http://img172.imageshack.us/img172/8020/n83217484079398292871.jpg Meşhed (1)... Meşhed (Farsça: مشهد Mashhad), İran'ın ikinci büyük şehri. Şii Dünyasi için kutsal bir kenttir. 823 yılında kurulmuştur. İmam Rıza'ya atfen şehadet yeri anlamına gelen Meşhed adı verilmiştir. Tahran'ın 850 km. doğusunda Razavi Horasan Eyaleti'nin içinde yer alır. Eyalet merkezidir. 2006 sayımına göre nüfusu 2.387.734'dür.

Bu konu 5623 kez görüntülendi 2 yorum aldı ...
Meşhed 5623 Reviews

    Konuyu değerlendir: Meşhed

    5 üzerinden | Toplam: 0 kişi oyladı ve 5623 kez incelendi.

Konu: Meşhed

  1. #1
    -
    - - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

    Exclamation Meşhed




    Meşhed (1)...


    Meşhed (Farsça: مشهد Mashhad), İran'ın ikinci büyük şehri. Şii Dünyasi için kutsal bir kenttir.
    823 yılında kurulmuştur. İmam Rıza'ya atfen şehadet yeri anlamına gelen Meşhed adı verilmiştir. Tahran'ın 850 km. doğusunda Razavi Horasan Eyaleti'nin içinde yer alır. Eyalet merkezidir. 2006 sayımına göre nüfusu 2.387.734'dür.






    Horasan eyaletinin merkezi ve İran’ın ikinci büyük şehridir. Meşhed, tarih boyunca ipek yolu ve baharat yolu gibi kervan yollarının üzerinde bulunduğu için her zaman önemli bir konumda bulunmuştur. Ticaretin getirdiği zenginlikle gelişmiş, bu yüzden de yabancı işgal ve saldırılarını sürekli yaşamıştır. Meşhed’den geçen kervan yolu Hindistan’dan Anadolu’ya ve Türkistan’dan Arap Denizi’ne doğru giderdi.



    Meşhed’in ticaret yolu üzerinde bulunmasından başka ikinci önemli özelliği şii inancının en önemli ziyaret ve hac yeri olmasıdır. Şehre geldiğinizde dikkatinizi çekecek ilk şey altın kubbeler ve çok güzel işlenmiş minareler olacaktır. Meşhed ismi aslında Meşhed-i Muqqaddes (Kutsal Şehit) kelimesinden gelir.

    İran’da devletin Şii inancınIı benimsemesine kadar Meşhed’in kutsal bir ziyaret yeri olarak pek fazla bir önemi yoktu. 16. yüzyılda Safevi devletinin kurulmasından sonra öncelikle devlet yöneticilerinin Meşhed’e ziyaretler yapmaya başlamasıyla önemi artmaya başladı.

    GEZİLECEK YERLER

    İmam Rıza(a.s) ve Türbesi

    Masum İmamların sekizincisi olan İmam Rıza (a.s), Hicri 148’de Zilkade ayının on birinci günü Medine’de doğdu.[1]
    Aziz babası, İmam Musa bin Cafer (a.s)’dır; abide ve takvalı annesi ise Tüktem, Necme, Tahire[2] ve Selame[3] isimleriyle meşhurdur.

    İmam Rıza (a.s)’ın mübarek ismi “Ali”, künyesi ise Ebu’l Hasan’dır; Rıza, Sabır, Fazıl[4], Vefiy, Reziy[5], Veliy, Zekiy[6] de O’nun lakaplarındandır.
    İmam Rıza (a.s)’ın görkemli dönemi, Hicri 183’ten itibaren başlamıştır. O zamanlar siyasi hükümet Bağdat’ta Harun Raşid’in elinde idi. Bu Abbasi halifesinin hükümet sistemi, diktatörlük esasına dayalıydı. Onun memurları, maliyet (vergi) almak için halka işkence yapıyor,[7] sürekli Fatıma (a.s)’ın evlat ve Şiilerini kılıçtan geçiriyorlardı.[8] Nitekim onların büyüğü olan İmam Musa bin Cafer (a.s)’ı yıllarca Basra ve Bağdat’ta hapsettiler ve sonunda O İmamı zehirleterek şehit ettiler.





    Harun Reşit, çılgınca zulüm ve haksızlıklarına ilaveten, yabancıların fikir ve düşüncelerini, özellikle Yunan felsefesini, halkın ilgisini yabancıların ilmine çekmek ve Ehl-i Beyt ailesini ilmi inzivada bırakmak için Müslümanların ilmi havzalarında yayıyordu. Ebubekr-i Harezmi (Ö: 383), Abbasilerin özellikle Harun’un tavırları hakkında Nişabur halkına yazdığı bir mektubunda şöyle yazıyor:

    “Harun, nübüvvet ağacını kestiği ve imamet fidanını kökünden kazıdığı bir halde öldü... Hidayet İmamlarından biri ve Mustafa (s.a.a) ailesinin büyüklerinden bir büyük şahsiyet öldüğünde cenazesini teşyi edecek ve kabrini alçı ile düzeltecek bir adam bulunmuyordu. Ama bir palyaço veya maskaracı veya kendilerinden olan bir katil öldüğünde kadı ve hakimler cenazesini teşyi etmeye hazır olur, vali ve yöneticiler onun ağıt toplantısına katılırlardı. Maddeci ve Sofistiler onların ülkesinde emniyet içerisinde yaşıyorlardı, Felsefi ve Manevi (Manevi bir tarikat ismidir) kitaplarını tedris eden kimselere dokunmuyorlardı. Ama Şii olan herkesi katlediyor ve oğlunun adını “Ali” koyanın kanını döküyorlardı.[9]





    İmam Rıza (a.s), Müslümanlara hakim olan siyasi ortamı göz önünde bulundurarak işin evvelinde kendi imametini alenen açıklamadı; fakat Şia ve dostlarıyla ilişkileri vardı. Ama bir kaç yıl geçtikten sonra Harun Raşid’in hükümeti, çeşitli grupların ayaklanmasıyla zayıf bir duruma düştü. İmam Rıza (a.s) bu fırsattan yararlanarak kendi imametini Medine şehrinde aleni etti; itikadî ve içtimaî meselelerde halkın sorunlarını gidermeye başladı. İmam (a.s)’ın kendisi şöyle buyuruyor: “Ben Medine’de idim, bir katıra binip o şehrin sokaklarında dolaşıyordum; o şehrin halkı ve diğer kimseler, ihtiyaçlarını benden istiyorlardı, ben de onların ihtiyaçlarını gidermeğe çalışıyordum... ve mektuplarım şehirlerde geçerliydi.” [10]

    Diğer bir sözünde de şöyle buyuruyor :

    “Ben ceddim Resulullah (s.a.a)’in hareminde oturuyordum, bir gurup alim de orada dini meseleler hakkında konuşuyorlardı, onlardan biri bir meselede aciz kalınca hepsi bana yöneliyor, sorularını benden soruyorlardı, ben de cevaplarını veriyordum.” [11]





    Horasan bölgesinde hükümet aleyhine ayaklananları yatıştırmak için o bölgeye gitmiş olan Harun Raşid, Hicri 193’te Horasan’da ölerek Tus (Meşhed)’un “Senabad” bölgesinde defnedildi.[12]
    Harun’un ölümünden sonra hilafet hakkında onun oğulları Emin ve Memun arasında ihtilaf çıktı. Emin Bağdat’ta kudreti ele geçirdi, Memun da Merv’de (Horasan’da) hilafet tahtına oturdu .[13]

    Bu iki kardeş arasındaki ihtilaf beş yıl sürdü. Nihayet hicri 198’de Memun’un ordusu Bağdat’a saldırarak Emin’i katlettiler.[14]
    Böylece İslami ülkelerin yönetimi Memun’un eline geçti. Ama Harun’un zulümlerinden rahatsız olan Alevi ve seyitler, onun oğullarının hükümetinden de razı değillerdi. Hicaz, Irak ve Yemen bölgelerinde Memun’un hükümeti aleyhine ayaklandılar.[15]





    Onlar hükümetin, Peygamber (s.a.a)’in Ehl-i Beyt’inin eliyle yönetilmesini istiyorlardı.
    Memun, onların kıyamını durdurmak ve Şialar arasında kendine bir yer edinmek için, onların büyüğü ve önderi olan İmam Ali bin Musa er-Rıza (a.s)’ı Horasan’a davet etmeyi ve İmam’ın onun teşkilatında görünmesiyle hükümetinin İmam Rıza (a.s) tarafından teyit edildiğini halka ilka etmeği tasarladı.

    Bu yüzden Memun, İmam (a.s)’a birçok davet mektupları gönderdi. Ama her defasında İmam’ın olumsuz cevabıyla karşılaştı. Memun durumun böyle olduğunu görünce İmam’ı tehdit etmeye başladı. İmam Rıza (a.s) Memun’un kendisinden el çekmeyeceğini görünce, Şiilerin kanlarının dökülmesini önlemek için Hicri 200’de Horasan’a doğru hareket etti.[16]
    İmam Rıza (a.s) Medine’den ayrılmadan önce, ceddi Resulullah (s.a.a) ile vedalaşmak için O’nun haremine gitti, Resulullah (s.a.a)’in kabrini bir kaç kez ziyaret etti, her defasında yüksek sesle ağlıyordu.[17]

    Sonra İmam Cevad (Muhammed Taki) (a.s)’ı yanına alarak tüm vekil ve temsilcilerine O’nun emirlerine uymalarını ve O’na karşı muhalefet etmekten sakınmalarını emretti; aynı zamanda İmam Cevad (a.s)’ın kendi vasisi olduğunu da ashabından güvendiği kişilere açıkladı.[18]







    İmam Rıza (a.s)’ın Horasana hareket edeceği yol, Memun’un emri doğrultusunda Basra, Ahvaz ve Fars şehirlerinden geçiyordu; Kufe ve Kum şehirlerinden geçmeleri yasaklanmıştı.[19] Çünkü Memun, İmam Rıza (a.s)’ın o şehirlerden geçerken oradaki Şialara kendi durumunu açıklayacağından korkuyordu.

    Velhasıl, İmam Rıza (a.s) uzun bir mesafeyi kat ettikten sonra Nişabur’a vardı; o şehrin halkı ve alimleri tarafından sıcak bir şekilde karşılandı.
    Maliki mezhebinden olan bir muhaddis ve fakih olan İbn-i Sabbağ (Ö: 855) şöyle yazıyor: Ebu Zer’a-yi Razi ve Muhammed bin Eslem-i Tusi, hadis, rivayet ve dirayet ehli olan pek çok alimlerle birlikte Ali bin Musa er-Rıza (a.s)’ın huzuruna varıp şöyle dediler:

    “Ey şanı yüce seyyid, ey İmamların evladı, pâk olan babalarının ve kadri yüce dedelerinin hakkı hürmetine, mübarek yüzünü bize göster ve babalarının ceddin Resulullah (s.a.a.)’den duyarak naklettikleri bir hadisi bize rivayet et; biz de seni onunla analım.”

    İmam (a.s.) katırını durdurdu ve hizmetçilerine, gölgeliği tahtırevandan bir kenara itmelerini emretti. Böylece İmam (a.s.), mübarek cemaliyle orada bulunanların gözlerini aydınlattı, halk durup İmam (a.s.)’a bakıyor, bazıları feryat ediyor, bazıları ağlıyor, bazıları da İmam’ın bineğinin ayaklarını öpüyordu; ağlama ve sevinç sesleri birbirine karışmıştı.


    Nihayet alim ve fakihler halka hitaben yüksek bir sesle şöyle dediler: “Ey millet! Susun ve size faydası olacak sözü iyice dinleyin, ezberleyin...” Bu esnada İmam Rıza (a.s) şöyle buyurdular:

    “Babam Muse’l- Kazım babası Cafer’üs- Sadık’tan, o da babası Muhammed Bakır’dan, o da babası Zeyn’ül- Abidin Ali’den, o da babası Kerbela şehidi Hüseyin’den, o da babası Ali bin Ebu Talib’den şöyle buyurduğunu nakletmişlerdir; Habibim ve gözümün nuru olan Resulullah (s.a.a) bana buyurdular ki; Cebrail bana şöyle dedi: Rabb’ul- izzeti Subhanehu ve Teala şöyle buyuruyor: “La ilahe illellah” kelimesi benim kalemdir, öyleyse kim bu kelimeyi derse, kaleme girmiş olur; kaleme giren kimse de, azabımdan amanda kalır (kurtulur).”


    Sonra tekrar gölgeliği tahtırevanın üzerine atıp kendi yoluna devam etti.[20]

    Ravi diyor ki, katır biraz ilerlediğinde İmam (a.s) yüksek bir sesle bize şöyle buyurdu: “O kelimenin şartlarını gözettiğiniz takdirde Allah’ın azabından kurtulursunuz; ben de onun şartlarındanım.” [21]
    O önemli olayda, kalem ve hokkaları ile mezkur hadisi yazanların sayısının yirmi bin kişi üzerinde olduğu kaydedilmiştir.[22]





    Fazl bin Ruzbehan (Ö: 927) Şafii mezhebi alimlerinden olup İmamet meselesini reddetme hakkında “İbtal-u Nehc’ul- Batıl”[23] kitabını yazmasına rağmen zikrettiğimiz hadis hakkında şöyle demiştir: “O hadis, son derece değerli bir hadis olup senetleri de yüksek derecede sahihtir.”[24]

    Sözünün devamında şöyle diyor: “Muhakkiklerin dediğine göre, bu hadis öyle sahih bir senede sahiptir ki, eğer onun senedini (senedinde geçen isimleri), deli ve hasta olan bir adama okurlarsa şifa bulur.”
    Yine şöyle ekliyor: “Nuh bin Mensur-i Samani isminde olan “Horasan” şahlarından biri, bu senetleri söz konusu hadisle yazıp onun kabrine bırakmalarını vasiyet etti. Bu hakir ve fakir kul da (kendisini kastediyor), o hadisin senetlerinin, eceli yetişmeyen hastaya okunarak şifa verdiğini denemişim. Hasta olup bu kulun yanına gelenlere o senedi okumuşum, okuduğum gün, o hadisin senedinde yer alan kimselerin yüzsuyu hürmetine şifa bulmuşlardır; bu, benim gibi fakirin tecrübe ettiği şeylerdendir.”[25]

    İmam Rıza (a.s), Nişabur ve diğer bir kaç şehri geçtikten sonra, Memun’un bulunduğu başkent Merv’e yetişti ve onun tarafından ihtiramla karşılandı.
    Memun, siyasi planlarını uygulamak için geniş çaplı bir faaliyet başlattı. Memun ilk önce şöyle dedi: “Ben hilafetten kenara çekilmeyi ve bu makamı sana vererek sana biat etmeyi düşünüyorum.”





    Ama İmam Rıza (a.s) bu öneriyi kabul etmeyerek şöyle buyurdular: “Eğer bu hilafet seninse ve Allah (c.c) tarafından sana verilmişse, onu kendinden uzaklaştırıp başkalarına vermen câiz değildir. Ama eğer hilafet senin değilse, o zaman da kendi malın olmayan bir şeyi bana vermen câiz ve doğru değildir.” [26]

    Memun bu önerisinden vazgeçmedi, bu müzakereler tam iki ay sürdü.[27] Sonunda Memun, hilafet teklifinden vazgeçip veliahtlığı İmam’a önerdi ve tam bir küstahlıkla şöyle dedi: “Allah’a and olsun ki, eğer veliahtlığı da kabul etmezsen seni onu kabul etmeğe mecbur ederim, kabul etmediğin takdirde ise boynunu vurdururum.”[28]

    İmam Rıza (a.s), veliahtlık makamını kabul etmekten başka bir çaresinin kalmadığını görünce, bir takım şartlarla onu kabul etmek zorunda kaldı; o şartları şöyle açıkladı:

    “Ben veliahtlığı şu şartlarla kabul ediyorum; Devlete ait işlerde emr ve nehy etmeyeceğim, fetva ve hüküm vermeyeceğim, vali tayin etmeyeceğim, kimseyi makamından almayacağım, hükümette olan bir şeyi değiştirmeyeceğim, beni bunların hepsinden muaf kılacaksın.” [29]

    İmam Rıza (a.s)’ın bu şartları zikretmesi, Memun’un hükümetinin şer’i bir hükümet olmadığını, “ülkenin hiçbir siyasi işine karışmayacağım” buyurması ise o hükümetin İslami bir yönetimle idare edilmediğini göstermektedir. Velhasıl veliahtlık makamı, hicretin 201. yılının Ramazan ayında resmi bir şekilde ilan edildi ve Memun bu olayı ülkenin her tarafına tebliğ etti,[30] İmam Rıza (a.s)’ın adına para bastırdı, kızı Ümmü Habibe’yi O’na nikahladı ve Abbasilerin alameti olan siyah elbise ve bayrakları yeşile dönüştürdü.[31]

    Gerçi bu olay, az da olsa Alevi ve Şiilerin gam ve üzüntüsünü giderdi. Ama Abbasileri öfkelendirip onların daha çok bulunduğu yer olan Bağdat’ı sarstı.[32]

    Şunu da hatırlatmamız gerekir ki, İmam Rıza (a.s), Memun’un riyakar hükümetine karşı koyması ve onun kültürel siyasetlerini bozguna uğratması için veliahtlığı kabul etmekle kendi canını ölüm tehlikesinden koruması gerekiyordu. Çünkü Memun, babası Harun gibi o günün İslami ülkesini Yunan vb. ülkelerin küframiz düşünceleriyle doldurmuş ve yabancıların kültürünü yaygınlaştırmaya çalışmıştı; öyle ki ilhadi şüphe ve küframiz fikirler artık dillere düşmüştü.



    Kadı Said bin Endülüsi (Ö: 462) şöyle diyor: Hilafet, Abbasilerin yedinci halifesi olan Harun Raşid’in oğlu Memun’un eline geçince, dedesi Mensur’un başlattığı şeyi tamamladı ve Rum sultanları ile ilişkiler kurarak onlardan felsefi kitaplar istedi; onlar da ellerinde olan kitapları Memun’a gönderdiler. Memun da uzman mütercimler bularak o kitapları (Arapça’ya) tercüme etmelerini emretti. Mütercimler de var güçleriyle o kitapları tercüme ettiler. Daha sonra Memun, halkı o kitapları okuyup okutmaya teşvik etti. Memun’un kendisi ise filozoflarla oturup onların münazara ve müzakerelerinden lezzet alıyordu.[33]

    Dineveri (Ö: 282) de şöyle diyor: Memun, İklidus’un kitabını Rumlulardan ele geçirip onun tercüme ve izahatının yapılmasını emretti. Memun hilafeti boyunca, edyan ve mektepler arasında münazara meclisleri düzenliyordu.[34]

    Memun’un, yabancıların kitaplarını, özellikle Yunan felsefesini Müslümanların arasında yaymaktan maksadı, Ehl-i Beyt ailesine halkın teveccühünü azaltmak ve buna ilaveten Abbasilerin o mübarek ailenin karşısındaki ilmi eksikliklerini örtbas etmek ve Abbasi hükümetinin temellerini gittikçe takviye etmekti.

    Ama İmam Rıza (a.s), Ehl-i Beyt ailesinin alimi ve İmamı olarak Abbasi hükümetinin sinsi siyasetine karşı koymuş ve saray alimleriyle çeşitli konularda münazara yaparak dinin hakikatlerini muhafaza etmiştir.
    Ebu Salt-i Herevi şöyle diyor: Memun, İmam Rıza (a.s)’ı halkın gözünden düşürmek ve onlara; İmam Rıza artık dünyaya yönelmiştir demesi için veliahtlık makamını zorla İmama verdi. Bu işin, İmam (a.s)’ın halkın yanında makam ve azametinin daha da artmasına sebep olduğunu görünce, İmam Rıza (a.s)’ı ilmi yönde mağlup etmek ve onu halkın yanında küçük düşürmek için çeşitli şehirlerden İmamla tartışmaları için büyük alimler davet etti.

    Ama İmam (a.s)’ın karşısına çıkan her Yahudi, Mesihi, Mecusi, Saibi, Berahimei... ve Müslüman fırkaların alimleri, İmamla tartışınca mağlup olarak geri dönüyorlardı. Bu durumu gören halk; “Allah’a and olsun ki O (İmam Rıza), hilafete Memun’dan daha layıktır.” diyordu.[35]



    Arz ettiğimiz gibi İmam Rıza (a.s), veliahtlığı kabul etme şartlarını zikretmek ve kendi zamanının büyük alim ve filozoflarını mağlup etmekle Memun’un uğursuz planlarını etkisiz hale getirdi ve bir kez daha Ehl-i Beyt mektebinin hakkaniyetini herkese ilan etmiş oldu.

    Memun, durumun bu açıdan da kendi zararına tamam olduğunu ve Bağdat’taki Abbasiler arasındaki kargaşa ve rahatsızlıkları görünce, başkenti Merv’den Bağdat’a intikal ettirmeyi düşündü. Memun, Abbasi ve Arap emirleri yanında itibar kazanmak için İranlı veziri olan Fazl bin Sehl’i, Serahs şehrinde öldürttü.[36] İmam Rıza (a.s)’ı da Tus’da ortadan kaldırmak için bir meclis düzenledi, o mecliste İmam (a.s)’ı zehirleterek şehit etti.[37] İmam Rıza (a.s)’ın pâk cenazesi, o gurbet diyarda “Senabad” köyüne (şimdiki Meşhed) götürülerek Harun Raşid’in kabrinin kıble tarafında toprağa verildi.[38]





    Meşhur görüşe göre, İmam Rıza (a.s), hicretin 203. yılının Sefer ayının sonunda şahadete erişmiştir.[39]
    İmam Rıza (a.s)’ın “Cevad” lakabıyla tanınan Muhammed isminde sadece bir oğlu vardı;[40] O da Şiilerin dokuzuncu İmam’ı olan Muhammed Taki (a.s)’dır.



    KAYNAKÇA :________________________________________
    [1] - Bihar, c. 49, s. 9 ve 10. Kafi, c. 1, s. 486. İrşad, c. 2, s. 247.
    [2] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 1, s. 14.
    [3] - El- Mecd-u fi Ensab’it- Talibiyyin, s. 126.
    [4] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 250.
    [5] - Keşf’ul- Ğumme, c. 3, s. 50.
    [6] - Fusul’ul- Muhimme, s. 244.
    [7] - Tarih-i Yakubi, c. 2, s. 362.
    [8] - İkd’ul- Ferid, c. 2, s. 44.
    [9] - Resail-i Harezmi, s. 79.
    [10] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 167.
    [11] - Keşf’ul- Ğumme, c. 3, s. 107.
    [12] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 338, 344, 355.
    [13] - A.k. c. 8, s. 365.
    [14] - A.k. c. 8, .478.
    [15] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 527. Mekatil’ut- Talibiyyin, s. 422-453.
    [16] - Kafi, c. 1, s. 488.
    [17] - Uyun-u Ahbar’ür Rıza, c. 2, s. 217.
    [18] - İsbat’ul- Vasiyye, s. 224.
    [19] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 149.
    [20] - Fusul’ul- Muhimme, s. 253 ve 254.
    [21] - Yenabi’ul- Mevedde, s. 364 ve 385. Emali-yi Saduk, s. 208. Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 135.
    [22] - Fusul’ul- Muhimme, s. 254.
    [23] - Şia alimlerinden olan Kadi Nurullah-i Şuşteri (Ö: 1019) “İhkak’ul-Hak ve İzhak’ul-batıl” kitabını, Fazl bin Ruzbehan’ın kitabının reddinde yazmıştır. Bundan dolayı feci bir şekilde şehit edilmiştir. Bkz. İhkak’ul Hak, s. 159. (Ayetullah Mer’aşi-yi Necefi’nin bu kitaba yazdığı mukaddime.)
    [24] - Mihman Name-yi Buhara, s. 342.
    [25] - Vesilet’ul- Hadim, s. 217.
    [26] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 149.
    [27] - A.K. s. 149.
    [28] - A.K. s. 140.
    [29] - Kafi, c. 1, s. 489. Uyun, c. 2, s. 15. İrşad, c. 2, s. 260.
    [30] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 554.
    [31] - Vefeyat’ul- A’yan, c. 2, s. 432. Tarih-i İbn-i Esir, c. 4, s. 162.
    [32] - Et-Tenbih-u ve’l- İşraf, s. 302.
    [33] - Muhtasar-u Tarih’ud- Duvel, s. 136.
    [34] - Ahbar’ut- Tival, s. 401.
    [35] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 239.
    [36] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 565.
    [37] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 243.
    [38] - A.K. s. 248.


    Konu Bilgileri       Kaynak: www.azeribalasi.com

          Konu: Meşhed

          Kategori: Genel Kültür

          Konuyu Baslatan: -

          Cevaplar: 2

          Görüntüleme: 5623


  2. #2
    -
    - - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

    Standart




    Meşhed (2).....


    Türbe ve Çevresindeki Yapılarda Bulunan Bölümler Cami, müzeler, (iki tanesi tamamen altın kaplı) eyvanlar, medreseler, birkaç bahçe, birkaç kütüphane, bir üniversite ve idari binalar.






    Cami, müzeler, (iki tanesi tamamen altın kaplı) eyvanlar, medreseler, birkaç bahçe, birkaç kütüphane, bir üniversite ve idari binalar. Türbenin arkasında geniş bir mezarlık var. Bu mezarlıkta defnedilmek büyük (ve pahalı) bir şereftir.
    İslam devriminden sonra kurulan bir vakıfin gelirleri ile türbenin giderleri karşılanmaya çalışılıyor. Aslında taşımacılık şirketinden pastaneciliğe kadar birçok iş kolunda vakfın girişimleri var. Ayrıca bağış olarak toplanan paralarla ve hükümetin katkılarıyla Türbe yönetiminin büyük bir ekonomik gücü olduğu kesin. Yönetim, gelirlerinin büyük bölümünü sosyal hizmetlere ve yardım faaliyetlerine harcıyor.

    Türbe sınırları içinde yüksek sesle konuşmak, hızlı adımlarla yürümek hatta ortamda eğleniyor gibi gülüp konuşmak gibi davranışlar hoş karşılanmaz. Çok kutsal bir mekanda olduğunuzu ve etrafta herkesin sürekli yasta olduğunu sakın aklınızdan çıkartmayın. Türbeye giren kadınların tamamının siyah “çadoor” giymeleri kesin bir zorunluluktur. Girişteki görevli hanımlar size uygun çadoor’u emanet olarak verecektir. Türbe girişinde çok ayrıntılı bir arama yapılıyor, türbeye fotoğraf makinası, cep telefonu ve herhangi bir çantanın sokulması da kesinlikle yasak. Üzerinizde bulunan kamera ve telefonları girişlerde bulunan kilitli dolaplarda emanete alıyorlar.


    Bütün yabancı ziyaretçileri International Relations Office (Uluslararası İlişkiler Bürosu) karşılıyor. Buradaki görevliler iyi derecede İngilizce biliyor ve gelenlere kısa süreli bir video gösterisi yaparak türbe hakkında bilgi veriyorlar. İsteyenler türbe gezilerinde yanlarına rehber de alabiliyor. Bizce, böyle bir rehber almanın faydası vardır.





    Kutsal Türbe



    Orijinal türbe 9. yüzyılda Halife Harun Reşit tarafından yapılmıştı. 10. yüzyılda saldırılar sonunda yıkıldı ve Gazneli Sultan Mahmud tarafından 1009 yılında yeniden yapıldı. 12. yüzyılda Moğollar türbeye büyük zarar verdi. Daha sonra tekrar restore edildi. 15. yüzyılda Timur’un oğlu Şahruh ve orduları Meşhed’e dokunmadı ve türbeye büyük saygı gösterdi. Daha sonraları gelen Özbek saldırıları sırasında Meşhed şehrinden dışarı göçler yaşandı. Özbekler de bu Türbeye karşı saygılı davrandı ve herhangi bir zarar vermediler.


    18. yüzyıla gelindiğinde Meşhedin ve türbenin önemi iyice ortaya çıkmıştı. Kendisi bir sünni olduğu halde Nadir Şah, İmam Rıza Türbesine büyük önem verdi ve genişletme çalışmaları yaptı. 1912 yılında Rus topçuları Meşhed’i bombaladı. Buradaki yaygın inanca göre Rus Çarı’nın devrilmesinin en önemli sebebi kutsal İmam Rıza Türbesini bombalamasıydı.

    zerihin üstünde, insanı şaşırtan incelikle işlenmiş ve kafes şeklinde altın ipliklerle örülmüş “zarih” ile örtülüdür. Şu anki örtü 2001 yılından beri kullanılmış olan beşinci örtüdür. Ziyaretçilerin sürekli dokunmaları ve öpmeleri nedeniyle bu örtü sürekli yıpranmakta ve eskimektedir.


    İmam Rıza (a.s), Müslümanlara hakim olan siyasi ortamı göz önünde bulundurarak işin evvelinde kendi imametini alenen açıklamadı; fakat Şia ve dostlarıyla ilişkileri vardı. Ama bir kaç yıl geçtikten sonra Harun Raşid’in hükümeti, çeşitli grupların ayaklanmasıyla zayıf bir duruma düştü. İmam Rıza (a.s) bu fırsattan yararlanarak kendi imametini Medine şehrinde aleni etti; itikadî ve içtimaî meselelerde halkın sorunlarını gidermeye başladı. İmam (a.s)’ın kendisi şöyle buyuruyor: “Ben Medine’de idim, bir katıra binip o şehrin sokaklarında dolaşıyordum; o şehrin halkı ve diğer kimseler, ihtiyaçlarını benden istiyorlardı, ben de onların ihtiyaçlarını gidermeğe çalışıyordum... ve mektuplarım şehirlerde geçerliydi.” [10]




    Türbe’nin kubbesi 42 metre çapında ve 7 metre yüksekliğinde tamamı altın kaplıdır. Kubbede 16. yüzyılın hat sanatı ustalarından Ali Reza Abbasi tarafından Kur’andan sureler işlenmiştir. Kubbenin iç yüzeyinde renkli cam ve aynalarla mükemmel desenler elde edilerek müthiş bir görsellik yaratılmıştır.



    Ana binanın iki yanındaki iki minare de tamamen çiniyle kaplı ve işlidir. Bu minarelerin birbirine paralel durmadığı ve simetrilerinin bozuk olduğunu farkedeceksiniz. Böyle yapılmasının özel nedeni İmam Rıza Caddesi’nden gelen ziyaretçilerin görüş açısına göre türbenin düzgün bir simetriyle görünümünü sağlamak isteğidir.





    KAYNAKÇA :________________________________________
    [1] - Bihar, c. 49, s. 9 ve 10. Kafi, c. 1, s. 486. İrşad, c. 2, s. 247.
    [2] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 1, s. 14.
    [3] - El- Mecd-u fi Ensab’it- Talibiyyin, s. 126.
    [4] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 250.
    [5] - Keşf’ul- Ğumme, c. 3, s. 50.
    [6] - Fusul’ul- Muhimme, s. 244.
    [7] - Tarih-i Yakubi, c. 2, s. 362.
    [8] - İkd’ul- Ferid, c. 2, s. 44.
    [9] - Resail-i Harezmi, s. 79.
    [10] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 167.
    [11] - Keşf’ul- Ğumme, c. 3, s. 107.
    [12] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 338, 344, 355.
    [13] - A.k. c. 8, s. 365.
    [14] - A.k. c. 8, .478.
    [15] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 527. Mekatil’ut- Talibiyyin, s. 422-453.
    [16] - Kafi, c. 1, s. 488.
    [17] - Uyun-u Ahbar’ür Rıza, c. 2, s. 217.
    [18] - İsbat’ul- Vasiyye, s. 224.
    [19] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 149.
    [20] - Fusul’ul- Muhimme, s. 253 ve 254.
    [21] - Yenabi’ul- Mevedde, s. 364 ve 385. Emali-yi Saduk, s. 208. Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 135.
    [22] - Fusul’ul- Muhimme, s. 254.
    [23] - Şia alimlerinden olan Kadi Nurullah-i Şuşteri (Ö: 1019) “İhkak’ul-Hak ve İzhak’ul-batıl” kitabını, Fazl bin Ruzbehan’ın kitabının reddinde yazmıştır. Bundan dolayı feci bir şekilde şehit edilmiştir. Bkz. İhkak’ul Hak, s. 159. (Ayetullah Mer’aşi-yi Necefi’nin bu kitaba yazdığı mukaddime.)
    [24] - Mihman Name-yi Buhara, s. 342.
    [25] - Vesilet’ul- Hadim, s. 217.
    [26] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 149.
    [27] - A.K. s. 149.
    [28] - A.K. s. 140.
    [29] - Kafi, c. 1, s. 489. Uyun, c. 2, s. 15. İrşad, c. 2, s. 260.
    [30] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 554.
    [31] - Vefeyat’ul- A’yan, c. 2, s. 432. Tarih-i İbn-i Esir, c. 4, s. 162.
    [32] - Et-Tenbih-u ve’l- İşraf, s. 302.
    [33] - Muhtasar-u Tarih’ud- Duvel, s. 136.
    [34] - Ahbar’ut- Tival, s. 401.
    [35] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 239.
    [36] - Tarih-i Taberi, c. 8, s. 565.
    [37] - Uyun-u Ahbar’ur- Rıza, c. 2, s. 243.
    [38] - A.K. s. 248.

    Konu - tarafından (28.04.2009 Saat 01:30 ) değiş;tirilmiş;tir.

  3. #3
    -
    - - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

    Standart




    İmam Rıza’nın Türbesi

    Meşhed’in tarihi İmam Rıza’nın tarihiyle paraleldir. Abbasi Halifelerinin mirasçısı ve Oniki İmamdan sekizincisi olan İmam Rıza, 817 yılında yediği üzümlerden zehirlenerek burada ölmüş. Yaygın inanca göre bu zehirlenmeden Halife Me’mun ve onun düşmanca davranışları sorumludur. Bu küçük kente gömülen İmam Rıza’nın kabri çevresinde zamanla bir ziyaretgah ve türbe kurulmuş ve giderek burada (Şehid anlamında) Meşhed şehri gelişmiştir.

    İranlıların ve komsu devletlerde yaşayan başka Şii’lerin en onemli hac mekanI Meşhed’e her yıl 12 milyon ziyaretçi gelmektedir. İran dışında Yemen’li, Irak’lı, Hint’li ve Pakistan’lı Şii’ler de türbenin devamlı ziyaretçileri arasındadır.


    İmam Rıza türbesi




    Türbe çevresindeki binaların toplu ismi : “Harem-i Motahhar” (kutsal çevre yapısı) dır. Türbe ve çevresinin toplam alanı sürekli genişleyen ve çoğalan camilerle, minareler, avluları dolduran hacılar (ziyaretçiler), sayısız çinilerle ve altın süslü kubbeleriyle 75 hektar büyüklüğündedir.

    Türbeye gelen ziyaretçilerin bu kutsal mekana gelip sadece birer Fatiha okuyup gittiklerini sanmayın. Geleneksel şii inancına göre geçmişte din uğruna şehit olanların yasları tutulmalıdır. Önceleri Kerbela ile başlayan yas tutma aslında yılın 365 gününe yayılmış durumdadır. İran’ın tümünde ve özellikle Meşhed’de hep göreceğiniz siyah bayraklar, bu ülkenin yasta olduğunu gösterir. Türbeye gelen ziyaretçiler de şehitlerinin arkasından yas tutmak için kadın erkek birlikte ortalık yerde ağlamaya başlar.

    Türbeye gelip ağlamadan çıkan bir Şii yoktur. Türbenin bahçesinde düzgün sıralar halinde bekleyen erkek ve kadınların toplu bir şekilde ağlayıp bağırmalarını ve göğüslerini yumruklayıp dizlerini dövdüklerini uzun süre unutamayacaksınız.
    Meşhed’deki İmam Rıza türbesini ziyaret eden bir Şii, geleneklere göre artık “yarım hacı” olmuş sayılır ve isminin sonuna bir ünvan olarak “Meşhedi“ takısını gururla ekler.

    Meşhed kentinde gerçekten Bütün Yollar Türbeye çıkar. Şehrin gelişimi de türbe çevresinde oluşmuştur. 1928 yılında türbenin çevresini temizlemek için bir yasa çıkmış ve türbeye 180 metre uzaklıktaki bütün binalar yıkılmıştır. 1979 yılında bu mesafe 320 metreye çıkartılmış ve bu uzaklıktaki bütün binalar yıkılarak türbeye yer açılmıştır.

    Türbenin tamamı yılın belirli dönemlerinde üst seviyeden mollalar tarafından tepeden tırnağa kadar silinip temizlenir ve gül suyu ile yıkanır.


    Alinti

Etiketler

Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajinizi Degistirme Yetkiniz Yok
  •  

Giriş

Giriş