Türk sanat müziği makamları

[Dygsuz]

RAST MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 4. derecedeki Rast perdesi durağı 8. derecedeki Neva perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir. Tarihte Ümmül Makamat (Makamların Anası) olarak adlandırılan bir makamdır. Rast makamı en eski makamlardan biridir. Notası bu güne kadar gelen eserlerden Hoca Abdulkadir. Maragi (1360-1435) nin eserleri en eski eserlerdir. 13 Rest ederi bu güne kadar gelebilmiştir. Benli Hasan Ağa'nın (1607-1662) Peşrev ve Sazsemaileri en eski saz eserleridir.

HÜSEYNİ MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 9. derecedeki Hüseyni perdesi durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir. Türk müziğinin en eski makamlarından biridir. En az 6 asırlıktır. Eskiden beri başka isimler altında var olduğu kesindir. Çünkü Geleneksel Türk Halk müziğinde çok kullanılmıştır.

MUHAYYER MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 12. derecedeki Muhayyer perdesi 2. güçlüsü 9. derecedeki Hüseyni perdesi olan ve durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir.

TAHİR MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 12. derecedeki Muhayyer perdesi 2. güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi olan ve durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir.

YEGAH MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi 2. güçlüsü 5. derecedeki Dügah perdesi durağı 1. derecedeki Yegah perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir.

[Dygsuz]

NEVA MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir.

GERDANİYE MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 11. derecedeki Gerdaniye perdesi 2. güölüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir.

EVİÇ MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında 1. güçlüsü 10. derecedeki Eviç perdesi 2. güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi ve durağı 3. derecedeki Irak perdesi olan bir makamdır. Ferahnak makamı ile aralarındaki tek fark Eviç makamında FA# de kalabilmek için yukarıda Mİ# kullanıyor olmasıdır. Başka hiçbir fark yoktur.Aşıttaki Mİ# Eviç perdesinde rahat kalabilmek amacıyla kullanılmış bir yedendir. DO# ise aşıtın yedenidir.Re Ana Aşıttan elde edilir.

[Dygsuz]

FERAHNAK MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında 1. güçlüsü 10. derecedeki Eviç perdesi 2. güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi ve durağı 3. derecedeki Irak perdesi olan bir makamdır. DO# Aşıtın yedenidir. RE Ana aşıttan elde edilir.

SEGAH MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında 1. güçlüsü 6. derecedeki Segah perdesi 2. güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi ve durağı 6. derecedeki Segah perdesi olan bir makamdır. Segah sesinde rahat kalabilmek amacıyla gelenekte LA# kullanılmıştır. Ama LA# kullanmak bir gereklilik değildir. Yani LA# kullanılmadanda pekalaSegah yapılabilir. Segah makamının bu gün notalandığı yer yanlıştır. Segah 3. yer anlamına gelmektedir. Yani Geleneksel notalama dikkate alındığında aşağıda FA# üzerinde notalanması gerekmektedir.

KÜRDİ MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Kürdili aşıttan elde edilir.

ACEMKÜRDİ MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 10. derecedeki Acem perdesi 2. güçlüsü 7. derecedeki Çargah perdesi durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Kürdili aşıttan elde edilir.

ACEMAŞİRAN MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 10. derecedeki Acem perdesi 2. güçlüsü 7. derecedeki Çargah perdesi 3. güçlüsü 5. derecedeki Dügah perdesi durağı 3. derecedeki Acemaşiran perdesi olan makamdır. Kürdili aşıttan elde edilir.

MUHAYYERKÜRDİ MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 12. derecedeki Muhayyer perdesi 2. güçlüsü 9. derecedeki Hüseyni perdesi durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Kürdili aşıttan elde edilir.

FERAHFEZA MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 10. derecedeki Acem perdesi 2. güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 1. derecedeki Yegah perdesi olan makamdır. Kürdili aşıttan elde edilir.

SULTANİYEGAH MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. ve 9. derecelerdeki Neva ve Hüseyni perdeleri 2. güçlüsü 5. derecedeki Dügah perdesi durağı 1. derecedeki Yegah perdesi olan makamdır. Kürdili aşıttan elde edilir.

[Dygsuz]

HİCAZ MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 5. derecedeki Dügah perdesi ikinci güçlüleri 8.ve 9. derecelerdeki Neva ve Hüseyni perdeleri durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Hicaz aşıttan elde edilir.

NİKRİZ MAKAMI
Nikrizmakamı geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 4. derecedeki Rast perdesi ikinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi olan ve durağı 4. derecedeki Rast perdesi olan makamdır.

ZAVİL MAKAMI

Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 11. derecedeki Gerdaniye perdesi ikinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 4. derecedeki Rast perdesi olan makamdır.

NİHAVEND MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate aldığımızda güçlüsüleri 8. derecedeki Neva perdesi ve 4. derecedeki Rast perdesi durağı 4. derecedeki Rast perdesi olan makamdır. Nihavend makamında Rast birinci güçlü olursa Hüzünlü Neva birinci güçlü olursa Sevinçli etki oluşturur.

ŞEDARABAN MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi ikinci güçlüsü 5. derecedeki Dügah perdesi ve durağı 1. derecedeki Yegah perdesi olan makamdır.

NİHAVEND MAKAMI

Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 4. derecedeki Rast perdesi olan makamdır.

SUZİNAK MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 4. derecedeki Rast perdesi olan makamdır.

HİCAZKAR MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 11. derecedeki Gerdaniye perdesi ikinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi olan ve durağı 4. derecedeki Rast perdesi olan makamdır.

BESTENİGAR MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 7. derecedeki Çargah perdesi ikinci güçlüsü 5. derecedeki Dügah perdesi ve durağı 3. derecedeki Irak perdesi olan makamdır.

[Dygsuz]

ZİRGÜLELİHİCAZ MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında 1. güçlüsü 5. derecedeki Dügah perdesi 2. güçlüleri 8.ve 9. derecelerdeki Neva ve Hüseyni perdeleri olan ve durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Şehnaz aşıttan elde edilir.

ŞEVKEFZA MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında 1. güçlüsü 11. derecedeki Gerdaniye perdesi 2. güçlüsü 7 ve 10. derecelerdeki Çargah ve Acem perdeleri ve durağı 3. derecedeki Acemaşiran perdesi olan bir makamdır. Normalde Nikriz Saba Acemaşiran karıştırılarak elde edilir ortaya Şevkefza çıkar. İnsanın şevkini artıran anlamındadır. Bir bireşik makamdır. Birden fazla aşıt kullanılmıştır.


HÜZZAM MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında güçlüleri 6. derecedeki Segah ve 8. derecedeki Neva perdeleri olan ve Durağı Segah perdesi olan makamdır. Bazen 11. derecedeki Gerdaniye de 1. güçlü olabilir.


KARCIĞAR MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır.

BAYATİARABAN MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 12. derecedeki Muhayyer perdesi ikinci güçlüsü 8. derecedeki Neva perdesi ve Durağı beşinci derecedki Dügah perdesi olan makamdır.

ÇARGAH MAKAMI
Çargah makamı geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 7. derecedeki Çargah perdesi ikinci güçlüsü 11. drecedeki Gerdaniye perdesi olan makamdır. Saba aşıtından elde edilir. 20.yy. başlarında HaadettinArel ve Suphi Ezgi bu makamı ana makam olarak kabul etmişlerdir. Batıdaki Do majöre uygun olsun diye. Oysa bütün sesleri naturel olan bu makam gelenekte kullanılan Çargah makamıyla uzaktan yakından ilgisi yoktur. Bu nedenle daha önce kullanılmamış kullanılsa bile bu tarife göre yapılmış olan Çargah makamını Ana makam olarak kabul etmek yanlıştır. Gelenekte kullanılan Çargah Makamı yukarıdaki gibidir.

SABA MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate aldığımızda birinci güçlüsü 7. derecedeki Çargah perdesi ikinci güçlüsü 10. derecedeki Acem perdesi ve durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır.

MUHAYYER MAKAMI
Geleneksel notalama dikkate alındığında birinci güçlüsü 12. derecedeki Muhayyer perdesi 2. güçlüsü 9. derecedeki Hüseyni perdesi olan ve durağı 5. derecedeki Dügah perdesi olan makamdır. Re ana aşıttan elde edilir