siyasi sığınma hakkı verir.
Siyasi görüşüne, ayrıca Azerbaycan Cumhuriyetinde suç sayılmayan eylemlere göre takip edilen kişiler başka devlete veri*le*mez.

Madde 71
İnsan ve Vatandaş Hak Ve Özgürlüklerinin Güvencesi
Anayasada belirlenen insan ve vatandaş hak ve özgürlüklerini kollamak ve korumak, yasama, yürütme ve yargı organlarının görevidir.
İnsan ve vatandaş hak ve özgürlüklerinin kullanımını hiç kimse sınırlayamaz.
Savaş, sıkıyönetim ve olağanüstü hal, ayrıca seferberlik ilan edilirken insan ve vatandaş hak ve özgürlüklerinin kullanımı Azerbaycan Cumhuriyetinin uluslararası yükümlülükleri dikkate almak şartı ile kısmen ve geçici olarak sınırlandırılabilir. Kullanılması sınırlandırılan hak ve özgürlükler hakkında halka önceden bilgi verilir.
Hiçbir şekilde, hiç kimse din, vicdan, düşünce ve inancını açıklamaya mecbur edilemez ve bu yüzden suçlanamaz.
Bu Anayasanın hiç bir hükmü, insan ve vatandaş hak ve özgürlüklerinin kaldırılmasına yönelik bir norm olarak yorumlanamaz.
Azerbaycan Cumhuriyeti sınırları içinde insan ve vatandaş hak ve özgürlükleri doğrudan yürürlüktedir.
İnsan ve vatandaş hak ve özgürlüklerin ihlal edilmesiyle ilgili çekişmeler mahkemelerce çözülür.
Hiç kimse işlediği zaman hukuka aykırı sayılmayan bir davranıştan sorumlu tutulamaz. Hukuk ihlali yapıldıktan sonra yeni kanunla bu harekete göre sorumluluk ortadan kaldırılmışsa veya hafifletilmişse, yeni kanun hükümleri uygulanır.

IV. FASIL
VATANDAŞLARIN TEMEL ÖDEVLERİ

Madde 72
Vatandaşların Ödevlerinin Esası
Devlet ve toplum karşısında herkesin, hak ve özgürlüklerinden kaynaklanan görevleri vardır.
Her bir kişi Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası ve kanunlarına uymalı, başkalarının hak ve özgürlüklerine saygı gös*ter*meli, kanunla belirlenmiş diğer ödevleri yerine getirmelidir.
Kanunu bilmemek, sorumluluktan kurtarmaz.

Madde 73
Vergiler ve Devlete Yapılan Diğer Öde*me*ler
Kanunla belirlenmiş vergileri ve devlete yapılacak diğer ödemeleri zamanında ödemek herkesin borcudur.
Hiç kimse kanunla öngörülmüş durumlar dışında ve kanunla belir*tilenden fazla vergi ve diğer devlet ödemeleri yapmağa zorlanamaz.

Madde 74
Vatana Sadakat
Vatana sadakat kutsaldır.
Göreve seçilme veya tayin yolu ile yasama, yürütme veya mah*keme organlarında çalışan kişiler, kendi görevlerini dürüst ve la*yıkıyla yapmamalarından dolayı sorumluluk taşırlar ve kanunla belirtilen hallerde bu konuda yemin ederler.
Göreve seçilme veya tayin yoluyla yasama, yürütme veya mah*keme organlarında çalışan, ayrıca Azerbaycan Cumhuriyeti Ana*yasasına sadık kalacağına dair yemin etmiş kişi, devlet aleyhine suç işlemek, ya da devlete karşı isyan veya darbe ile suç*lan*mış ve bu suçtan dolayı mahkum olmuşsa bu görevden ay*rıl*mış sayılır ve bir daha bu göreve gelemez.

Madde 75
Devlet Simgelerine Saygı
Her vatandaş Azerbaycan Cumhuriyetinin devlet simgelerine - bay*rağına, armasına, Devlet marşına saygı göstermelidir.

Madde 76
Vatanı Savunma
Vatanı savunmak her bir vatandaşın borcudur. Kanunla belirlenmiş şekilde vatandaşlar askeri hizmette bulunurlar.
Vatandaşların inancı askeri hizmet yapmaya ters düşü*yor*sa, kanunla belirlenmiş durumlarda askerlik hizmetinin alternatif bir hizmetle değiştirilmesi mümkündür.

Madde 77
Tarih ve Kültür Anıtlarının Korunması
Tarih ve kültür eserlerini korumak herkesin borcudur.
Madde 78
Çevrenin Korunması
Çevreyi korumak herkesin borcudur.

Madde 79
Kanuna Ters Düşen Görevlerin İcrasına Müsaade Edilmemesi
Hiç kimse Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasına veya kanun*la*rı*na ters düşen görevleri icra etmeye zorlanamaz.

Madde 80
Sorumluluk
Anayasanın ve kanunların ihlal edilmesi, ayrıca bu Anayasada ve kanunlarda belirtilen hakların kötüye kullanılması veya görevlerin ye*ri*ne getirilmemesi kanunla öngörülen sorumluluklara neden olur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEVLET HAKİMİYETİ

V. FASIL
YASAMA HAKİMİYETİ

Madde 81
Yasama Hakimiyetinin Kullanılması
Azerbaycan Cumhuriyetinde yasama hakimiyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi tarafından kullanılır.

Madde 82
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Sayı*sal Oluşumu
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 125 milletvekilinden oluşur.

Madde 83
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi Milletvekilleri Seçimlerinin Esasları
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekilleri, çoğunluk seçim sistemi üzere genel, eşit ve doğrudan seçim hakkı esasında serbest, şahsi ve gizli oylama yolu ile seçilirler.

Madde 84
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin
Gör*ev Süresi
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin görev süresi 5 yıldır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekillerinin seçimi her 5 yılda bir Kasım ayının ilk Pazar günü yapılır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekillerinin görev süresi, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin görev süresi ile sınırlıdır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekilliğinden ayrılanların yerine, yeni seçim yapılırsa, yeni seçilen milletvekilinin görev süresi, ayrılan milletvekilinin kalan görev süresi ile sınırlıdır.

Madde 85
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi*
Mil*let*vekili Adaylarında Aranan Özel*lik*ler
Azerbaycan Cumhuriyetinde, yaşı 25’den aşağı olmayan her bir vatandaş, kanunla belirlenen şekilde Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekili seçilebilir.
İkili vatandaşlığı olan, başka devletler karşısında yükümlülüğü olan, yürütme veya yargı organlarında çalışan, bilimsel, pedagojik ve yaratıcı faaliyetler istisna olmak üzere, diğer ücretli faaliyetle uğraşan kişiler, din görevlileri, fiili ehliyetsizliyi mahkemece tasdik edilenler, ağır suçlardan mahkum olmuş kişiler, mahkemenin yürürlüye girmiş kesin kararıyla ceza infaz yerlerinde hükümlü bulunan kişiler Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekili seçilemezler.

Madde 86
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi*
Mil*let*vekillerinin Seçim Sonuçlarının
Denetimi ve Onaylan*ma*sı
Seçim sonuçlarının doğruluğunu, kanunla belirlenmiş şekilde Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, denetler ve onaylar.

Madde 87
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi
Mil*l*e*t*ve*killerinin Görev Sürelerinin Sona Er*mesi
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclis milletvekillerinin görev süreleri, yeni seçilmiş olan Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin ilk toplantı günü sona erer.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekilliğinden ayrılanların yerine seçimler, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin görev süresinin bitimine 120 günden daha az bir süre kalmışsa, yapılmaz.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi, 83 milletvekilinin yetkileri onaylandığında, yetkili sayılır.

Madde 88
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Dönem Toplantıları
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi bahar ve güz dönem toplantıları olmak kaydıyla her yıl iki olağan yapar.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin 83 milletvekilinin yetkisi onaylandıktan sonra Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin ilk oturumu aynı günden başlayarak en geç bir hafta içinde yapılır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine seçimlerden sonra, Ekimin 10’dek veya Martın 10’dek 83 milletvekilinin yetkileri onaylanmazsa, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin ilk toplantısının yapılma zamanını, Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi belirler.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisini olağanüstü toplantıya, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Başkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanın veya Azerbaycan Milli Meclisinin 42 milletvekilinin talebi üzerine çağırır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin olağanüstü toplantısının gündemini, toplanmasını talep edenler belirler. Bu gündemdeki konular görüşüldükten sonra olağanüstü toplantı sona erer.

Madde 89
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi Milletvekilliğinden Mahrum Etme ve Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi Milletvekillerinin Yetkilerinin Kaybedilmesi
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekili, aşağıdaki hallerde yetkisinden mahrum edilir;
Seçimlerde oyların düzgün sayılmadığı ortaya çıktığında;
Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlığından çıktığında veya başka bir devletin vatandaşlığına geçtiğinde;
Suç işlediğinde ve mahkemenin bu konuda yürürlüğe girmiş kesin hükmü bulunduğunda;
Devlet organlarında görev aldığında, din görevlisi olduğunda, özel teşebbüs, ticari ve diğer ücretli bir faaliyetle (bilimsel, pedagojik ve yaratıcı faaliyet hariç) uğraştığında;
Kendisi istifa ettiğinde;
milletvekilinin mensup olduğu parti kapatıldığında.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekilliğinden mahrum etme hakkında karar, kanunla belirlenmiş şekilde kabul edilir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekilleri, yetkilerini sürekli kullanamadığında ve kanunla öngörülmüş diğer durumlarda yetkilerini kaybederler. Bu konudaki kararın kabul edilme şekli kanunla belirlenir.

Madde 90
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi
Mil*let**ve*kil*le*rinin Dokunulmazlığı
Yetki süresi boyunca Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekilinin kişiliği dokunulmazdır. Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekili yetki süresi boyunca suçüstü yakalanma durumu hariç, suçlanamaz, tutuklanamaz, hakkında mahkemece idari ceza uygulanamaz, üzeri aranamaz, muayene edilemez. Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Milletvekili suçüstü yakalanırsa tutuklanabilir. Böyle bir durumda Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekilini tutuklayan organ, derhal Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısına haber vermelidir.
Azerbaycan Cumhuriyeti milletvekilinin dokunulmazlığına, yalnız Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısının talebi üzerine Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin kararıyla son verilebilir.

Madde 91
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi
Milletvekilinin So*rum*lu Tutulmasına Konan Yasaklar
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekilleri, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisindeki faaliyet, oy verme ve ifade ettiği düşünceleri nedeniyle sorumluluk altına alınamazlar. Kendi rızası olmadan bu durumlara ilişkin açıklama istenemez ve ifade alınamaz.

Madde 92
Azerbaycan Cumhuriyeti
Milli Meclisinin Çalışma Düzeni
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi kendi çalışma düzenini belirler ve Milli Meclisin ilgili organlarını oluşturur, ayrıca kendi başkan ve yardımcılarını seçer, daimi ve diğer komisyonlar kurar, Bütçe Denetleme Kurulunu oluşturur.

Madde 93
Azerbaycan Cumhuriyeti
Milli Meclisinin Düzen*le**meleri
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi yetkisine giren konularda Anayasal kanunlar, kanunlar ve kararlar alır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde Anayasal kanunlar, kanun ve kararlar bu Anayasa ile öngörülen şekilde kabul edilir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi Milletvekilleri oy kullanma hakkını bizzat yerine getirirler.
Kanunlarda ve Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi kararlarında yürütme ve mahkeme organlarına açıktan emirler verilemez.

Madde 94
Azerbaycan Cumhuriyeti
Milli Meclisinin Belir*le*di*ği Genel Hususlar
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi aşağıdaki konulara ilişkin genel hususları belirler:
Bu Anayasada tespit edilmiş insan ve vatandaş hak ve özgürlüklerinden yararlanma, bu hak ve özgürlüklerin devlet güvencesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının seçimleri;
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi seçimleri ve Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekillerinin statüsü;
Referandum;
Mahkeme yapısı ve hakimlerin statüsü:savcılık; avukatlık ve noterlik;
Yargılama usulü, mahkeme kararlarının icrası;
Belediye seçimleri ve belediyelerin statüsü;
Olağanüstü hal rejimi; sıkıyönetim rejimi;
Devlet ödülleri;
Gerçek ve tüzel kişilerin statüsü;
Medeni hukuk konuları;
Akitler, medeni hukuk anlaşmaları, temsilcilik ve veraset;
Mülkiyet hakkı, ayrıca devlet, özel ve belediye mülkiyetinin hukuki rejimi, fikri mülkiyet hakkı; diğer eşya hakları; borçlar;
Aile ilişkileri, ayrıca vesayet ve kayyumluk;
Maliye faaliyetinin esasları, vergiler, rüsumlar ve ödemeler;
İş ilişkileri ve sosyal güvenlik;
Suç ve diğer hukuk ihlallerinin belirlenmesi, onların işlenmesine göre sorumluluğun belirlenmesi;
Savunma ve askeri hizmet;
Devlet memurluğu;
Güvenliğin esasları;
İdari yapısı, devlet sınırı rejimi;
Uluslararası antlaşmaların onaylanması ve iptali;
Haberleşme ve ulaştırma;
İstatistik, meteoroloji ve standartlar;
Gümrük işi;
Ticaret ve borsa faaliyeti;
Banka, muhasebe, sigorta;
Bu maddenin 2., 3., 4. bentlerinde belirtilen konular hakkındaki kanunlar 83 oy çoğunluğu ile, diğer konulara dair kanunlar ise 63 oy çoğunluğu ile kabul edilir.
Bu maddenin I. fıkrasına anayasal kanunla ilaveler yapılabilir.

Madde 95
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Çözümleyeceği Konular
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi aşağıdaki konuları çözümlemekte yetkilidir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin çalışma düzeninin belirlenmesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine Azerbaycan Cumhuriyeti diplomatik temsilciliklerinin kurulması;
İdari-arazi birimlerinin belirlenmesi;
Devletlerarası antlaşmaların onaylanması ve iptal edilmesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine, devlet bütçesinin onaylanması ve uygulanmasının denetimi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının önerisi ile Azerbaycan Cumhuriyetinin İnsan Hakları Müvekkilinin seçilmesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine, Azerbaycan Cumhuriyeti askeri stratejisinin onaylanması,
Bu Anayasada öngörülen durumlarda, Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanının fermanlarının onaylanması;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanının göreve atamasına onay verilmesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Azerbaycan Cumhuriyeti Ali Mahkemesi ve Azerbaycan Cumhuriyeti istinaf mahkemeleri hakimlerinin atanması;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısının göreve atanması ve görevden alınmasına onay verilmesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinin teklifi üzerine, Azerbaycan Cumhurbaşkanının impeachment usulü ile görevden uzaklaştırılması;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifiyle, hakimlerin görevlerinden uzaklaştırılması;
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kuruluna güvenoyu meselesinin halledilmesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Bankası Yönetim Kurulu üyelerinin göreve atanması ve görevden uzaklaştırılması;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının teklifi üzerine, Azerbaycan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerinin fonksiyonu dışındaki görevlerin icrası için görevlendirilmesine izin verilmesi;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının müracaatı üzerine savaş ilanı edilmesi ve barış sağlanmasına izin verilmesi;
Referanduma karar verilmesi;
Genel af
Bu maddenin 1-5’nci bentlerinde belirtilen konular üzere 63 oy çokluğu ile kanunlar, diğer konularda ise Anayasada başka bir usul belirlenmemişse aynı usulde kararlar kabul edebilir.
Bu Anayasada Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin yetkilerine ait edilen diğer konulara, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin işleyişli ile ilgili konulara, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin fikir bildirmesi gereken konulara ilişkin karar kabul edilir.
Bu maddenin I. fıkrasına anayasal kanunla ilaveler yapılabilir.
Madde 96
Yasama Teşebbüsü Hakkı
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinde yasama teşebbüs hakkı (kanun taslakları ve diğer konuların Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin görüşmesine sunma hakkı) Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekillerine, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına, Azerbaycan Cumhuriyeti Ali Mahkemesine, Azerbaycan Cumhuriyeti Savcılığına ve Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Ali Meclisine aittir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti Ali Mahkemesi ve Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Ali Meclisinin yasama teşebbüsünde bulunarak, Azerbaycan Cumhuriyetinin Milli Meclisinin müzakeresine sunduğu kanun ve karar taslakları sunulduğu şekliyle görüşülür ve oylamaya konur.
Bu kanun veya karar taslaklarında değişiklikler, yasama teşebbüsünde bulunan organın rızasıyla yapılabilir.
Yasama teşebbüsünde bulunarak, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanın, Azerbaycan Cumhuriyeti Ali Mahkemesinin, Azerbaycan Cumhuriyetinin Savcılığının veya Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Ali Meclisinin Azerbaycan Cumhuriyetinin Milli Meclisine sunduğu kanun ve karar taslakları sunulduğu günden itibaren iki ay içinde oylamaya konur.
Kanun veya karar taslağı Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Ali Mahkemesi veya Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Ali Meclisi tarafından acil ilan edilirse, bu süre 20 gündür.

Madde 97
Kanunların İmzaya Sunulma Süresi
Kanunlar kabul edildiği günden itibaren 14 gün içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının imzasına sunulur.
Acil ilan edilen kanun taslağı, kabul edildiği günden itibaren 24 saat içinde, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına imzaya sunulur.

Madde 98
Azerbaycan Cumhuriyeti
Milli Meclisi Dü*zen*leme*lerinin Yürürlüğe Girmesi
Kanun ve Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin almış olduğu kararların içeriğinde başka bir usul belirtilmemişse, kanun ve karar yayınlandığı günden itibaren yürürlüğe girmiş olur.

VI. FASIL
YÜRÜTME HAKİMİYETİ

Madde 99
Yürütme Hakimiyetinin Sahibi
Azerbaycan Cumhuriyeti’nde yürütme hakimiyeti, Azerbaycan Cumhurbaşkanına aittir.

Madde 100
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanlığı A*d*ay*larında Aranan Özellikler
Yaşı 35’den aşağı olmayan, Azerbaycan Cumhuriyeti sınırları içinde 10 yıldan fazla sürekli yaşamış, seçimlere iştirak etme hakkına sahip olan, ağır bir suçtan mahkum olmamış, başka devletlere karşı yükümlülüğü olmayan, yüksek öğrenim yapmış, ikili vatandaşlığı olmayan Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Madde 101
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Esasları
Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı genel, eşit ve doğrudan seçim esasına göre serbest, şahsi ve gizli oylama yolu ile 5 yıllık süre için seçilir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, oylamaya katılanların yarıdan fazlasının oy çoğunluğu ile seçilir.
Bu oy çoğunluğu, oylamanın birinci aşamasında sağlanmazsa oy verme gününden sonraki ikinci Pazar günü, oylamanın ikinci aşaması yapılır. İkinci aşamaya birinci aşamada en çok oy alan iki aday, ya da en çok oy alan ve adaylığını geri alan adaylardan sonra gelen iki aday katılabilir.
Oylamanın ikinci aşamasında, oy çoğunluğunu sağlayan aday Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı seçilmiş sayılır.
Hiç kimse iki defadan fazla Cumhurbaşkanı seçilemez.
Bu maddenin uygulanma usulü kanunla belirlenir.

Madde 102
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Sonuçları
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçim sonuçları hakkındaki bilgi, seçim gününden 14 gün içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi tarafından resmen ilan edilir.

Madde 103
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı Se*çil*miş Kişinin Andı
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilen kişi, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının ilan edildiği günden itibaren 3 gün içinde Anayasa Mahkemesi hakimlerinin de katıldığı törende şu şekilde aşağıdaki andı içer: "Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı yetkilerini kullanırken Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasasını esas alacağıma, devletin bağımsızlığını ve ülke bütünlüğünü koruyacağıma, halka liyakatle hizmet edeceğime and içerim "
And içtiği günden itibaren Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı kendi yetkilerinin icrasına başlamış olur.

Madde 104
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhur*başkanı*nın
Ken*di Yetkilerini Devamlı Olarak Yerine Getirememesi
Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı, istifa ettiğinde, sağlık nedeni ile yetkilerini kullanamaması halinde, bu Anayasa ile öngörülen durumlarda ve usulüne göre görevinden uzaklaştırıldığında, zamanından önce görevinden ayrılmış sayılır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının istifası durumunda, istifa dilekçesi Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesine sunulur. Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, istifa dilekçesinin Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının kendisi tarafından verildiğine emin olduktan sonra, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının istifasının kabulüne dair karar verir. Bu andan itibaren Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı görevinden ayrılış sayılır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının sağlık nedeniyle görevini yerine getirme yeteneğini tamamen kaybettiği konusunda bilgi verildiğinde, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi bu gerçeğin aydınlatılması için Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesine başvurur. Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi bu konudaki kararı, hakimlerin 6 oy çokluğu ile kabul eder. Eğer Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi bu bilgiyi gerçek bulmazsa konu kapanmış olur.

Madde 105
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanının Görevinden Ayrılması Durumunda Yetkilerinin Kullanılması
Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı süresinden önce görevinden ayrıldıktan sonraki 3 ay içinde Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanlığına olağanüstü seçim yapılır. Bu durumda Azerbaycan Cumhuriyetinin yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının yetkilerini Azerbaycan Cumhuriyetinin Başbakanı kullanır.
Bu süre içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanın yetkilerini kullanan Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı istifa ederse veya sağlık durumuna göre yetkileri kullanma yeteneğini tamamen kaybederse, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının yetkilerini Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Başkanı kullanır.
Bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen sebeplerle, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı yetkilerinin Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin Başkanı tarafından da kullanılamaması durumunda, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı yetkilerinin başka bir yetkili kişi tarafından kullanılacağına karar verir.

Madde 106
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaş*ka*nı*nın Do*kunulmazlığı
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı dokunulmazlık hakkına sahiptir. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının şeref ve onuru kanunla korunur.

Madde 107
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanının Görevden Alınması
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının görevden alın*ması önerisi, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının ağır suç işlemesi durumunda Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinin girişimiyle, Azerbaycan Cumhuriyeti Ali Mahkemesinin 30 gün içinde vereceği görüş üzerine Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine sunulabilir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin milletvekillerinin 95 oy çokluğu ile alınan karara göre Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı görevden uzaklaştırılabilir. Bu kararı Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi Başkanı imzalar. Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi bir hafta içinde bu kararın imzalanmasına taraf olmazsa, karar yürürlüğe girmez.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının görevden uzaklaştırılması hakkında karar Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinin Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine başvurduğu günden başlayarak, 2 ay içinde kabul edilmelidir. Bu süre içinde söz konusu karar kabul edilmezse, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına karşı yapılan suçlama reddedilmiş sayılır.

Madde 108
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanının Teminatı
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve ailesinin harcamaları devlet tarafından temin edilir. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve onun ailesinin güvenliği, özel güvenlik birimleri tarafından sağlanılır.
Madde 109
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanının Yetkileri
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı:
1) Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi seçimlerini belirler;
2) Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bütçesini Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin onayına sunar;
3) Devletin iktisadi ve sosyal programlarını onaylar;
4) Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin rızasıyla Azerbaycan Cumhuriyetinin Başbakanını göreve atar; Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanını görevden alır;
5) Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu üyelerini göreve atar ve görevden alır; gerektiğinde Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu toplantılarına başkanlık eder;
6) Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun istifası hakkında karar kabul eder;
7) Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bütçesinde yürütme hakimiyeti için ayrılmış harcamalar çerçevesinde merkezi ve yerel yürütme organlarını kurar;
8) Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu ve Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun karar ve emirlerini, merkezi ve yerel icra organlarının düzenlemelerini iptal eder;
9) Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Azerbaycan Cumhuriyeti Ali Mahkeme ve Azerbaycan Cumhuriyeti istinaf mahkemeleri hakimlerinin göreve atanmasıyla bağlı Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine öneride bulunur; Azerbaycan Cumhuriyetinin diğer mahkemelerinin hakimlerini göreve atar; Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısını Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin rızası ile göreve tayin eder ve görevden alır;
10) Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Bankası Yönetim Kurulu üyelerinin göreve atanması ve görevden alınmasıyla ilgili Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine teklif sunar;
11) Azerbaycan Cumhuriyeti askeri doktrinini Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin onayına sunar;
12) Azerbaycan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerinin yüksek komuta heyetini göreve atar veya görevden alır;
13) Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğini kurar ve onun yöneticisini tayin eder;
14) Azerbaycan Cumhuriyetinin İnsan Hakları Müvekkilinin seçilmesine ilişkin Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine öneride bulunur
15) Azerbaycan Cumhuriyetinin dış ülke ve uluslararası teşkilatlardaki diplomatik temsilciliklerinin tesis edilmesi için Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine öneride bulunur, Azerbaycan Cumhuriyetinin dış ülkelerde ve uluslararası teşkilatlardaki diplomatik temsilcilerini atar ve geri çağırır;
16) Yabancı devletlerin diplomatik temsilcilerinin güven mektuplarını ve avdetnamelerini kabul eder;
17) Devletlerarası ve hükümetler arası antlaşmalar yapar, devletler arasındaki uluslararası antlaşmaların onaylanması veya iptal edilmesi için Milli Meclise sunar; tasdiknameleri imzalar;
18) Referandum belirler;
19) Kanunları imzalar ve yayınlar;
20) Vatandaşlıkla bağlı sorunları halleder;
21) Siyasi sığınma hakkı verilme sorununu halleder;
22) Af kararı çıkarır;
23) Devlet ödülleri ile ödüllendirir;
24) Yüksek askeri ve yüksek özel rütbeler verir;
25) Genel ve kısmi seferberlik ilan eder; seferberlik nedeniyle göreve çağrılanları terhis eder;
26) Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşlarını süreli askerlik hizmetine çağırma ve askerlik hizmetinde bulunan görevlilerin yedeğe alınmasıyla bağlı kararlar kabul eder;
27) Azerbaycan Cumhuriyeti Güvenlik Kurulunu kurar;
28) Azerbaycan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerini, onların fonksiyonu ile bağlı olmayan görevlerin icrası için görevlendirmesine izin vermek amacıyla, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine öneride bulunur;
29) Olağanüstü hal ve sıkıyönetim ilan eder;
30) Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin rızasıyla savaş ilan eder ve barış yapar;
31) Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bütçesinde ilgili amaçlar için belirlenmiş harcamalar çerçevesinde özel güvenlik birimleri kurar;
32) Bu Anayasa ile Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin ve mahkemelerin yetki alanına dahil edilmeyen diğer konuları idari usulle çözer;

Madde 110
Kanunların İmzalanması
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, kanunları, sunulduğu günden itibaren 56 gün içinde imzalar. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı kanuna itiraz ederse, kanunu imzalamayıp kendi itirazları ile birlikte belirtilen süre içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisine geri gönderebilir.
Anayasal kanunlar Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından imzalanmazsa, yürürlüğe girmez. Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin 83 oy çokluğu ile kabul ettiği kanunları 95 oy çokluğu ile, 63 oy çokluğu ile kabul ettiği kanunları ise 83 oy çokluğu ile yeniden kabul ederse, bu kanunlar tekrar oylandıktan sonra yürürlüğe girer.

Madde 111
Sıkıyönetim İlan Edilmesi
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarının belli bir kısmı fiilen işgal edildiğinde, yabancı devlet veya devletler Azerbaycan Cumhuriyetine savaş ilan ettiğinde, Azerbaycan Cumhuriyetine karşı gerçek silahlı saldırı tehlikesi belirdiğinde, Azerbaycan Cumhuriyeti toprağı ablukaya alındığında, ayrıca abluka için gerçek tehlike olduğunda Azerbaycan Cumhuriyeti genelinde veya ayrı ayrı bölgelerinde sıkıyönetim ilan eder ve bu konudaki fermanını, 24 saat içerisinde Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin onayına sunar.

Madde 112
Olağanüstü Hal İlan Edilmesi
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, doğal felaketler, salgın ve bulaşıcı hastalıklar, büyük ekolojik ve diğer felaketler meydana geldiğinde, ayrıca Azerbaycan Cumhuriyeti toprak bütünlüğünün ihlaline, devlete karşı isyana veya darbeye yönelik hareketler yapıldığında, şiddet olayları içeren toplumsal kargaşa ortamı meydana geldiğinde, vatandaşların yaşamı ve güvenliği veya devlet organlarının normal işleyişi için tehlike doğuran diğer durumlarda Azerbaycan Cumhuriyetinin ayrı ayrı bölgelerinde olağanüstü hal uygular ve bununla ilgili verdiği fermanı 24 saat içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin onayına sunar.

Madde113
Azerbaycan Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı*nın Düzenlemeleri
Azerbaycan Cum*hu*ri*ye*ti Cumhurbaşkanı genel esasları belirleyen hususlarda fermanlar, diğer konular hakkında ise emir*ler verir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının ferman ve emir*leri, bu metinlerde başka bir usul öngörülmemişse yayınlandıkları günden iti*ba*ren yürürlüğe girer.

Madde 114
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar
Kurulunun Statüsü
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı yürütme yetkisini gerçekleşmek amacı ile Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu kurar.
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının yüksek yürütme organıdır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına tabidir ve ona karşı sorumludur.
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun çalışma esaslarını, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı belirler.

Madde 115
Azerbaycan Cumhuriyeti
Bakanlar Kurulu*nun Oluşumu
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı, yardımcıları, bakanlar ve diğer merkezi yürütme organları başkanlarından oluşur.
Madde 116
Azerbaycan Cumhuriyeti
Bakanlar Kurulu*nun İstifası
Yeni seçilen Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı görevini aldığı ve yetkilerini kullanmaya başladığı günden itibaren, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına istifasını sunar.

Madde 117
Azerbaycan Cumhuriyeti
Bakanlar Kurulunun Toplantıları
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu toplantılarına, genelde Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı başkanlık eder.

Madde 118
Azerbaycan Cumhuriyeti
Başbakanının Atan*ma*sı Usulü
Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin rızası ile Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanlığı görevine adaylık önerisini, görevine başladığı günden itibaren bir ay veya Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun istifasından sonra en geç iki hafta içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin müzakeresine sunar.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi, Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanlığı görevine adaylık hakkındaki kararını, bu adaylığın sunulduğu günden itibaren en geç bir hafta içinde kabul eder. Belirtilen usule uyulmazsa veya Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının önerdiği adayların Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanlık görevine atanması üç defa reddedilirse, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisinin onayı olmadan, Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanını atayabilir.

Madde 119
Azerbaycan Cumhuriyeti
Bakanlar Ku*ru*lunun Yetkileri
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu:
Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bütçe taslağını hazırlayıp Azer*bay*can Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına sunar;
Azerbaycan Cumhuriyeti devlet bütçesinin kullanımını sağlar;
Maliye-kredi ve para politikasının uygulanmasını sağlar;
Devlet ekonomi programlarının uygulanmasını sağlar;
Devlet sosyal güvenlik programlarının uygulanmasını sağlar;
Bakanlıklara ve diğer merkezi yürütme organlarına rehberlik eder, onların düzenlemelerini iptal eder;
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının yetki verdiği diğer görevleri yapar.

Madde 120
Azerbaycan Cumhuriyeti
Bakanlar Kurulunun Düzenlemeleri
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, genel hususlarda kararlar, diğer konularda emirler verir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun karar ve emirleri, başka bir usul öngörülmediyse yayınlandıkları tarihten itibaren yürürlüğe girer.

Madde 121
Azerbaycan Cumhuriyeti
Bakanlar Kurulu Üye Adaylarında Aranan Özellikler
Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanlık görevine 30 yaşını doldurmuş, seçime katılma hakkına sahip, yüksek öğrenimli, hiçbir yabancı devlet karşısında yükümlülüğü olmayan Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı atanır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı, bakan, diğer merkezi yürütme organı başkanları görevine, yaşı 25’den aşağı olmayan, seçilme hakkına sahip, yüksek öğrenimli, hiçbir yabancı devlete karşı yükümlülüğü olmayan Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşları atanabilir.

Madde 122
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu
Üye*le*rin*de Aranan Özellikler
Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı, yardımcıları, bakanlar, diğer merkezi yürütme organları yöneticileri, seçimli veya atamalı hiç bir görev alamaz, bilimsel, pedagojik ve yaratıcılık faaliyeti dışında hiç bir özel teşebbüsle, ticari ve diğer ücretli faaliyetlerle meşgul olamaz, görev maaşından, ayrıca bilimsel, pedagojik ve yaratıcılık faaliyetinden kazandığı paradan başka ücret alamazlar.

Madde 123
Azerbaycan Cumhuriyeti
Başbakanının Dokunulmazlığı
Görev süresi boyunca, Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanının şahsi dokunulmazlığı vardır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanı suçüstü yakalanma durumları dışında suçlanamaz, tutuklanamaz, hakkında mahkemece idari ceza uygulanamaz, üzeri aranamaz, muayene edilemez.
Başbakan suçüstü yakalanma durumunda tutuklanabilir. Böyle bir durumda tutuklayan organ derhal Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısına haber vermelidir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakanın şahsi dokunulmazlığı, yalnız Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısının önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından kaldırılır.

Madde 124
Yerel Yürütme Hakimiyeti
Yerel yürütme hakimiyeti, yerel yürütme organlarının başkanlarınca kullanılır.
Yerel yürütme organları başkanlarını, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı atar veya görevden alır.
Yerel yürütme organlarının yetkilerini Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı belirler.
VII. FASIL
YARGI HAKİMİYETİ

Madde 125
Yargı Hakimiyetinin Kullanılması
Azerbaycan Cumhuriyetinde yargı hakimiyeti yargılama yoluyla yalnız mahkemeler kullanır.
Yargı hakimiyetini, Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Azerbaycan Cumhuriyeti Ali Mahkemesi, Azerbaycan Cumhuriyeti istinaf mahkemeleri, Azerbaycan Cumhuriyetinin genel mahkemeleri ve diğer ihtisaslaştırılmış mahkemeler kullanır.
Yargı hakimiyeti Anayasa, medeni ve cezai mahkeme icraatı vasıtasıyla ve kanunla öngörülmüş diğer vasıtalarla kullanılır.
Ceza yargılaması sürecine Azerbaycan Cumhuriyeti Savcılığı ve savunan taraf katılır.
Mahkeme kuruluşu ve yargılama usulü kanunla belirlenir.
Mahkeme yetkisinin değiştirilmesi amacıyla, önceden belirlenmemiş hukuki usullerin uygulanması ve olağanüstü mahkemelerin kurulması yasaktır.

Madde 126
Hakim Adaylarında Aranan Özellikler
30 yaşın üstünde olan, seçilme hakkına sahip, yüksek hukuk öğrenimine sahip ve hukuk alanında 5 yıldan fazla çalışma tecrübesine sahip olan Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşları hakim olabilir.
Hakimler, seçimle veya atamalı olan başka bir görevde çalışamaz, bilimsel, pedagojik ve yaratıcılık faaliyetler hariç hiç bir özel teşebbüs, ticari ve diğer ücretli faaliyetle meşgul olamazlar, siyasi faaliyette bulunamazlar ve siyasi partilere üye olamazlar, bilimsel, görev maaşı, ayrıca, pedagojik ve yaratıcılık faaliyetten elde edilen gelir dışında başka bir gelir elde edemezler.

Madde 127
Hakimlerin Bağımsızlığı, Adil Yargılanmanın
Yerine Getirilmesinin Esas Prensipleri ve Şartları
Hakimler bağımsızdır, yalnız Azerbaycan Cumhuriyetinin Anayasasına ve kanunlara tabidirler ve görev süresi boyunca değiştirilemezler.
Hakimler davalara iyi niyetli, adil, tarafların hukuki eşitliğine, olgulara dayanarak ve kanuna uygun olarak bakarlar.
Her hangi bir kişi tarafından ve her hangi bir nedenle doğrudan, yahut dolayısıyla mahkeme faaliyetinin sınırlandırılması, kanuna ters etkisi, baskı ve müdahale gösterilmesi yasaktır.
Adil yargılama, vatandaşların kanun ve mahkeme karşısındaki eşitliği doğrultusunda gerçekleştirilir.
Bütün mahkemelerde yargılamalar açık şekilde yürütülür. Mahkeme, açık duruşmanın devlet, çalışma, ticari sırrın ortaya çıkmasına sebep olacağını tahmin ederse, ya da vatandaşların şahsi veya aile hayatının sırlarının koruması zaruretini belirlerse dava kapalı oturumda yürütülebilir.
Kanunla öngörülmüş durumlar hariç, ceza duruşmalarının gıyabi olarak yürütülmesi yasaktır.
Yargılama, çekişme prensibi esasında yapılır.