Vaha : Çöllerde suyun bulunduğu, bitkilerin yetişebildiği, insanların yerleşip barındığı yerdir Vahalar akarsu boylarında, kuyuların açıldığı yerlerde, su kaynakları yanında gelişmiştir
Dünyaca ünlü çöller:
Sahra Çölü, ya da Büyük Sahra Çölü, Afrika'nın kuzeyinde, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9000000 km² büyüklüğünde dev bir çöldür Sahra sözcüğü Arapça'daki "sahara" sözcüğünden gelme olup "çöl" anlamındadır
2,5 milyon yıl yaşındadır Yüzölçümü büyüklüğü Amerika Birleşik Devletleri'ni kaplayacak kadardır Atlas Okyanusu kıyılarından Kızıldeniz kıyılarına kadar uzanır
Erg adı da verilen kum çölü, genel kanının tersine bütün çölün yalnızca beşte birini kaplar Onun dışında kalan yerler kaya ve molozlardan oluşur Sahra’da Tibesti ve Ahaggar gibi, yükseklikleri 3265 m'yi bulan dağlar da vardır Buraları görece daha çok yağış alan ve göçebelerin yazın konaklamalarına elverişli yerlerdir Buna karşılık Sahra'nın bazı yerlerine arka arkaya 10 yıl yağmur düşmediği olur Yağışlar, mineralleri yıkayıp götürmediği ve bitkiler onları tüketmemiş olduğu için, çölün zemini mineral besinler açısından çok zengindir Bunun için, uzun süreli kuraklığı atlatmayı beceren tohum taneleri kısa ve güçlü sağanaklar biçiminde yağan ilk yağmurlarda hemen kök salıp çiçek açar ve birkaç gün içinde olgunlaşır Mineral bakımında zengin bu tabaka rüzgalarla dünyanın dört bir yanına dağılarak buradaki toprakları da zenginleştirir Örneğin aslında toprağı mineral bakımında çok fakir olan Amazon bölgesi bu mineral takviyesi ile bitkiler için gerekli besini sağlar Sahra Çölü'nde ayrıca ilk kez 18 Şubat 1979 karyağmıştır
Kalahari Çölü, Afrika'nın güneyinde, 22° ile 28° güney enlemleri, 19° ile 24° doğu boylamları arasında yer alan yarı çöl plato alanı Bölgenin yüzölçümü 900000 km²'ye kadar varır Kalahari ismi genelde Botsvana'nın batı kısmına denilmekte olup çöl Botsvana'nın büyük bir kısmı ile Namibya ve Güney Afrika'nın bazı kesimlerini kaplar
Kalahari Çölü ve çevresi bölgesi geniş otlaklıklar, çalı ve ağaçlıklar ihtiva etmesine rağmen, yağış az olduğundan dolayı çöl denilmiştir Bölgenin çok az bir kısmı bütün mevsimlerde çöl özelliği gösterir Yıllık yağışlar kuzeydoğuda 600 mm'den güney batıda 130 mm'ye kadar değişiklik gösterir Çok az yağış almasının sebebi, doğu doğrultusunda uzanan dağ sıralarının Hint Okyanusundan esen nemli rüzgarların etkisini azaltmasıdır Bu dağların ortalama yüksekliği 900 ila 1200 m arasında değişir Vadilerde antilop sürüsü, fil dahil birçok tropik bölge hayvanı bulunur ve serbestçe dolaşırlar Toprak genelde kızıl renkli yumuşak kumlu olup, eski nehirlerin getirdiği alüvyonlar bulunur Bu alüvyonlar sıcakta sertleşerek yağan yağmurlardan göletler meydana getirirler
Sebzeler yağış durumuna göre yüksek ormanlardan alçak bölgelere doğru değişir Çok miktarda sebze yetiştiği gibi, bunlardan kavun, karpuz ve patates bol miktarda ekilir Bölgede bulunan otlaklardaki otların çok olması, bunların çok iyi bir hayvan yemi olmasını sağlamaktadır
Bölgenin kıyılarına Bantu kabileleri yerleşmiş olmasına rağmen, buranın asıl sakinleri çölde yarı göçebe olarak yaşayan Boşimanlar (Bushmen) denilen, 2000 civarındaki sarı derili ormancılardır Avcılık ve inşaatçılık gibi mesleklerle geçinirler Bölgenin güneybatısı Kalahari Gemsboh Milli Parkı olup, 20720 km² yer kaplamaktadır
Atakama Çölü Şili'nin kuzeyinde bulunan Dünya'nın en kurak çölüdür Batısında Büyük Okyanus bulunur Kuzeyde Peru, doğuda ise Bolivya ve Arjantin sınırlarını oluşturur
Atakama; And Dağları'nın yağmur gölgesinde kalır ve doğu rüzgarları kuru olup çok az yağış getirir
Yakınındaki Büyük Okyanus sahillerinde oluşan bir soğuk su akıntısı olan Humboldt Akıntısı nedeniyle de burada çok az yağmur bulutu oluşur Bu durum, bölgeyi kuzeyi ve güneyinden farklı kılarak daha az yağmur almasına sebebiyet verir Soğuk Büyük Okyanus suyu ayrıca bu çölün serin olmasına, özelliklede sahile yakın kesimlerinde sıklıkla sis oluşmasına neden olur El Niño'nun etkisiyle 6-10 yıl gibi aralıklarla kuvvetli yağış aldığı dönemlerin ardından çölde kısa bir süre için canlanmalar olur
Atakama Çölü yaklaşık 15 milyon yaşındadır
Arizona Çölü (Kuzey Amerika)