Bu edebiyat iki önemli tesir altında başlamıştır. 1. İslam medeniyeti tesiri 2. Batı medeniyeti tesiri İslam medeniyeti tesiri ile gelişen azeri edebiyatı. Bu devrede bir farscadır bu edebiyatın ilk temsilicileridir. XII.yy. başlarında Ebulula Gencevi şirvanlı Feleki İzzeddin ile efdaleddin yer alır. Genceli şair mesheti Hanım çagın edebiyatına yeni bir zevk katar. Devrinin dağdalı hayatına karışan Efdaleddin ise ilk mesnevi yazarlarındandır. Fars dili ile azeri edebiyatına geniş hayal

Bu konu 3594 kez görüntülendi 0 yorum aldı ...
Kadın Aşıklar (Azerbaycan ) 3594 Reviews

    Konuyu değerlendir: Kadın Aşıklar (Azerbaycan )

    5 üzerinden | Toplam: 0 kişi oyladı ve 3594 kez incelendi.

  1. #1
    ŞiMaL - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik Tarihi
    10.12.2009
    Mesajlar
    21.656
    Konular
    10831
    Beğendikleri
    0
    Beğenileri
    2
    Tecrübe Puanı
    100
    @ŞiMaL

    Yeni Kadın Aşıklar (Azerbaycan )

    Bu edebiyat iki önemli tesir altında başlamıştır.
    1. İslam medeniyeti tesiri
    2. Batı medeniyeti tesiri

    İslam medeniyeti tesiri ile gelişen azeri edebiyatı. Bu devrede bir farscadır bu edebiyatın ilk temsilicileridir. XII.yy. başlarında
    Ebulula Gencevi şirvanlı Feleki İzzeddin ile efdaleddin yer alır. Genceli şair mesheti Hanım çagın edebiyatına yeni bir zevk katar. Devrinin dağdalı hayatına karışan Efdaleddin ise ilk mesnevi yazarlarındandır. Fars dili ile azeri edebiyatına geniş hayal zevkini sokan ve bu edebiyatta milletler arası niteliğini kazandıran Genceli Nizami’dir.(1141-1203)verimli ve ustat bir şair olan Genceli uzun zaman doğu edebiyatının önderliğini yapmıştır. Erdebilli Arif Essar Tebrizi gibi bazı şairler Genceli Nizami’yi taklit ettiler.
    Şeyh Mahmud Şebüsteri’ni Gülşen-i Raz’ı (sırlar bahçesi) çağın bilginlerinden Seyyid Yahya Şirvani Baba Nimetullah Nahçivani Kemaleddin Erdebili
    XIV. yy. İlhanlılar ve Celayirliler devri Horosan’dan yeniden gelen oğuz türklerinin de tesiri ile türkçe edebiyat dili halini almaya başladı. Kadı Burhaneddin Hasanoğlu Erzurumlu Darir Seyit Nesimi gibi büyükşairler bu devirde yetişti. Farsça şiirlerinde Puri Hasan mahlasını kullanan şeyh izzeddin asfarayeni derviş mizaclı bir şair ve şeyh Cemalettin Ahmet Zakiri müridlerindendir. Bu devirde azeri Türkçesini bütün özelliklerini yaşatan kadı Burhaneddin devrinin sayılı bilginlerindendir. Arapça ve Farsça şiirleri dışında Türkçe güzel rubai ve tuyuğları veya Türkçe Divanı vardır. Halk edebiyatı tarzında yazdığı şiirleri kendisine özel bir yer kazandırmıştır. XIV.yy. ın ortalarına doğru tarikat hayatında özel bir yeri olan bir hurufilik azeri edebiyatının gelişmesinde inkar edilmez bir rol oynadı. Tarikatın ileri gelen şairlerden İmadettin Nesimi Azeri Türkçesi’nin edebi değerini yükseldi. Habibi Nesimiyi “Türkmeni ve Rum dillerinde şiirler” yazan üstad bir şair olarak tanıtır. Bu tarikat tesiriyle Azeri Türkçesiyle şiir yazanlardan biride Sultan Ahmed Bin Veys’ti.

    Tuyuğ ve koşuk tarzında şiirleri vardır. Tuyuğ yazanlar arasında Kazım Enver de bulunmaktadır.
    XV.yy. Karakoyunlu hükümdarı Cihanşah Akkoyunlu hükümdarı Sultan Yakub
    XVI.yy. yeniden siyasi ve sosyal bir birlik kurarak şiiliği resmi mezhep haline getiren Safeviler devrinde Türkçe edebiyat önemini korumuş ve bu yy Azeri edebiyatının altın devri olmuştur. Devrin en önemli simaları hatayi mahlasıyla şiirler yazan Şah İsmail Safevi ve bütün Türk edebiyatının varlığıda bilinmektedir.
    Azeri edebiyatına ve türkçesine geniş yayılım sahası kazandıran Şah İsmail Safevi olmuştur. Diyarbakır ve Herat’dan başlayarak Bağdat ve Derben’de kadar uzayan sahada kurduğu devletin resmi devlet dili olarak Azerice’nin kabulu bu dili büyük sahada gelişmesini sağladı. Şah İsmail saray etrafında devrin şairlerini ve bilginlerini topladı. Güzel şiirlerinin dışında Dehname adlı mesneviside vardı. Şah İsmail zamanında din sanat ve edebiyat çok gelişti. Tarikatlar birer kültür ocağı haline geldi. Erdebil’de Şeyh Sofi türbesine Dârul-irşad (aydınlatma evi) adı verilmişti. Bu devirde tezkirecilerde yetişti. Mimari ve minyatür sahasında Kemalettin Behzat (1455-1535) Ağa Mirek Tebrizi Sultan Mehmet Tebrizi Muzaffer Ali Nakkaş Hafız Tebrizi gibi ustalar yetişti. XV.-XVI.yy da sosyal hayat şartları yüzünden bir çok Azeri şair ve edibi dış ülkelere göç etmek zorunda kaldı. kılasik eserler bu dilde yazılmıştır.Azeri türkçesini ancak halk şairleri kullanır(XII-XIII y.y.). İsmail bin Yassar ile saray şairi Tebrizli Katran Emineddin Tebrizi v.b. tarikat mensubları tarafından işlendi ve yorumlandı. Hatayi ve Fuzuli gibi şairlere de tesir etti. Ali Şir Nevai bizzat şairdiler ve sanatçılara himaye ve teşvik ediyordu. Bunu için bu yüzyıl tezkirelerinde pek çok şair ismine rastlanmaktadır. Fakat devrin en büyük şairi Meliküşşüara rütbesini kazanan Habibidir. Aynı çağda saz şairlerinin meydana getirdiği bir aşık edebiyatının varlığıda bilinmektedir.


    Konu Bilgileri       Kaynak: www.azeribalasi.com

          Konu: Kadın Aşıklar (Azerbaycan )

          Kategori: Azerbaycan Edebiyatı

          Konuyu Baslatan: ŞiMaL

          Cevaplar: 0

          Görüntüleme: 3594


Etiketler

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajinizi Degistirme Yetkiniz Yok
  •  

Giriş

Giriş