Aristotalizm

[Aylin's]

Plantonculuga paralel olarak, ayni zaman dönemleri içinde gelisen bir felsefei egilimdir. Yeni bir dünya görüsü arayisi içinde Platonizm ya da Platonculuk, genel anlamda, Platon`un kurdugu ve daha sonra takipçileri tarafindan gelistirilen felsefe ögretisi. Bu düsünce duyular dünyasi ile gerçek dünya (idealar dünyasi) arasindaki karsitliga dayanir.
... Detayli bilgi için linke tiklayiniz. rönesans felsefesi nin Avrupa'da XV ve XVI. Yüzyilda yasanan rönesans hareketinin düsüncesine, bu dönemin felsefe anlayisi.

... Detayli bilgi için linke tiklayiniz. Platon `a ve Aristotales `e yönelmesi sasirtici degildir. Her ikisi de klasik çagin en güçlü düsürleriydi ve yapitlari bir anlamda ilk felsefeyi kurmaya yönelikti. ==Genel çerçeve== Aristotales`in ortaçag felsefesi nde de çok önemli bir rolü vardir; Aristotelizmin bir biçimi bu tarihsel dönemde sekillenir. Bu dönemde, özellikle de Skolastik felsefe içinde temel dayanak noktasi Aristotales felsefesidir. Hiristiyan dogmalarin felsefe ile temellendirilmesini hedefleyen bu dönem felsefeleri, önemli bir kaynak olarak Aristotales`i bulmuslardr. Bundan kaynakli olarak Aristotales denildiginde ayni zamanda akla Skolastik felsefe gelir. Rönesans felsefesi skolastikle savasim içinde gelistiginden dolayi, baslangiçta Aristotales`e tepkili bir tavir gelistirir; ancak bu dönem felsefesi genel olarak antikçag düsüncesini yeniden degerlendirmeye yöneldiginden, Aristotales`e tümden yadsinmaz. Rönesans felsefesinin Aristotales`le ilgisi, temel yönelimi olan hünmanizmayla baglantilidir. Hümanizm öncelikli olarak antik çag felsefesine ait metinlerin orjinal olarak konulmasini ve öyle degerlendirilmesini hedefler. Ortaçag felsefesinin bu bakimdan Aristotales`e kattiklari böylece ayiklanmaya çalisilmistir. Rönesans felsefesinde Aristotalizm, ortaçagin ve Skolastik felsefenin Aristotales üzerine eklemelerin ayiklanmasi biçiminde meydana gelmistir diyebiliriz. Theodoros Gaza (1400`lü yillar), Aristotalizmin baslatilarindan olan bir Bizansli bilgindir. ==Aristotelizmin düsünce kaynaklari== Aristotalizmin belirli bir akademisi olmamistir, bu bakimdan Platonizmden daha farkli yönelimleri sözkonusudur. Hümanistlerin yanisira Ibni Rüstçüler (Avveroistler) ve Alexandristler olarak adlandirilan akimlar anilmaya degerdir. Birinciler Ibni Rüst`ün ortaçagda Platon etkisininde ise karistigi Aristo yorumunu temel aliyorlardi. Ikincilerse, antikçag sonlarinda en büyük Aristotales yorumcusu kabul edilen Aphrodisiasli Alexandros`a dayaniyorlardi. Bu son iki egilim Aristotalesí„i dogrudan kaynaklardan degil yorumcularindan hareketle degerlendiriyorlardi. Rönesans döneminde bu aristotaleçi yönelimler arasinda çeliski ve çatismalar meydna gelir. Aristotelizmin merkezi 14. yüzyil dan itibaren Ibni Rüstcülügün etkili oldugu Padua `dir. Bütün Aristotalesçi kadrolarin burada toplanmasi sözkonusudur. Bu dönem en büyük filozof Pietro Pomponazzi `dir (1462-1524). Bir çok üniversitede görev yapan Pomponazzie, Aristotelizmin merkezi tartismasi olan ruhum ölümsüzlügü konusunda dogalci-materyalist bir düsüncenin savunusunu gelistirmistir. " Çifte dogruluk " düsüncesiyle akli olan ile tanrisal olani ayirmaya çalismis buna regmen kilise tarafindan aforoz edilmekten kurtulamamistir. Röneans felsefesindeki Aristotelizmin ortacagdan farki, dindisi bir yönelimle Aristo felsefesini degerlendirmesidir