Afganistan Hakkında Herşey...

[Emine]

Konum: Güney Asya'da Pakistan'ın kuzey batısında İran'ın doğusunda yer almaktadır.
Coğrafi konumu: 33 00 Kuzey enlemi 65 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Asya
Yüzölçümü: toplam: 652230 km²; kara: 652230 km²; su: 0 km²
Sınırları: toplam: 5529 km
Sınır komşuları: kuzeydoğuda Çin 76 km batıda İran 936 km doğu ve güneyde Pakistan 2430 km kuzeyde Tacikistan 1206 km kuzeyde Türkmenistan 744 km kuzeyde Özbekistan 137 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
Sahip olduğu denizler: yok (kara ile çevrili)
İklimi: Sert bir bozkır iklimi hakimdir; kışları soğuk yazları sıcak geçer.
Arazi yapısı: Kuzeydoğu ve güneyde engebeli dağlık arazilere ve ovalara sahiptir. Kuzey doğusunu Hindu Kuş dağları kaplar. Ayrıca güneyde Süleyman kuzeyde Bendi Türkistan dağları mevcuttur. Güney bati bölgeleri geniş çöllerle kaplıdır.
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Amu Darya 258 m; en yüksek noktası: Nowshak 7485 m
Doğal kaynakları: doğal gaz petrol kömür bakır krom kükürt kurşun çinko demir berilyum yakut tuz kıymetli taşlar
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %12.13
sürekli ekinler: %0.21
diğer: %87.66 (2005 verileri)
Sulanan arazi: 27.200 km² (2003 verileri)
Doğal afetler: Hindu Kuş dağları bölgesinde depremler; su baskınları; kuraklıklar
Akarsuları: En önemli akarsuyu Hilmend'dir. Amuderya Kokça Kunduz ve Kâbil adlı akarsuları bulunmaktadır. Bunların dışında küçüklü büyüklü çok sayıda akarsuyu mevcuttur.
Coğrafi not: Kara ile çevrili


Nüfus Bilgileri


Nüfus: 28.396 milyon (2009 Temmuz ayı tahmini)
Yaş yapısı: 0-14 yaşlarda: %44.6 (erkek 7095117/kadın 6763759)
15-64 yaşlarda: %52.9 (erkek 8436716/kadın 8008463)
65 yaş ve üzerinde: %2.4 (erkek 366642/kadın 386300) (2009 tahmini)
Nüfus artış oranı: %2.629 (2009 tahmini)
Mülteci sayısı: 21 mülteci/1000 nüfus (2009 tahmini)
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1.05 erkek/kadın
15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 1.05 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0.93 erkek/kadın
toplam nüfusta: 1.05 erkek/kadın (2009 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 151.95 ölüm/1000 doğan bebek (2009 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 44.64 yıl
erkeklerde: 44.47 yıl
kadınlarda: 44.81 yıl (2009 tahmini)
Ortalama çocuk sayısı: 6.53 çocuk/1 kadın (2009 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01(2001 verileri)
Ulus: Afgan
Nüfusun etnik dağılımı: Pestunlar %42 Tacikler %27 Hazaralar %9 küçük etnik unsurlar (Aymaklar Türkmenler Beluciler ve diğerleri) %13 Özbekler %9
Dinler: Sünni Müslümanlar %80 Şii Müslümanlar %19 diğerleri %1
Dil: Resmi dil Peştuca ve Afgan Farsçasıdır. Nüfusun %35 i Peştuca %50 si Farsça (Dari) %11 i Özbekce ve Türkmence %4 ü Belucice ve Pasice) ve diğer azınlıkların dillerinde konuşmaktadır.
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %28.1
erkeklerin: %43.1
kadınların: %12.6 (2000 tahmini)


Yönetimi


Ülke adı: Resmi tam adı: Afganistan İslam Cumhuriyeti
kısa şekli : Afganistan
Yerel tam adı: Jomhuri-ye Eslami-ye Afghanestan
yerel kısa şekli: Afganestan
eski adı: Afganistan Cumhuriyeti
ingilizce: Islamic Republic of Afghanistan
Yönetim şekli: İslami Cumhuriyet
Başkent: Kabil
İdari bölümler: 34 il (vilayet); Badakhshan Badghis Baghlan Balkh Bamyan Daykundi Farah Faryab Ghazni Ghor Helmand Herat Jowzjan Kabul Kandahar Kapisa Khost Kunar Kunduz Laghman Logar Nangarhar Nimroz Nuristan Paktika Paktiya Panjshir Parwan Samangan Sar-e Pul Takhar Uruzgan Wardak Zabul.
Bağımsızlık günü: 19 Ağustos 1919
Milli bayram: Kurtuluş günü 19 Ağustos (1919)
Anayasa: 16 Ocak 2004
Hukuk sistemi: İslam hukuku
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası) CP ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü) ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu) FAO (Tarım ve Gıda Örgütü) G-77 IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası) ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi) IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği) IDB (İslam Kalkınma Bankası) IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu) IFC (Uluslararası Finansman Kurumu) IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu) ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü) IMF (Uluslararası Para Fonu)Intelsat IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı) ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) NAM OIC (İslam Konferansı Örgütü) OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu) UN (Birleşmiş Milletler) UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı) UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü) UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü) UPU (Dünya Posta Birliği) WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu) WHO (Dünya Sağlık Örgütü) WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü) WToO (Dünya Turizm Örgütü)


Ekonomik Göstergeler


Ekonomiye genel bakış: Afganistan kara il çevrili bir ülkedir ekonomisi tarıma ve hayvancılığa (koyun ve keçi yetiştirmeye) bağlıdır.
İş gücü: 15 milyon (2004 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %31 sanayi %26 hizmet %43 (2008 verileri)
Sanayi: Küçük çapta tekstil sabun mobilya ayakkabı gübre çimento; el yapımı halılar; doğal gaz yağ kömür bakır işletmeleri.
Elektrik üretimi: 839 milyon kWh (2007 tahmini)
Elektrik tüketimi: 1.01 milyar kWh (2007 tahmini)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (2008 tahmini)
Elektrik ithalatı: 230 milyon kWh (2007)
Tarım ve hayvancılık ürünleri: haşhaş buğday meyveler fındık; yün deri
İhracat tutarı: 327 milyon $ (2007 verileri)
İhracat ürünleri: haşhaş meyve ve fındık el örgüsü halılar yün pamuk deri değerli taş ve mücevherler.
İhracat ortakları: Hindistan % 20.5 Pakistan % 18.5 ABD % 17.2 Tacikistan % 13.3 Hollanda % 7.2 (2008)
İthalat tutarı: $4.85 milyar (2007 verileri)
İthalat ürünleri: Sermaye malları gıda tekstil petrol ürünleri
İthalat ortakları: Pakistan 36.9 % ABD % 9.5 Almanya % 7.7 Hindistan % 5.2 (2008)
Dış borç tutarı: 8 milyar $ (2004 verileri)
Para birimi: Afgani (AFA)
Para birimi kodu: AFA
Mali yıl: 21 Mart - 20 Mart


İletişim Bilgileri


Kullanılan telefon hatları: 460000 (2008)
Telefon kodu: 93
Radyo yayın istasyonları: AM 21 (6 sı pasif durumda; Kabil radrosu aktif olanıdır) FM 23 kısa dalga 1 (diller Peştuca Darice Urduca ve İngilizce) (2008)
Radyolar: 167000 (1999)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 7 (Kabil'in bir merkezi devlet televizyon istasyonu ve 34 ilde yayın yapan 6 bölgesel istasyon.) (2006)
Televizyonlar: 100000 (1999)
Internet kısaltması: .af
Internet servis sağlayıcıları: 47 (2009 verileri)


Ulaşım ve Taşımacılık


Demiryolları: toplam: 24.6 km
Karayolları: toplam: 42150 km
asfalt: 12350 km
asfalt olmayan: 29800 km (2006 tahmini)
Su yolları: 1200 km (2008)
Boru hatları: gaz 466 km (2008)
Limanları: Kheyrabad Shir Khan
Hava alanları: 51 (2009 tahmini)
Helikopter alanları: 11 (2009 tahmini)