Beyin tümörü ve beyin kanamsı

[GARAGIZ]

Çoğu zaman aniden ortaya çıkabilen beyin kanamalarına dikkat çeken uzmanlar, sebepsiz kişilik değişimlerinin de beyin tümörüne işaret edebileceğini belirtiyor
Beynimizi hastalıklardan koruma yöntemleri var. Beyin sağlığını koruyarak çok daha sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürdürmek için gerekenleri bu yazı dizinde konunun uzmanı doktorlar anlatıyor. Prof. Dr. Özenç Minareci beyin kanamaları, anevrizma ve beyin damarlarındaki tıkanıklıklar karşısında neler yapabileceğimizi ve tedavi yöntemlerini gösteriyor. Önerileri çoğu kez hayat kurtaracak nitelikte. Prof. Dr. Mehmet Özek, çocuk beyni konusunda bilgi verirken, epilepsi ve spastiklik konusundaki son tedavi yöntemlerini açıklıyor. Özek, ayrıca pek çok kişi için en ufak bir şey unutulduğunda fobi haline gelen Alzheimer ve en küçük bir titremede akıllara gelen Parkinson hastalıkları konusunda ayrıntılı bilgi veriyor.

Beyni korumanın yolu damar sağlığından geçiyor. Yüksek tansiyonun, sigaranın, kolesterolün beyin hastalıkları riskini artırdığını vurgulayan Prof. Dr. Özenç Minareci, beyin tümörleri, beyin kanamaları ve beyinde baloncuk anlamına gelen anevrizma hakkındaki sorularımızı yanıtladı.

DOKTOR BİLE ANLAMAYABİLİR

Beyin tümörü nasıl ortaya çıkar? Beyin tümörleri vücudun diğer bölgelerindeki tümörler gibi 'iyi huylu' ve 'kötü huylu' tümörler olarak ayrılabilirler. Bunlar genellikle baş ağrısı, bir fonksiyonun kaybolması, kısmi felç gibi durumlarla, epilepsi nöbetleriyle ortaya çıkabilir. Beyin tümörünün kesin tanısı için bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans (MR) denilen görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Beyin tümöründen hangi durumlarda şüphe edebiliriz?
Beyin tümörüne özgü bir bulgu yoktur. Bazen doktorlar muayeneyle bile beyin tümörü varlığından kuşkulanmayabilirler. Ancak, görüntüleme yöntemleri ile beyin tümörünün varlığı ve büyük ölçüde cinsi belirlenebilir. Bazen kişilik değişimi bile, beyin tümörü konusunda ön belirti sayılabilir. Kişi durgunlaşabilir, kısa süre içinde bir psikoz tablosuna girebilir, kendini bir çeşit depresyonda hissedebilir, karakter değişimi yaşayabilir. Eğitimli, genel müdür düzeyine gelmiş biri yolda giderken idrarını yapmaya kalkabilir. Bunu son derece normal bir davranış olarak algılar. Özellikle beynin ön bölümündeki tümörler buna neden olabilir. Son derece sakin hayat süren biri böyle bir tümör varlığında kavgacı biri haline gelebilir. Beyin tümörü varlığı görme bozukluğuna da neden olabilir. Bazen bu nedenle, göz muayenesinde bile beyin tümörünün varlığından kuşkulanılabilir.

Beyin tümörünün kötü huylusu ölümcül müdür? İyi huylu beyin tümörleri çoğu kez tedavi edilebilir. Bunların tedavisinde en sık kullanılan yöntem ameliyatla çıkartılmasıdır. Kötü huylu tümörlerin ise bir bölümü zaten vücudun bir başka yerinde varolan kanserin beyne sıçramasıdır. Beyin ve sinirlerden kaynaklanan, bir çeşit kanser diyebileceğimiz tümörel değişiklikler de görülebilir. Tümörün cinsine göre bunların bir bölümü tedavi edilebildiği halde, bir bölümü maalesef ölümle sonuçlanır. Ancak, kötü huylu tümörlerin hepsinin sonucunda mutlak ölüm yoktur. Tümörün bulunduğu yer de bu anlamda önem taşıyor. Kötü huylu tümörler daha uzun süreli tedavi gerektiriyor. Bazen de 'tamamen kayboldu' denilen bir tümör bir süre sonra nüksedebilir. Tümörün yapısı, iyi huylu ya da kötü huylu olduğu konusunda büyük ölçüde görüntüleme yöntemleri ipucu verir. Kuşkulu durumlarda biyopsi yapılabilir.

ŞİDDETLİ BAŞ AĞRISI RİSKLİ
Cep telefonu beyin tümörüne yol açar mı? Bu genellemeler doğru değil. Cep telefonunun bu işte etkili olduğu söylense de, bu bilimsel olarak kanıtlanmış değil.

Bir kişinin beyin kanaması geçirdiğini nasıl anlarız? Beyin kanamasının belirtileri neler? Beyin kanaması geçiren kişilerin bir bölümü o anda hayatını kaybedebilir. Bir bölümü 'çok şiddetli baş ağrısı' tanımlar. Bu baş ağrısı genellikle 'hayatımın en şiddetli baş ağrısı' şeklinde tarif edilir. Fenalaşma, bayılma, bulantı ve kusma beyin kanamasının diğer bulgularıdır. Beyin kanaması geçiren kişilerde görülen bir başka bulgu da, boyun hareketinin kısıtlanmasıdır. Ense sertliği diye tarif ettiğimiz durumda boynu öne doğru eğemezsiniz. Beyin kanamasının bir diğer bulgusu da kısmi ya da vücudun bir yarısını tutan felç halidir. ACİL

MÜDAHALE ŞART!

Beyin kanamaları yazın daha mı çok olur? Bu tür bir genelleme yoktur. Hapşırma, ıkınma, aşırı sıcakta kalma, sinirlenme halleri veya ramazanda iftar sonrası dönem beyin kanamasını tetikleyen faktörlerdir.

Beyin kanaması öncesi bunu fark etmek mümkün mü? Hayır. Her türlü tıbbi bulgusu normal olsa bile, yaşamın herhangi bir anında insan beyin kanaması geçirebilir. Beyin kanamasının herhangi bir şekilde önceden kestirilmesi mümkün değildir. Beyin kanaması riski bulunan bir kişi bile, mutlaka beyin kanaması geçirecek diye bir durum yoktur.

Beyin kanaması geçirdiğinden şüpheleniyorsak ilk olarak ne yapılmalı? Solunum fonksiyonunun devamı sağlanarak, en yakın sağlık merkezine gidilmeli. Buradaki muayenesi sonucunda, beyin kanaması geçirdiği düşünülüyorsa, hastaya mutlaka bilgisayarlı tomografi incelemesi yapılarak tanı kesinleştirilmeli. Çok kısa bir süre ya da bir an için bile olsa, çok az miktarda bir sızıntı çok ciddi klinik bulgulara ve hatta ölüme neden olabilir. Kanama kısa süre içinde kendiliğinden durur. Ancak nedeni ortadan kaldırmadıkça, kanamanın tekrarlaması olasılığı vardır. Bu nedenle, beyin kanaması geçiren hastalarda mümkünse en kısa sürede anjiyografi dediğimiz beyin damarlarının incelemesi yapılmalı ve kanama nedeninin tedavisi için gerekli girişim gerçekleştirilmelidir. Kazalar nedeniyle ortaya çıkan beyin kanamalarında da ilk kullanılması gereken inceleme yöntemi bilgisayarlı tomografidir. Bu tip kanamalarda kanama daha uzun süreli olabilir. Kanamanın oluşturduğu kitlenin etkisiyle felç ve ölüm ortaya çıkabilir. Bunu önlemek için hastanın acilen ameliyat edilerek, bu kanın kafatasının içinden boşaltılması gerekir.