Muhteşem Azerbaycan Ordusu

[NeCeSeN]

Azerbaycan'ın askeri potansiyelinin güçlendirilmesi, Karabağ sorununun çözümüne ilişkin görüşmeler sürecide en önemli adımlardan biridir.

Uygulanan reformlar ve ekonominin hızlı bir şekilde kalkınması, Azerbaycan`a ordusunun yapılandırılması alanında da önemli başarılar elde etmesi olanağı sağladı. Bu gün Azerbaycan ordusunun sadece Güney Kafkasya'da değil, eski Sovyetler mekânının en güçlü ve hazırlıklı ordusu olduğu bir rastlantı değil.

Azerbaycan şimdi Başkent Bakü’de düzenlenecek muhteşem bir askeri geçide hazırlanıyor. 20 yıllık bağımsızlık döneminde üçüncü kez yapılan (Birinci askeri geçit 9 Ekim 1992`de, ikinci geçit ise 26 Haziran 2008`de yapıldı) bu geçitte ilk defa Azerbaycan yapımı askeri malzemelerin ve silahların, insansız uçakların, Cobra` tipi zırhlı araçlarla gösteri yapılacak. 26 Haziran Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Günü ile ilgili yapılan bu geçit, 1918`den bu yana Azerbaycan ordusunun hangi aşamalardan geçtiğini yansıtacak.

1918`de kurulan Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin attığı en önemli adımlardan biri Azerbaycan Milli ordusunun kurulması idi. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti kurulduğu ilk dönemlerde onun askeri güçleri 600 kişilik gönüllü birliklerden oluşmakta idi. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi`nin 26 Haziran 1918 tarihli kararı ile General Aliağa Şıhlinski`nin önderliğindeki Rusya Çarlığı döneminde "Vahşi Bölme" ("Dikaya divizya") denen bölümde 5000 kişilik `Elahidde Azerbaycan Alayı` oluşturuldu. Kasım 1918`de ise Askeri Bakanlık oluşturuldu ve askeri kadrolar hazırlamak amacıyla Gence'de askeri okul açıldı. O zamanlar hükümetin amacı 25 bin kişilik bir ordu oluşturmaktı. Devlet bütçesinin yüzde 24`ün askeri amaçlar için ayrılması öngörülüyordu. Halk Cumhuriyeti, 23 ay sürecinde ordunun temel yapılarını kurulabilmişti. Yeni kurulmuş Azerbaycan ordusu 1918-1920 yıllarında Azerbaycan`ın istikrana karşı Bolşevik-Taşnak birliklerinin eylemlerinin önlenmesinde, Bakü'nün kurtarılmasında önemli rol oynadı. Azerbaycan Ordusu Mart 1920 yılında Esgeran savaşında silahlı Ermenileri yenerek onları Karabağ ve Zengezur`dan çıkarmayı başardı.

1920 yılında Azerbaycan Sovyet Rusya tarafından işgal edildikten sonra Azerbaycan'ın Askeri Bakanlığı resmen iptal edildi. Azerbaycan ordusunun 21 Generalinden 15'i Bolşevikler tarafından katledildi.

Azerbaycan ordusu ikinci kez bağımsızlığımızı kazandıktan sonra yeniden oluşturulmaya başladı. Eylül 1991`de Azerbaycan Yüksek Sovyet`inin (Azerbaycan Parlamentosu) kararı ile Savunma Bakanlığı kuruldu. 9 Ekim`de ise Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri oluşturuldu. Ulu Önder Haydar Aliyev'in 22 Mayıs 1998 tarihli kararı ile `Elahidde Azerbaycan Alayı`nın kurulduğu gün, yani 26 Haziran Azerbaycan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetler Günü ilan edildi. Azerbaycan`da her yıl 26 Haziran günü resmi bayram olarak kutlanmaktadır.

Şuan bulunduğu bölgede en güçlü orduya sahip olan Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını Ermeni askerlerinden kısa zamanda güç yoluyla boşaltmak gücünde olduğu, uluslararası kamuoyu, ayrıca Ermenistan'ın kendisi tarafından da itiraf edilmektedir. Fakat sorununun hala barışçıl çözümü için imkânlar bulunduğundan şimdilik Azerbaycan, sorunun askeri yolla çözümünü gerekli bulmuyor. Bununla beraber hem Ermenistan, hem de dünya kamuoyu Azerbaycan`ın askeri operasyonlara başlamak için yeterince hukuki temelinin olduğunu bilmektedir. Bu nedenle Azerbaycan, ordusunu güçlendirmekte, onu modern askeri teknikle donatmaktadır.

Bu gün Azerbaycan'ın devlet bütçesinde askeri harcamalar özel yer tutmaktadır. Her yıl Azerbaycan’ın güvenliğini sağlanmak ve ordunun yapılandırılması için devlet bütçesinden büyük ölçekte kaynak ayrılıyor.

Devlet bütçesinde askeri harcamalar birinci sırada yer alıyor. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan Bakanlar Kurulu`nun 2010 yılının dokuz ayının sosyal ekonomik gelişmesinin sonuçlarına ilişkin toplantıda yaptığı konuşması sırasında, Azerbaycan'ın ekonomik kalkınmasını ve askeri potansiyelinin güçlendirilmesi görüşmeleri sürecinde en önemli atılan adımlar olarak nitelendirdi: "Gelecek yıl bizim bütün askeri harcamalarımız 2 milyar 500 milyon manat düzeyinde olacak. Topraklarımızı işgal altında tutmağı sürdüren Ermenistan'ın bütün devlet bütçesinin 2 milyar dolardan biraz fazla olduğunu dikkate alırsak, Azerbaycan'ın askeri harcamalarının Ermenistan'ın tüm harcamalarından fazla olduğunu görebiliriz".

Devlet bütçesinden askeri harcamaların giderek artırılması gayet doğal bir süreçtir. Çünkü Azerbaycan savaş ortamında yaşıyor ve Cumhurbaşkanının da belirttiği gibi Azerbaycan`ın ordusunun güçlendirilmesi barış görüşmelerini olumlu etkilemektedir.

alinti